Parafii i świątynie

Dekanat Wołkowysk

Po raz pierwszy Podorosk wspomina się w 1522 r. Właśnie w tym roku założono tu kościół. Fundatorami świątyni byli szlachcice Kłoczkowie, ówcześni właściciele majątku. W połowie XVI w. przy kościele istniała altaria. Na mapie WKL Makowskiego (około 1600 r.) Podorosk oznaczono jako miasteczko. W XVII w., prawdopodobnie w związku z działaniem Reformacji, parafia zatrzymała swe istnienie. W 1630 r. właścicielka miasteczka Maryna Kłoczkówna Podoroska ufundowała tu cerkiew prawosławną i ofiarowała opiekę nad funduszem wileńskiemu klasztorowi Świętego Ducha. Jednak staraniem jej syna Pawła Dolskiego – wołkowyskiego wojskiego – w 1643 r. cerkiew przyjęła unię.
    Nie później niż w połowie XVIII w. właścicielami Podoroska zostali Grabowscy. Hrabia Paweł Grabowski (+1794 r.), starosta wołkowyski, lub Zygmunt Ksawery Grabowski (+1809) (nie jest wiadome, kto z nich w tamtych czasach był właścicielem Podoroska) w miejsce byłej drewnianej wzniósł murowaną cerkiew unicką. Świątynię poświęcono pod wezwaniem św. Elżbiety Królowej Węgierskiej i Dziewicy. †

Dekanat Wołkowysk

Owa część miasta powstała w związku z istnieniem tu stacji kolejowej o takiej samej nazwie, otworzonej w 1908 r. Miejscowa parafia stała się niezależną od wołkowyskiej w 1925 r. z inicjatywy ówczesnego proboszcza Fary i dziekana wołkowyskiego ks. Bolesława Sperskiego. Początkowo postanowiono zbudować tymczasową świątynię, której kamień węgielny założono 25 lipca 1926 r. Według projektu architekta Brunona Zborowskiego, kościół w stylu polskiego modernizmu czasów międzywojennych wzniesiono z drewnianych słupów telegraficznych. 12 grudnia nową świątynię pod tytułem św. Stanisława Kostki konsekrował arcybiskup wileński Romuald Jałbrzykowski. Razem ze świątynią ogrodzono plac przykościelny, zbudowano też plebanię. W 1935 r. powstał również Dom Katolicki (spalony podczas II wojny światowej). Przed II wojną światową liczba parafian wynosiła 3500 osób; proboszczowi pomagały siostry terezjanki. Na wzgórzu na północ od kościoła została wzniesiona murowana plebania. †

Dekanat Wołkowysk

Osada znana od XV w. jako miasteczko królewskie powiatu wołkowyskiego województwa nowogródzkiego Wielkiego Księstwa Litewskiego, w wieku XVI Porozowo uważano za „miasto na prawie litewskim”. W 1523 r. otrzymało prawo magdeburskie. Od roku 1795 po trzecim rozbiorze Rzeczypospolitej znalazło się w składzie Imperium Rosyjskiego jako własność państwowa powiatu wołkowyskiego guberni grodzieńskiej. Po odzyskaniu przez Rzeczpospolitą Polską w 1918 r. niepodległości aż do roku 1939 znowu powróciło w skład Polski jako miasteczko w/w powiatu, ale województwa białostockiego. Na mocy paktu Ribbentrop-Mołotow przyłączono do ZSRR i od listopada 1939 r. należy do BSRR, od 15 stycznia 1940 r. wioska staje się centrum rejonowym obwodu brzeskiego. W kwietniu 1958 roku Porozowo otrzymało status osiedla typu miejskiego, od 20 stycznia 1960 r. należy do rejonu swisłockiego obw. grodzieńskiego.
    Kościół św. Michała Archanioła wzniesiony został tu w 1460 r. przez właścicieli Porozowa. Według innych źródeł, kościół zbudował Rymowid, dziedzic Porozowa w 1460 r. pierwotnie pod wezwaniem Narodzenia NMP. W 1511 r. fundacja została zatwierdzona przez króla polskiego Zygmunta I. †

Dekanat Wołkowysk

Źródła podają pierwszą wzmiankę o osadzie z datą 1499 r., gdy nosiła nazwę Pietuchowicze bądź Pietuchowo, należącej do powiatu wołkowyskiego Wielkiego Księstwa Litewskiego, będącej własnością Wojciecha Kłoczki, ochmistrza dworu wielkiej księżnej Heleny, żony króla Aleksandra Jagiellończyka. Od roku 1516 jest znane jako własność wdowy po Wojciechu Janowiczu, marszałku szlachty – Maryny Hlebówny. W roku 1557 majątek znowu należał do Kłoczków, w XVII w. do Dolskich, Dorohostajskich i Sapiehów. W 1669 r. w miejscowości wspominany jest jako już działający kościół parafialny dekanatu wołkowyskiego, potem zaś wiadomości o nim brak. W 1690 r. miejscowość posiadała status miasteczka, należącego do wojewody brzeskiego Stefana Kurcza. W pierwszej połowie XVIII w. przeszło do Flemingów. W połowie wieku podskarbi litewski Jan Fleming przemianował Pietuchowo na cześć swej córki Izabeli (po ślubie Czartoryskiej).
    W drugiej poł. XVIII w. Izabelin stał się własnością rodu Grabowskich, w 1778 r. data ta była napisana na fasadzie kościoła, teraz jest niewidoczna z funduszy Jana Jerzego Grabowskiego został tu wzniesiony zbór kalwinistki. W Izabelinie mieściła się nawet rezydencja kalwińskiego superintendenta (biskupa), odbywały się tu synody kalwińskie całej Litwy. W 1897 r. w źródłach wspomina się cerkiew, zbór kalwiński, o kościele nie ma wiadomości.†