На шляху да святасці

“Езу, які спазнаў цяжар крыжа, узмацні нас і навучы жыць так, каб мы не былі цяжарам і крыжом для нашых блізкіх”.

Гродзенская моладзь правяла набажэнства Крыжовага шляху вуліцамі Гродна 31 сакавіка. Нягледзячы на халоднае ветранае надвор’е, вялікая колькасць хлопцаў і дзяўчат, а таксама старэйшых людзей прыйшла на пабернардынскі ўзгорак, каб супольна паразважаць над мукай і смерцю Езуса Хрыста.
    Набажэнства ўзначаліў ксёндз біскуп Аляксандр Кашкевіч, які разам з моладдзю прайшоў усе стацыі Крыжовага шляху. †

“Той умее добра жыць, хто ўмее добра маліцца”, – сказаў аднойчы святы Аўгустын. Малітва заўсёды займае пэўную частку дня верніка, нават тады, калі ён і не ўсведамляе, што праз учынкі і праз думкі ён таксама моліцца. Малітва нябачна прысутнічае і ў жыцці няверуючых людзей, бо іх думкі заўсёды так ці інакш закранаюць таямніцы свету.

   Інтэрнэт-партал dobrylotr.pl называе нам пяць асноўных тыпаў малітвы: спантанная малітва, малітва Касцёла, малітва з малітоўніка, малітва Божым словам і малітва праз творчую дзейнасць. Насамрэч, малітва можа быць і іншых тыпаў, мы часам нават самі можам не ведаць, што молімся. Але Бог чуе нашыя малітвы і выконвае іх тады, калі мы шчыра іх да Яго заносім.
    Для моладзі малітва – гэта, часам, дзеянне, якое нудзіць, якое здаецца зусім няважным ці ўвогуле непатрэбным. Але аб значэнні малітвы ведае кожны з нас. Шчыра маліцца цяжка, вельмі цяжка, але плён, які дае малітва, вельмі вялікі.
    Як моладзь сёння ставіцца да малітвы? Ці патрэбна яна? Ці прыносіць плён? †

Толькі давайце не будзем мінімалістамі!

Сёння чалавек хіба як ніколі клапо­ціцца пра чысціню свайго цела. На паліцах у крамах можна знайсці шмат розных пахучых сродкаў гігіены. Па тэлебачанні вядомыя асобы са свету спорту, моды і кіно рэкламуюць тавары вядомых вытворцаў, напрыклад, парфуму. І гэта нармальна, што чалавек стараецца клапаціцца аб гігіене свайго цела. Давайце паспрабуем уявіць сабе асобу, якая не ў найлепшых адносінах з вадой і мыецца толькі раз на год, а можа і радзей. Такога чалавека, напэўна, не вельмі добра будуць успрымаць іншыя, а знаходжанне побач з ім не будзе вельмі прыемным.
    Мы, хрысціяне, верым, што чалавек мае не толькі цела, але і душу. І паколькі мы старанна дбаем пра чысціню свайго цела, то ці не павінны мы таксама дбаць і пра чысціню сваёй душы? Перыяд Вялікага посту, які мы цяпер перажываем, з’яўляецца асаблівай нагодай і чарговым шансам, каб змяніць штосьці ў сваёй душы. Часам бывае, што трэба паклапаціцца аб якойсьці больш грунтоўнай змене ў часта шэрай штодзённасці. †

Пане, Ты быў нявінны і, не супраціўляючыся, прыняў смяротны прысуд. Навучы нас узмацняць нашую веру перад абліччам несправядлівасці. Дай зразумець, што Твой Айцец, нягледзячы на несправядлівасць і крыўды, можа ажыццявіць свае збаўчыя планы.

У перыяд Вялікага посту, які мы цяпер перажываем, мы прымаем розныя пастановы і адмовы, каб яшчэ больш паяднацца з пакутуючым Хрыстом. Мы робім гэта для таго, каб перажыць дадзены святы час так, каб разам з Езусам у велікодную раніцу ўваскрэснуць з нашых слабасцей і грахоў да жыцця ў вольнасці і годнасці Божых дзяцей. У гэтым нам дапамагаюць нашыя велікапосныя пастановы, а таксама нашае цярпенне, якое часам нечакана сустракае нас у жыцці. †

Мы перажываем перыяд Вялікага посту – час падрыхтоўкі да свята Уваскрашэння Пана. Гэта адзін з найбольш насычаных перыядаў літургічнага года ў каталіцкім Касцёле. Літургія Вялікага посту вельмі разнастайная, не падобная да літургіі іншых літургічных перыядаў. Можна прыняць удзел у прыгожых набажэнствах, мэтай якіх з’яўляецца прыцягванне ўвагі парафіян да апошніх дзён жыцця Езуса Хрыста, нашага Пана і Збаўцы. Сённяшняя моладзь вельмі ахвотна прымае ўдзел у велікапосных набажэнствах. Якія з іх найбольш падабаюцца сучаснай моладзі і чаму?

У нашай краіне найбольш распаўсюджанымі веліка­поснымі наба­жэнствамі з’яўляюцца Песні жальбы і Крыжовы шлях. Моладзь вельмі актыўна падрыхтоўвае разважанні Крыжовага шляху, таму што гэта спосаб самарэалізацыі, якая так патрэбна сённяшняй моладзі. Гэта спосаб па-свайму, па-новаму паглядзець на апошнія дні жыцця Езуса, на Яго апошні Шлях. Нехта гаворыць пра самога Езуса, нехта праводзіць паралелі паміж Езусам Хрыстом і сённяшнім чалавекам, нехта распавядае гісторыі, якія вучаць бачыць, што жыццё з’яўляецца найбольшай каштоўнасцю, падоранай Богам. Кожнаму маладому сэрцу хочацца сказаць вельмі шмат, але як гэта зрабіць, як данесці сваю веру іншым? Крыжовы шлях дапамагае ў гэтым. †

У час Вялікага посту адной з праяў пакаяння, акрамя малітвы і добрай пастановы, з’яўляецца міласціна. Як мы яе разумеем? Ці дастаткова толькі даць некалькі купюр жабраку каля касцёла? Ці міласціна для хрысціяніна абазначае штосьці большае? Пра гэта мы папрасілі паразважаць брата Яўгена Голуба з супольнасці айцоў францішканаў.

– Калі мы гаворым пра міласціну, то маем на ўвазе практычны сэнс нашага хрысціянства. Бо калі я размаўляю з Богам, то гэта неяк пераносіцца на маё жыццё, на мой светапогляд, на мае адносіны з іншым чалавекам. У гэтым іншым чалавеку знаходзіцца Хрыстос, любоў да Яго дазваляе мне зрабіць нешта канкрэтнае. Нядаўна мы сустрэліся з вельмі прыгожым урыўкам з Евангелля падчас літургіі, які распавядае пра тое, як прыйдзе Сын Чалавечы і паставіць справядлівых па адным боку, а несправядлівых па другім. І крытэрыем з’яўляецца тое, што тыя справядлівыя перадусім служылі Хрысту ў бліжнім. Таму міласціна выяўляецца ў маім імкненні дапамагчы, зрабіць штосьці для іншага чалавека з пачуцця сапраўднай любові. Але не так, што я кінуў грош жабраку і выканаў свой абавязак. З аднаго боку, гэта сапраўды абавязак ў часе Вялікага посту, але не трэба падыходзіць вельмі фармальна. Міласціна – гэта выяўленне маёй практычнай хрысціянскай любові. †

Чарговы раз мы перажываем літургічны перыяд, назы­ваемы Вялікім постам. Калі мы паспрабуем даведацца аб значэнні самога посту, то тлумачальныя слоўнікі нам не шмат скажуць. Яны звычайна падкрэс­ліваюць толькі адзін, пры тым не самы галоўны, аспект посту – цялесны, г.зн. устрыманне альбо абмежаванне сябе ў ежы.

    Святары падчас Папяльцовай серады стараюцца больш тэалагічна абгрунтавана прыблізіць нам час посту. Тут мы пачуем словы аб навяртанні, пакоры, усведамленні сабе нашай крохкасці, зменлівасці і недасканаласці нашага жыцця і свету... Вядома, бачачы і чуючы ўсю разнастайнасць думак і поглядаў, у верніка можа ўзнікнуць справядлівае пытанне: што ж усё такі такое пост? Як канкрэтна трэба распачаць свой час “пакуты і навяртання”? На што трэба звярнуць асаблівую ўвагу? †

Нацыянальны статы­стычны камітэт Бела­русі апублікаваў інфармацыю аб колькасці шлюбаў і разводаў у краіне на пачатак гэтага года. Лічбы ўражваюць: калі ў студзені мінулага года на 1000 шлюбаў прыпадала 673 разводы, то сёлета ў студзені на 1000 шлюбаў зафіксавана ўжо 930 разводаў.
    Памяншаецца колькасць зарэгістраваных шлюбаў: у студзені 2011 г. новых шлюбаў было зарэгістравана на 17% больш, чым у студзені гэтага года. На тысячу жыхароў на пачатак гэтага года прыпадала 4,4 шлюбы, а ў студзені мінулага года гэты паказчык быў 5,2.
    Дадзеную сітуацыю мы папрасілі пракаментаваць псіхолага Каталіцкай сямейнай кансультацыі ў Гродзенскай дыяцэзіі Аляксандра Ёду: †

Дарагія чытачы! У чарговы раз на старонках нашай дыяцэзіяльнай газеты мы пачынаем час велікапосных рэкалекцый, якія павінны падрыхтаваць нас да свят Змёртвыхпаўстання Пана. У чарговых нумарах нашай газеты мы хочам прадставіць Вам спецыяльныя велікапосныя навучанні. Столькі ўжо пастоў за намі… Кожны быў іншы, кожны нёс з сабой новыя перажыванні. Спадзяёмся, што рэкалекцыі са “Словам” дазволяць Вам яшчэ лепш падрыхтавацца да Вялікадня. Давайце будзем памятаць пра ўнутранае сканцэнтраванне і прысвячэнне часу для Бога.

Святы Павел, за­дум­­ваючыся над намаганнямі спартсменаў, падкрэсліў, што яны стараюцца, каб заваяваць першую ўзнагароду – вянец, які ў рэшце рэшт будзе знішчаны, а нашыя намаганні накіраваны на тое, каб здабыць вянец незнішчальны – вечны. А якімі павінны быць нашыя намаганні ў гэтым Вялікім посце? Божая навука гаворыць нам пра ўчынкі міласэрнасці, з якіх першачарговымі з’яўляюцца тры: малітва, пост і міласціна. З гэтага пункта гледжання хрысціянін павінен правесці грунтоўную рэвізію жыцця, каб паглыбіць сваю рэлігійнасць. Не ўсе з нас маюць магчымасць актыўнага ўплыву на тое, што адбываецца вакол нас, але ўсе мы можам фармаваць сябе больш да Бога і ўплываць на думкі праз нашае слова і сведчанне жыцця. †

Вялікі пост як асаблівы перыяд у жыцці хрысціяніна выклікае ў нас шмат пытанняў. Ці дастаткова таго, што я не буду ўжываць мяса і слухаць музыку? Колькі разоў я мушу ўдзельнічаць у Крыжовым шляху? Што для мяне Вялікі пост – нудная традыцыя маіх бабуль і дзядуль ці ўсё ж такі штосьці большае? А чаму святар з-за амбона кажа, што Вялікі пост – гэта мой шанец? Як тады яго выкарыстаць? Як абраць адпаведную для сябе пастанову на Вялікі пост? А калі я раптам “спатыкнуся” ў часе посту і не вытрымаю пастановы? Ці вялікі гэта грэх? Дапамагчы разабрацца з гэтымі пытаннямі мы папрасілі ксяндза Віктара Ханько, вікарыя касцёла св. Францішка Ксаверыя ў Гродне.

– Ксёндз Віктар, у чым асаблівасць перыяду Вялікага посту?
    – У гэты час чалавек у першую чаргу засяроджвае ўвагу на тым, каб паглыбіцца ў сваё “я”. На гэтыя ўнутраныя развагі ёсць сорак дзён. Лічба 40 сімвалічная: яна абазначае ачышчэнне. Гэта час, калі чалавек мусіць знайсці сваё “я” ў самім Богу, у таямніцы Пана Бога. Асаблівая таямніца Вялікага посту – гэта містэрыя Уваскрашэння Хрыста. Таму мы паглыбляемся ў сябе, каб знайсці сваё “я” ў адносінах да Бога, да сябе і да бліжняга чалавека. Нельга знайсці Бога, калі, напрыклад, мы не ядзім мяса. Самі па сабе нейкія велікапосныя пакуты не могуць паспрыяць таму, што ў гэтым мы знойдзем Бога. У Вялікі пост я як ксёндз задаю сабе пытанне: што я раблю правільна, чаго не раблю і што павінен рабіць? Як ксёндз, як той, каго паклікаў Бог, я пытаю сябе, што асаблівага я павінен знайсці, на што раней не звяртаў увагі? Я заўсёды кажу бацькам: “Ты як бацька, Ты як маці, што Вы робіце ў адносінах да сваіх дзяцей? І што павінны рабіць?” †