ГРОДНА
Панядзелак,
20 студзеня 2025 года |
Ябланова. Святыня над Нёманам
Маёнтак у Ябланове належаў да ваўпянскіх уладанняў, значыць, да Сапегаў. Караліна Тэрэза з Радзівілаў, удава Казіміра Караля Сапегі, выйшла замуж за Юзафа Аляксандра Ябланоўскага ў 1740 годзе і перадала яму свае вялікія ўладанні – Ябланова і Воўпу. Менавіта ён быў фундатарам капліцы, муры якой захаваліся да нашых дзён.
Ябланоўскі – дзяржаўны дзеяч Рэчы Паспалітай, гісторык, мецэнат. Атрымаў хатнюю адукацыю, падарожнічаў па Еўропе. Жаніцьба на Караліне Сапезе дала яму магчымасць набыць маёнтак і дзяржаўныя пасады – стольніка ВКЛ і навагрудскага ваяводы. Каб не падпісваць умовы першага падзелу Рэчы Паспалітай, ён паехаў у Лейпцыг і стварыў там Навуковае таварыства Ябланоўскіх (лац. Societas Jablonoviana). Быў аўтарам прац па старажытнай гісторыі славян і Польшчы: “Сармацкая імперыя, сёння Польскае каралеўства”, “Карты Польшчы”. Займаўся астраноміяй, матэматыкай, эканомікай.
Пасля смерці жонкі Караліны Ябланоўскі ажаніўся паўторна з выхаванкай Браніцкіх Францішкай Вікторыяй, князёўнай Варанецкай, беднай, але вельмі прыгожай. Шлюб адбыўся 5 жніўня 1766 года ў Ябланове над Нёманам. Адбылося гэта ў згаданай капліцы, бо касцёла ў Ябланове не было.
Пасля Ябланоўскага маёнткам валодалі Варанецкія, Солтаны, Эйсманты. А збудаваная першым гаспадаром капліца служыла католікам да 1863 года, калі была зачынена па загадзе расійскіх улад. Яе планавалі перарабіць у царкву, аднак план так і не быў рэалізаваны. Са святыні толькі выдалілі алтары і знялі жалезны крыж. Затым капліца пераходзіла шляхам куплі з рук у рукі, на працягу доўгага часу служыла складам сена, пакуль за некалькі гадоў да І Сусветнай вайны з-за маланкі не быў спалены дах і столь. Потым гродзенскі праваслаўны архірэй асігнаваў на яе адбудову 2 000 рублёў, дзякуючы чаму быў пабудаваны новы дах. Далейшы рамонт спыніла вайна. Калі завіруха вайны змяла навакольныя вёскі, многія сем’і жылі ў капліцы.
Пасля І Сусветнай вайны капліцу ніхто ўжо не аднаўляў. Святыня, якая, паводле аднаго са сведкаў, “магла б быць упрыгожаннем галоўных вуліц Парыжа”, так ніколі і не была адноўлена.
Сёння Ябланова – адно з самых маляўнічых месцаў Гродзеншчыны. Калі павярнуцца да руінаў капліцы спіною, то пабачыш старыцу Нёмана і пералескі за ёю. А са святыні быццам сярод цішыні даносяцца словы малітвы.
Ябланоўскі – дзяржаўны дзеяч Рэчы Паспалітай, гісторык, мецэнат. Атрымаў хатнюю адукацыю, падарожнічаў па Еўропе. Жаніцьба на Караліне Сапезе дала яму магчымасць набыць маёнтак і дзяржаўныя пасады – стольніка ВКЛ і навагрудскага ваяводы. Каб не падпісваць умовы першага падзелу Рэчы Паспалітай, ён паехаў у Лейпцыг і стварыў там Навуковае таварыства Ябланоўскіх (лац. Societas Jablonoviana). Быў аўтарам прац па старажытнай гісторыі славян і Польшчы: “Сармацкая імперыя, сёння Польскае каралеўства”, “Карты Польшчы”. Займаўся астраноміяй, матэматыкай, эканомікай.
Пасля смерці жонкі Караліны Ябланоўскі ажаніўся паўторна з выхаванкай Браніцкіх Францішкай Вікторыяй, князёўнай Варанецкай, беднай, але вельмі прыгожай. Шлюб адбыўся 5 жніўня 1766 года ў Ябланове над Нёманам. Адбылося гэта ў згаданай капліцы, бо касцёла ў Ябланове не было.
Пасля Ябланоўскага маёнткам валодалі Варанецкія, Солтаны, Эйсманты. А збудаваная першым гаспадаром капліца служыла католікам да 1863 года, калі была зачынена па загадзе расійскіх улад. Яе планавалі перарабіць у царкву, аднак план так і не быў рэалізаваны. Са святыні толькі выдалілі алтары і знялі жалезны крыж. Затым капліца пераходзіла шляхам куплі з рук у рукі, на працягу доўгага часу служыла складам сена, пакуль за некалькі гадоў да І Сусветнай вайны з-за маланкі не быў спалены дах і столь. Потым гродзенскі праваслаўны архірэй асігнаваў на яе адбудову 2 000 рублёў, дзякуючы чаму быў пабудаваны новы дах. Далейшы рамонт спыніла вайна. Калі завіруха вайны змяла навакольныя вёскі, многія сем’і жылі ў капліцы.
Пасля І Сусветнай вайны капліцу ніхто ўжо не аднаўляў. Святыня, якая, паводле аднаго са сведкаў, “магла б быць упрыгожаннем галоўных вуліц Парыжа”, так ніколі і не была адноўлена.
Сёння Ябланова – адно з самых маляўнічых месцаў Гродзеншчыны. Калі павярнуцца да руінаў капліцы спіною, то пабачыш старыцу Нёмана і пералескі за ёю. А са святыні быццам сярод цішыні даносяцца словы малітвы.
< Папярэдняя | Наступная > |
---|
Літургічны каляндар
Адзначаем
імяніны: | |
Сёння ўспамінаем памерлых святароў: | |
Да канца года засталося дзён: 346 |
Чакаем Вашай падтрымкі
Дарагія Чытачы!
Просім Вас аб дапамозе ў абвяшчэнні Добрай Навіны. Мы чакаем Вашых лістоў, артыкулаў, здымкаў і падтрымкі ў фінансаванні газеты. Як адна сям’я “Слова Жыцця” мы прагнем несці Божае слова, гаварыць аб Хрысце і Касцёле ўсё большай колькасці людзей у Беларусі і па-за яе межамі.
Просім Вас аб дапамозе ў абвяшчэнні Добрай Навіны. Мы чакаем Вашых лістоў, артыкулаў, здымкаў і падтрымкі ў фінансаванні газеты. Як адна сям’я “Слова Жыцця” мы прагнем несці Божае слова, гаварыць аб Хрысце і Касцёле ўсё большай колькасці людзей у Беларусі і па-за яе межамі.