Parafii i świątynie

Dekanat Grodno-Wschód

Skidel jest znany z początku XVI w. jako wielkoksiążęcy (później królewski) dwór z obwodem w powiecie Grodzieńskim WKL. Od 1796 r. do 1939 r. siedziba w Skidlu należała do znakomitego rodu Czetwiertyńskich. Na terytorium swojej siedziby, znajdującej się w północno-wschodniej części miasteczka, Czetwiertyńscy pobudowali w 1870 r. z czerwonej cegły zewnętrznej niedużą świątynię w neogotyckim stylu, którą miejscowi mieszkańcy nazywali „kościołem książęcym”. Poświęcona została pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i jako kaplica dołączona do parafii Kaszubińce.
Jest to prostokątna w planie świątynia z pięciościenną apsydą i jedyną zakrystią. Wejście główne flankowane dwoma okrągłymi wieżami-dzwonnicami. Kościół nakryty dwuspadowym blaszanym dachem z walmami nad apsydą.
Wnętrze świątyni przykryte sklepieniem gwiaździstym w stylu neogotyckim. W ołtarzu głównym mieści się tytułowy obraz Wniebowzięcia NMP, namalowany w 1991 r. †

Dekanat Grodno-Wschód

Kaplica w Nowej Rudzie od parafii Jeziory czynna była w połowie XIX w., lecz była zamknięta, wiarygodnie w związku z represjami po powstaniu 1863 – 1864 r. Miejscowy kościół pw. św. Jerzego Męczennika był pobudowany z drzewa w 1914 r. Wówczas była to nieduża świątynia w neogotyckim stylu, prostokątna w planie, bezapsydowa, z niedużą wieżą-dzwonnicą nad wejściem (wygląd świątyni znany z obrazku 1930 r., który przechowywany jest w kościele; artysta – A. Lewandowski). W tymże roku w Nowej Rudzie została założona samodzielna parafia.
W latach 30-ych XX w. świątynia już nie mogła zmieścić licznych wiernych, dlatego postanowiono budować nowy, większy kościół. Nowy drewniany kościół w stylu modern pobudowali wierni pod kierownictwem ks. Kazimierza Grabowskiego w 1938 r., poświęcony został pod historycznym wezwaniem. Przed II wojną światową liczba parafian wynosiła prawie 1300 osób. †

Dekanat Grodno-Wschód

Kościół został założony z fundacji zakonu kamedułów (kameduli mieli w Wigrach największy w Rzeczypospolitej, a może i całej Europie, klasztor). Jest to jeden z przykładów pojawienia się jednej z najbardziej mistycznych wspólnot na naszej ziemi. Drewniana świątynia została pobudowana w 1743 r., funkcjonowała jako greckokatolicka cerkiew pw. Jana Chrzciciela. W 1839 r. świątynię przekazano Cerkwi prawosławnej. Przekształcenie świątyni na styl retrospektywno-ruski znacznie zmieniło jej zewnętrzny wygląd: wieża-dzwonnica została upiększona kokosznikami i uwieńczona nieproporcjonalnie maleńkim ośmiościennym bębnem z cebulastą kopułą. Tak też wyglądało zakończenie dachu poniżonej apsydy. Zmieniono również dekorację fasad.
    Świątynię zwrócono katolikom dopiero w 1924 r. Od tego czasu funkcjonowała jako kościół rzymskokatolicki. Przed II wojną światową parafia w Żytomli była stosunkowo nieduża i liczyła około 1000 wiernych.†

Dekanat Grodno-Wschód

Drewniany kościół pw. Matki Bożej Niepokalanego Poczęcia został założony w 1750 r. przez jezuitów grodzieńskich, którzy rozpoczęli tu swoją misję. Z czasem wokół kościoła powstał cmentarz. W XIX w., kiedy wieś należała do rodu Bogatków, świątynia miała status kaplicy od parafii Jeziory. Obraz Matki Bożej Śnieżnej w ołtarzu głównym uważano za cudowny, istniał on jeszcze w 1939 r., lecz do naszych dni nie przetrwał.  
Wtenczas liczba parafian wynosiła ponad 1500 wiernych, do parafii należała kaplica w Skidlu. W 1962 r. władze radzieckie zamknęły kościół, z biegiem lat pozostały tylko jego ruiny. Budynek byłej plebanii przystosowano do domu mieszkalnego. W 1989 r. kościół wreszcie zwrócono wiernym, rozpoczęto jego restaurację, a po kilku latach ponownie poświęcono pw. Matki Bożej Niepokalanego Poczęcia.
W ostatnich latach parafia liczy ponad 100 wiernych. W 2009 r. parafianie wraz ze swoim proboszczem ks. Piotrem Morcińcem CMF rozpoczęli remont świątyni. †

Dekanat Grodno-Wschód

Wiadomo, że już w 1669 r. we wsi Jeziory czynna była świątynia rzymskokatolicka – był to kościół filialny od grodzieńskiej parafii. Samodzielna parafia została założona tu w 1676 r. Kościół pod wezwaniem Matki Bożej Różańcowej został pobudowany w 1679 r. ze środków parafian. Wówczas świątynia stała prawie pośrodku placu rynkowego.
    Wzmianka o nowym drewnianym kościele trzywieżowym pochodzi z 1745 r., w głównym ołtarzu znajduje się obraz Najświętszej Maryi Panny. W 1779 r. świątynia była odnowiona dzięki środkom ostatniego króla Rzeczypospolitej Stanisława Augusta Poniatowskiego. Lecz w końcu XIX w. stan świątyni uchodził za "ubogi", a od 1897 r. do 1904 r. wierni zwracali się do władzy z prośbą o pozwolenie na budowę kościoła murowanego, lecz bez skutku.
   Drewniany kościół w klasycystycznym stylu miał formę podłużonej świątyni z pięciościenną apsydą i jedną zakrystią (po prawej stronie). Fasadę główną wieńczyła czworokątna dwupoziomowa wieża-dzwonnica pod czterospadowym dachem. Kościół przykryty był dwuspadowym gontem z walmami nad apsydą. Wnętrze świątyni, przykryte lustrzanym drewnianym sklepieniem, ozdabiały trzy dwupoziomowe ołtarze, uwieńczone koryncką kolumnadą w postaci figur świętych. †

Dekanat Grodno-Wschód

Wierni ze wsi Putryszki należeli do parafii Pobernardyńskiej w Grodnie. Od jesieni 1997 r. dojeżdżał tu proboszcz z Hoży ks. Antoni Somiło, który rozpoczął budowę kościoła. Dotychczas wierni gromadzili się na wspólnej Mszy św. w miejscowym klubie. Samodzielna parafia pw. św. Kazimierza została założona 21 sierpnia 2000 r. i od 2001 r. rozpoczęto budowę nowego drewnianego kościoła z cechami neogotyku. W 2002 r. udało się założyć fundamenty i część drewnianych wieńców świątyni. W wyniku tragicznych wydarzeń odszedł do Pana ks. Antoni Somiło i pieczę o kościół objął ks. Wiktor Wieliwis, który dotychczas jest jego proboszczem. Wiosną 2003 r. zostały wzniesione ściany i wieża świątyni. Od tej pory parafianie gromadzili się na wspólnej modlitwie we własnym kościele. Jesienią 2004 r. rozpoczęto budowę Domu parafialnego. †