GRODNO
Sobota,
27 kwietnia
2024 roku
 

Kościół w Kozłowiczach: w 100. rocznicę odzyskania świątyni

Parafii i świątynie

Kościół parafialny w Kozłowiczach, podobnie jak wiele świątyń na Białorusi, ma trudną historię.
Zaścianek Kozłowicze, podobnie jak sąsiedni majątek Wiercieliszki, w połowie XIX wieku był w posiadaniu szlachcica, oficera armii carskiej Aleksandra Świeczyna. W 1843 roku jego żona Aleksandra ze starożytnego niemieckiego rodu Bispingów kupiła folwark Kozłowicze, który został przyłączony do ich dużego majątku w Wiercieliszkach. Od końca XVIII wieku w Kozłowiczach istniał niewielki drewniany kościół grekokatolicki. Z wykazu inwentarza parafian kościoła w Kozłowiczach z 1824 roku wynika, że należało do niego 341 parafian ze wsi Toboła i Skołobowa oraz niewielka część z okolic szlacheckich Ejsmonty, Oleńczyce i Kozłowicze. W zachowanych księgach metrykalnych można znaleźć zapis o miejscowej szlachcie: Bylczyńskich, Czerniawski, Dawidowiczów, Ejsmontów, Gorbaczewskich, Kamińskich, Kuczyńskich, Mińczycach, Stankiewiczach, Strupińskich, Tołoczkach i in. Wynika z tego, że parafianie dzielili się na chłopów pańszczyźnianych i miejscową szlachtę, której część pozostała unicka, a czasami była rzymskokatolicka, ale nadal odwiedzała unicką świątynię.
Po likwidacji unii w 1839 roku nowi prawosławni wierni zostali przyłączeni do parafii w Wiercieliszkach, a wierni wyznania rzymskokatolickiego – do parafii w Jeziorach. Dawny kościół grekokatolicki stał się kaplicą parafii w Jeziorach. Katoliczka Aleksandra Bisping gruntownie wyremontowała kaplicę pod koniec lat 50. XIX wieku.
    Po powstaniu w 1863 roku kaplicę w Kozłowiczach przekazano prawosławnym. W 1915 roku tereny te zostały zajęte przez Niemców, a w dawnym kościele unickim zaczęto odprawiać Msze św., a w 1920 roku wierni i miejscowa władza zaczęli mówić o oficjalnej rewindykacji (zwrocie) świątyni katolikom. Przyczynili się do tego także wierni dawnej parafii grekokatolickiej w Kozłowiczach, którzy stanowili najbogatszą część miejscowej szlachty i z którymi musiał się liczyć jeziorski proboszcz ks. Kuksiewicz, któremu początkowo nie podobała się perspektywa wydzielenia z Jezior nowej parafii. W 1920 roku kościół w Kozłowiczach został poświęcony pod podwójnym tytułem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Andrzeja Boboli, męczennika. Jeden z bocznych ołtarzy kościoła poświęcony jest męczeńskiej śmierci tego świętego, zwanego za swoją działalność misyjną Apostołem Polesia.
    Kolejnym krokiem dla mieszkańców wsi i okolic było uzyskanie oficjalnego zezwolenia na odłączenie parafii w Jeziorach i utworzenie samodzielnej parafii w Kozłowiczach. Ks. Kuksiewicz m.in. obsługiwał kaplicę w Kozłowiczach do listopada 1923 roku, do czasu wysłania nowego kapłana – ks. Stanisława Chodyko.
    Zgodnie z aktem założenia, podpisanego przez arcybiskupa wileńskiego Jerzego Matulewicza z dnia 5 czerwca 1925 roku, Kozłowicze stały się parafią dekanatu Grodno, archidiecezji i metropolii wileńskiej. Do parafii powróciły miejscowości z jeziorskiej i grodzieńskiej parafii pobernardyńskiej: Kozłowicze, Hołownicze, Ejsmonty, Zapole, Jelenicze, Kołobyszki, Dąbrowa, Rydziele, Toboła, Barki, Pundziszki, Piluki, Dworzec, Skołobowo, stacja Auls, Rokitno i Wiercieliszki. Swoją posługę duszpasterską ks. proboszcz S. Chodyko sprawował w Kozłowiczach do 1932 roku, gdy w parafii było 898 wiernych, w tym 648 osób, które przystąpiły do spowiedzi.
    Ostatnim proboszczem w Kozłowiczach był ks. Stanisław Śmiałowski (od 1948 roku do 1 grudnia 1964 roku). Po jego śmierci władze komunistyczne w 1969 roku zamknęły kościół i umieściły w nim skład zboża. Podjęto decyzję o rozebraniu kościoła na drewno, po tym jak zawaliła się w nim podłoga od wyładowanej sterty łubinu. Lecz do tego nie doszło dzięki wiernym. Odrodzenie kościoła rozpoczęło się w 1989 roku dzięki staraniom przewodniczącego Komitetu parafialnego Grzegorza Obuchowicza. 16 maja 1990 roku, podczas uroczystości parafialnej św. Andrzeja Boboli, odbyła się pierwsza Msza Święta.
    W latach 1990-2006 proboszczem kościoła był ks. kanonik Andrzej Sadowski. Dziś obowiązki proboszcza w Kozłowiczach pełni ks. Eugeniusz Borysiuk Z okazji 100-lecia odzyskania kościoła przez katolików rozpoczęły się prace konserwatorskie. Odrestaurowano zakrystię, zamontowano okna plastikowe dodatkowo do starych. Pracami kierował przewodniczący Komitetu parafialnego J. Żdończyk. W 2020 roku odrestaurowano ołtarz główny Matki Bożej Częstochowskiej: dolna jego część została wykonana z dębu przez stolarza J. Tkacza z Jezior, a górna została odrestaurowana przez M. Gawrosz z Grodna. Wszystko zostało zrobione, aby zachować historyczność budynku.

Numer aktualny

 

Kalendarz 2022

Kalendarz
«Słowo Życia»
na rok 2022

Kalendarz liturgiczny

 
white
Obchodzimy imieniny:
Do końca roku pozostało dni:  249

Czekamy na Wasze wsparcie

skarbonkaDrodzy Czytelnicy!
Prosimy Was o pomoc w głoszeniu Dobrej Nowiny. Czekamy na Wasze listy, artykuły, zdjęcia i wsparcie finansowe gazety. Jako jedna rodzina "Słowo Życia" pragniemy nieść słowo Boże, mówić o Chrystusie i Kościele co raz większemu gronu ludzi na Białorusi oraz poza jej granicami.