ГРОДНА
Аўторак,
11 лютага 2025 года |
ВОЎПА. САМЫ ВЯЛІКІ ДРАЎЛЯНЫ КАСЦЁЛ БЕЛАРУСІ

Першыя звесткі пра мястэчка адносяцца да 1449 года, калі Воўпа належaла вялікаму князю Казіміру Ягелончыку. 3 лістапада таго ж года ён падарыў вёску і двор Воўпа свайму пасцельнічаму Алехну Судзімонтавічу. У лісце было запісана, што дараванне застаецца за ім ці яго нашчадкамі, калі ж іх не будзе – вяртаецца да вялікага князя.
Менавіта Алехна і яго жонка Ядзвіга заклалі ў Воўпе першы касцёл. У 1478 годзе яны багата забяспечылі новую парафію сялянскімі дварамі, якія павінны былі працаваць на касцёл і плаціць даніну мёдам. Касцёл атрымліваў мясцовасць Міраўшчына з борам, борцямі, дубровамі і лугамі. У святыні павінны былі штотыдзень адбывацца дзве Імшы – адна за продкаў Алехны, другая – за яго самога, жонку і дзяцей.
У пачатку XVI стагоддзя Воўпа перайшла да князёў Гальшанскіх, частка з якіх незадоўга да таго прыняла каталіцтва. Аляксандр і Зоф’я Гальшанскія прыбудавалі да касцёла багата аздобленую капліцу, дзе павінны былі размясціцца іх пахаванні. Іх сын Павел Гальшанскі, адзін з самых адукаваных людзей свайго часу, стаў віленскім біскупам. Ён фактычна пераўтварыў Воўпу ў сваю рэзідэнцыю і вельмі клапаціўся аб парафіі. Дастаткова вялікая (на той час налічвала 50 дамоў) парафія мела добры даход з навакольных вёсак і мястэчак. Так, напрыклад, для пабудовы ў 1526 годзе і абслугоўвання прытулку для 4 ксяндзоў-місіянераў працавалі два фальваркі, мёд пастаўлялі з Гудзевічаў (што за 10 км ад Воўпы), акрамя таго, карысталіся местачковым млынам і лесам.
Пасля смерці Паўла Гальшанскага Воўпа вярнулася ў дзяржаўны скарб і стала цэнтрам багатага Ваўпянскага староства. А ў 1624 годзе яе выкупіў для сябе знакаміты Леў Сапега і перадаў мястэчка свайму непаўнагадоваму сыну. Сапегам воўпа належала аж да 1831 года. Менавіта пры Сапегу быў пабудаваны чарговы касцёл з шасцю драўлянымі алтарамі, адзін з якіх захаваўся дагэтуль і з’яўляецца галоўным упрыгажэннем касцёла ў Воўпе. Алтар зроблены ў стылі пераходным ад маньерызму (позняга рэнесансу) да барока, больш старога драўлянага алтара ў Беларусі, хутчэй за ўсё, не захавался.
У розныя часы ў Воўпе служылі Мікалай Дыцыюш – у будучым доктар тэалогіі, дэкан віленскага капітула (другая палова XVI стагоддзя), Мацей Кулігоўскі – аўтар “Дэмакрыта вясёлага” (канец XVI стагоддзя), Юзаф Касакоўскі – будучы віленскі біскуп і адна з найбольш супярэчлівых асоб нашай гісторыі. Касакоўскі згадваў гады прабоства ў Воўпе як самы лепшы час свайго жыцця. Менавіта ён, будучы чалавекам вельмі нябедным, за свае грошы збудаваў у Воўпе касцёл, які стаіць да цяперашняга дня. Касцёл Яна Хрысціцеля быў асвечаны 10 сакавіка 1776 года, у новую святыню перанеслі старажытныя алтары, амбон, лаўкі і іншае аздабленне.
У канцы існавання Рэчы Паспалітай парафію перадалі для забеспячэння Віленскага ўніверсітэта, які збудаваў у Воўпе школу. Наогул Воўпе шанцавала на адукаваных і адданых людской і божай справе святароў. Яны ўтрымлівалі школу, падтрымлівалі жабракоў, збудавалі шпіталь. Дзякуючы такім святарам і адданым парафіянам касцёл ператрываў і савецкія часы. Сёння касцёл Яна Хрысціцеля ў Воўпе – шанаваны шэдэўр драўлянай архітэктуры.
Менавіта Алехна і яго жонка Ядзвіга заклалі ў Воўпе першы касцёл. У 1478 годзе яны багата забяспечылі новую парафію сялянскімі дварамі, якія павінны былі працаваць на касцёл і плаціць даніну мёдам. Касцёл атрымліваў мясцовасць Міраўшчына з борам, борцямі, дубровамі і лугамі. У святыні павінны былі штотыдзень адбывацца дзве Імшы – адна за продкаў Алехны, другая – за яго самога, жонку і дзяцей.
У пачатку XVI стагоддзя Воўпа перайшла да князёў Гальшанскіх, частка з якіх незадоўга да таго прыняла каталіцтва. Аляксандр і Зоф’я Гальшанскія прыбудавалі да касцёла багата аздобленую капліцу, дзе павінны былі размясціцца іх пахаванні. Іх сын Павел Гальшанскі, адзін з самых адукаваных людзей свайго часу, стаў віленскім біскупам. Ён фактычна пераўтварыў Воўпу ў сваю рэзідэнцыю і вельмі клапаціўся аб парафіі. Дастаткова вялікая (на той час налічвала 50 дамоў) парафія мела добры даход з навакольных вёсак і мястэчак. Так, напрыклад, для пабудовы ў 1526 годзе і абслугоўвання прытулку для 4 ксяндзоў-місіянераў працавалі два фальваркі, мёд пастаўлялі з Гудзевічаў (што за 10 км ад Воўпы), акрамя таго, карысталіся местачковым млынам і лесам.
Пасля смерці Паўла Гальшанскага Воўпа вярнулася ў дзяржаўны скарб і стала цэнтрам багатага Ваўпянскага староства. А ў 1624 годзе яе выкупіў для сябе знакаміты Леў Сапега і перадаў мястэчка свайму непаўнагадоваму сыну. Сапегам воўпа належала аж да 1831 года. Менавіта пры Сапегу быў пабудаваны чарговы касцёл з шасцю драўлянымі алтарамі, адзін з якіх захаваўся дагэтуль і з’яўляецца галоўным упрыгажэннем касцёла ў Воўпе. Алтар зроблены ў стылі пераходным ад маньерызму (позняга рэнесансу) да барока, больш старога драўлянага алтара ў Беларусі, хутчэй за ўсё, не захавался.
У розныя часы ў Воўпе служылі Мікалай Дыцыюш – у будучым доктар тэалогіі, дэкан віленскага капітула (другая палова XVI стагоддзя), Мацей Кулігоўскі – аўтар “Дэмакрыта вясёлага” (канец XVI стагоддзя), Юзаф Касакоўскі – будучы віленскі біскуп і адна з найбольш супярэчлівых асоб нашай гісторыі. Касакоўскі згадваў гады прабоства ў Воўпе як самы лепшы час свайго жыцця. Менавіта ён, будучы чалавекам вельмі нябедным, за свае грошы збудаваў у Воўпе касцёл, які стаіць да цяперашняга дня. Касцёл Яна Хрысціцеля быў асвечаны 10 сакавіка 1776 года, у новую святыню перанеслі старажытныя алтары, амбон, лаўкі і іншае аздабленне.
У канцы існавання Рэчы Паспалітай парафію перадалі для забеспячэння Віленскага ўніверсітэта, які збудаваў у Воўпе школу. Наогул Воўпе шанцавала на адукаваных і адданых людской і божай справе святароў. Яны ўтрымлівалі школу, падтрымлівалі жабракоў, збудавалі шпіталь. Дзякуючы такім святарам і адданым парафіянам касцёл ператрываў і савецкія часы. Сёння касцёл Яна Хрысціцеля ў Воўпе – шанаваны шэдэўр драўлянай архітэктуры.
< Папярэдняя | Наступная > |
---|
Літургічны каляндар
![]() | |
Адзначаем
імяніны: | |
Да канца года засталося дзён: 324 |
Чакаем Вашай падтрымкі

Просім Вас аб дапамозе ў абвяшчэнні Добрай Навіны. Мы чакаем Вашых лістоў, артыкулаў, здымкаў і падтрымкі ў фінансаванні газеты. Як адна сям’я “Слова Жыцця” мы прагнем несці Божае слова, гаварыць аб Хрысце і Касцёле ўсё большай колькасці людзей у Беларусі і па-за яе межамі.