Парафіі і святыні

Дэканат Масты

Касцёл пад тытулам Наведзінаў Найсвяцейшай Панны Марыі быў узведзены на мясцовых могілках у 1823 г. на сродкі Багумілы Бутаўт-Анджэйкавіч з роду Грамыка як філіяльны ад Мастоўскай парафіі. Касцёл кансэкравалі 8 верасня 1826 г. У 1878 г. святыня была рэканструявана. Тады да галоўнага аб’ёму былі дабудаваны вежа і нартэкс. У 1911 г. касцёл атрымаў статус цэнтра самастойнай парафіі. Колькасць парафіян мікелеўшчынскай парафіі перад Другой сусветнай вайной складала больш за 1300 вернікаў.
   Савецкія ўлады адабралі ў вернікаў толькі будынак плябаніі, касцёл жа застаўся дзейнічаць і нават атрымаў статус помніка архітэктуры. †

Дэканат Вялікая Бераставіца

Першыя пісьмовыя звесткі аб існаванні драўлянага каталіцкага касцёла ў Вялікай Бераставіцы адносяцца да 1495 г. Мураваны касцёл у Вялікай Бераставіцы быў заснаваны ў 1615 г. Падчас рэпрэсій пасля паўстання 1863 – 1864 гг. каталіцкая парафія была скасавана і адрадзілася толькі пасля імператарскага Маніфеста 1905 г., які дараваў грамадзянскія свабоды. У часы ІІ Рэчы Паспалітай у Вялікай Бераставіцы дзейнічалі дзве каталіцкія парафіі. У савецкі перыяд каталікі пасёлка засталіся ўвогуле без святыні, затое абодва касцёлы былі прызнаны помнікамі архітэктуры. Вялікабераставіцкая парафія адрадзілася толькі ў 1989 г. †

Дэканат Вялікая Бераставіца

У XVIII – XIX стст. паселішча Малая Бераставіца было маёмасцю Юндзілаў, потым Солтанаў. Касцёл тут быў заснаваны прыватнай фундацыяй у 1550 г. У 1752 г., паводле дадзеных, тут дзейнічаў драўляны касцёл пад тытулам св. Антонія Падуанскага, які ўнутры ўпрыгожвалі 4 алтары. У 1784 г. у Малой Бераставіцы была пабудавана капліца.
    Касцёл з атынкаванай цэглы ў стылі класіцызму быў закладзены 30 верасня 1851 г. (аб чым сведчыць закладны камень у алтарнай сцяне) на высокім узгорку ў цэнтры вёскі. Фундатарам святыні быў уладальнік маёнтка – А. Ваўкавыскі (верагодны аўтар праекта – гродзенскі каморнік Малевіч). Да 1863 г. будаўніцтва святыні было завершана, але каталіцкія набажэнствы адпраўляліся тут зусім нядоўга. 20 мая 1863 г. у вёску ўвайшлі паўстанцы. За прыняцце паўстанцаў царскія ўлады зачынілі касцёл. У 1868 г. касцёл быў перароблены ў праваслаўную царкву. Падчас перабудовы дэкор фасадаў, завяршэнне вежы-званіцы і інтэр’ер былі зменены ў рэтраспектыўна-рускім стылі. У мясцовых католікаў засталася толькі капліца, якая была далучана да Крынкаўскай парафіі (цяпер тэр. Польшчы). †

Дэканат Вялікая Бераставіца

Касцёл пад падвойным тытулам Найсвяцейшага Сэрца Пана Езуса і св. Язафата Мучаніка пабудаваны 2 кіламетры на ўсход ад вёскі Заневічы (некалі яна была шляхецкай аколіцай), на могілках. Святыня з атынкаванай цэглы ў стылі неакласіцызму была ўзведзена, паводле дадзеных, у 1917 г. на сродкі пана Бажэнцкага паводле праекта, распрацаванага ў 1908 г. Магчыма, святыня была пабудавана ў першай палове ХIХ ст. Пасля паўстання 1863 г. яна была зачынена, набажэнствы аднавіліся толькі ў 1917г. Гэта пацвярджаецца і датай на крапідле, якое знаходзіцца ў святыні: “1854 год”.
    З часам фундатар быў пахаваны ў сваёй святыні. Яго жонка Цэліна (1833 – 1913 гг.) і дачка Ядзвіга (1863 – 1906 гг.) пераехалі ў Рым, дзе сталі заснавальніцамі новай манаскай супольнасці Сясцёр Змёртвыхпаўстання Пана Езуса (Змёртвыхпаўстанак). Абе­дзве пахаваны ў Кентах пад Кракавам, у галоўным доме супольнасці. †