ГРОДНА
Аўторак,
18 лютага 2025 года |
У Гродне я пакінуў частку свайго сэрца…

– Ваша Эксцэленцыя, горад Гродна, напэўна, быў і застаецца ў Вашым сэрцы. У якія часы і ў якія месцы часцей за ўсё вяртаецеся думкамі?
– Гродна – горад маёй маладосці. Тут я скончыў школу, паступіў у педагагічны інстытут (сёння Гродзенскі дзяржаўны ўніверсітэт ім. Янкі Купалы – заўв. рэд.) на фізіка-матэматычны факультэт. Некаторы час працаваў у Абласным праектным інстытуце. Гэта таксама для мяне час трывання ў веры ў эпоху атэізму, калі рэлігію называлі опіумам для народа. З-за наведвання касцёла быў вымушаны пакінуць месца вучобы. Жорсткае збурэнне старэйшага гродзенскага касцёла – Фары Вітаўта – зрабіла вялікі шнар у маім сэрцы, які не загойваецца да сёння. †
– Гродна – горад маёй маладосці. Тут я скончыў школу, паступіў у педагагічны інстытут (сёння Гродзенскі дзяржаўны ўніверсітэт ім. Янкі Купалы – заўв. рэд.) на фізіка-матэматычны факультэт. Некаторы час працаваў у Абласным праектным інстытуце. Гэта таксама для мяне час трывання ў веры ў эпоху атэізму, калі рэлігію называлі опіумам для народа. З-за наведвання касцёла быў вымушаны пакінуць месца вучобы. Жорсткае збурэнне старэйшага гродзенскага касцёла – Фары Вітаўта – зрабіла вялікі шнар у маім сэрцы, які не загойваецца да сёння. †
Гродна – горад, з якога я паехаў у далёкі свет. Спачатку на вучобу ў Ленінградскі палітэхнічны інстытут, потым у Вільнюс на працу ў якасці інжынера. Затым я паступіў у Каўнаскую духоўную семінарыю, служыў святаром у Літве. А ў 1988 годзе вярнуўся ў горад над Нёманам – быў прызначаны пробашчам парафій св. Францішка Ксаверыя і Маці Божай Анёльскай.
У гэтай якасці мяне застала біскупская намінацыя, якая адбылася 25 ліпеня 1989 года. І хоць я служыў біскупам усім католікам Беларусі, тым не менш, найчасцей прабываў у Гродне, дзе знаходзілася курыя. Адсюль у 1991 годзе выехаў у Расію. Гэта быў складаны і вельмі цікавы час, калі старая сістэма ламалася, а новай яшчэ не было. Стаяла задача – адрадзіць Касцёл! За паўтары гады служэння біскупам у Беларусі ўдалося вярнуць каля 100 раней канфіскаваных святынь, выдаць 50 тысяч асобнікаў Парадку св. Імшы і 90 тысяч кароткага Катэхізіса на беларускай мове, атрымаць дазвол ад улад на служэнне святароў з-за мяжы і заснаванне Гродзенскай духоўнай семінарыі.
У Гродне я пакінуў частку свайго сэрца…
– Ці хочацца парой прайсці сцежкамі памяці і ўзгадаць мінулае?
– Яшчэ як хочацца! Думкамі, а калі ёсць магчымасць, то і фізічна вяртаюся ў гэты гістарычны горад. Сюды найчасцей прыязджаю службова. Цэлебрую св. Імшы, прымаю ўдзел у сустрэчах моладзі і парафіядах, у канферэнцыях, а таксама ў семінарыйных урачыстасцях.
Не забываюся таксама наведаць сваіх сяброў біскупаў і святароў.
Стараюся пры магчымасці пашпацыраваць па вуліцах старога горада, найчасцей ад катэдры да ўніверсітэта. Часамі іду вуліцай Кірава, дзе раней была школа, у якой я вучыўся. Наведваю месца знішчанай Фары Вітаўта. Накіроўваюся да замка. З высокай гары люблю глядзець на Нёман і францысканскі касцёл, а з іншага боку ракі – на адноўлены шырокі мост, бернардынскі касцёл і катэдру. Калі ёсць час, планую схадзіць у басейн. Як быў маладзейшы, хадзіў на стадыён пабегаць.
– Чаго, на Вашу думку, не хапае ў горадзе над Нёманам?
– Не хапае такога гістарычнага цэнтра, які фарміраваўся цягам гісторыі. Збурэнне Фары Вітаўта, пабудова абласнога драмтэатра на месцы касцёла і кляштара бернардынак і апошняя рэканструкцыя Савецкай плошчы сталі прычынай таго, што горад страціў свой гістарычны цэнтр. Безадказнае стаўленне тагачасных улад павінна быць перасцярогай для сучасных архітэктараў і рэстаўратараў – гісторыю нельга змяняць! Перадусім, гэта неабходна мець на ўвазе пры аднаўленні старадаўніх аб’ектаў, бо турысты едуць глядзець не на новабудоўлі, а на гістарычныя збудаванні.
На маю думку, горад Гродна з вялікай колькасцю католікаў і багатымі каталіцкімі традыцыямі даўно заслугоўвае таго, каб у ім быў устаноўлены помнік св. Яну Паўлу ІІ, які адрадзіў структуры Касцёла ў Беларусі. Ён мог бы з’явіцца, напрыклад, на Бернардынскім узгорку…
А яшчэ я заўважыў, што апошнім часам у горадзе адкрылася шмат рэстаранаў і кафэ. Але, на мой погляд, усё яшчэ замала спартыўных аб’ектаў.
– У сваёй пастырскай дзейнасці Вы робіце стаўку на моладзь – у такім выпадку немалаважна быць з маладымі людзьмі на адной хвалі. Як ловіце гэтую хвалю? Што Вам дапамагае адчуваць сучаснасць такой, якой яна ёсць у дадзены момант?
– Быць з моладдзю на адной хвалі – азначае ўвайсці ў яе жыццё, выслухаць, зразумець. Неабходна ведаць, чым жыве сучаснае пакаленне і што яго турбуе. Пры гэтым трэба адмовіцца ад манаполіі на праўду! Усе мы памыляемся, не памыляецца толькі Бог. Але ў той самы час пастыр павінен прадстаўляць нязменную Божую праўду, пры чым зразумелай для моладзі мовай, каб не адчужаць яе, але падбадзёрваць.
У сувязі з гэтым папа Францішак заклікае духавенства суправаджаць моладзь з мэтай дапамагчы ёй у жыццёвых цяжкасцях.
Асабіста я вельмі люблю сустракацца з маладымі людзьмі, размаўляць з імі і дзяліцца парадамі, як не згубіцца ў вадавароце жыцця. Няпраўда, што моладзь не клапоціцца пра сваё шчасце. Клапоціцца, толькі часта не ведае, дзе яго знайсці. Сучасны свет перапоўнены абяцаннямі дасягнення імгненнага шчасця, нярэдка націскам камп’ютарнай мышкі, што з’яўляецца падманам і ілюзіяй. Часцей за ўсё маецца на ўвазе ўяўнае шчасце, якое лопаецца, як мыльная бурбалка, і малады чалавек застаецца ля разбітага карыта. Насамрэч, каб дасягнуць сапраўднага шчасця, неабходна нямала ахвярных высілкаў. Нездарма людзі гавораць: “Пад ляжачы камень вада не цячэ”.
– Ваш біскупскі дэвіз гучыць як “Quis ut Deus” (“Хто, калі не Бог”). Чым кіраваліся, калі абіралі гэтыя словы лозунгам жыцця?
– Я быў прызначаны біскупам у часы, калі было бачна, што атэістычная ідэалогія вычарпала сябе. Нягледзячы на тое, што яна прынесла шмат бед, людзі не зламаліся. Нашы дзядулі і бабулі, а таксама бацькі перадавалі веру маладому пакаленню. Таму выбіраючы дэвізам біскупскага служэння словы “Qius ut Dues”, я хацеў ушанаваць старэйшае пакаленне, якое заўсёды на першае месца ставіла Бога; і таксама паказаць, што мая мэта як біскупа – абвяшчаць Бога і несці Яго людзям.
Не апошнюю ролю сыграў і той факт, што св. арханёл Міхал з’яўляецца апекуном Беларусі. А “Qius ut Dues” на габрэйскай мове азначае “Michael” (“Міхал”).
– Адначасова з тым з Вашых вуснаў можна пачуць выраз “Хто, як не мы; калі, як не сёння”…
– Гэта заданне, якое стаіць перад намі ў абароне чысціні веры і хрысціянскай традыцыі. Мы маем быць не “папяровымі” вернікамі, але рэальнымі. Для гэтага неабходна прадстаўляць сабой сапраўдных сведкаў хрысціянства. Недапушчальна бяздзейнічаць і абыякава глядзець на працэсы секулярызацыі і маральнага рэлятывізму – лёс хрысціянства ў нашых руках. Хто, як не мы, павінны яго бараніць, і калі, як не сёння, бо заўтра ўжо можа быць запозна.
У гэтай якасці мяне застала біскупская намінацыя, якая адбылася 25 ліпеня 1989 года. І хоць я служыў біскупам усім католікам Беларусі, тым не менш, найчасцей прабываў у Гродне, дзе знаходзілася курыя. Адсюль у 1991 годзе выехаў у Расію. Гэта быў складаны і вельмі цікавы час, калі старая сістэма ламалася, а новай яшчэ не было. Стаяла задача – адрадзіць Касцёл! За паўтары гады служэння біскупам у Беларусі ўдалося вярнуць каля 100 раней канфіскаваных святынь, выдаць 50 тысяч асобнікаў Парадку св. Імшы і 90 тысяч кароткага Катэхізіса на беларускай мове, атрымаць дазвол ад улад на служэнне святароў з-за мяжы і заснаванне Гродзенскай духоўнай семінарыі.
У Гродне я пакінуў частку свайго сэрца…
– Ці хочацца парой прайсці сцежкамі памяці і ўзгадаць мінулае?

Не забываюся таксама наведаць сваіх сяброў біскупаў і святароў.
Стараюся пры магчымасці пашпацыраваць па вуліцах старога горада, найчасцей ад катэдры да ўніверсітэта. Часамі іду вуліцай Кірава, дзе раней была школа, у якой я вучыўся. Наведваю месца знішчанай Фары Вітаўта. Накіроўваюся да замка. З высокай гары люблю глядзець на Нёман і францысканскі касцёл, а з іншага боку ракі – на адноўлены шырокі мост, бернардынскі касцёл і катэдру. Калі ёсць час, планую схадзіць у басейн. Як быў маладзейшы, хадзіў на стадыён пабегаць.
– Чаго, на Вашу думку, не хапае ў горадзе над Нёманам?
– Не хапае такога гістарычнага цэнтра, які фарміраваўся цягам гісторыі. Збурэнне Фары Вітаўта, пабудова абласнога драмтэатра на месцы касцёла і кляштара бернардынак і апошняя рэканструкцыя Савецкай плошчы сталі прычынай таго, што горад страціў свой гістарычны цэнтр. Безадказнае стаўленне тагачасных улад павінна быць перасцярогай для сучасных архітэктараў і рэстаўратараў – гісторыю нельга змяняць! Перадусім, гэта неабходна мець на ўвазе пры аднаўленні старадаўніх аб’ектаў, бо турысты едуць глядзець не на новабудоўлі, а на гістарычныя збудаванні.
На маю думку, горад Гродна з вялікай колькасцю католікаў і багатымі каталіцкімі традыцыямі даўно заслугоўвае таго, каб у ім быў устаноўлены помнік св. Яну Паўлу ІІ, які адрадзіў структуры Касцёла ў Беларусі. Ён мог бы з’явіцца, напрыклад, на Бернардынскім узгорку…
А яшчэ я заўважыў, што апошнім часам у горадзе адкрылася шмат рэстаранаў і кафэ. Але, на мой погляд, усё яшчэ замала спартыўных аб’ектаў.
– У сваёй пастырскай дзейнасці Вы робіце стаўку на моладзь – у такім выпадку немалаважна быць з маладымі людзьмі на адной хвалі. Як ловіце гэтую хвалю? Што Вам дапамагае адчуваць сучаснасць такой, якой яна ёсць у дадзены момант?
– Быць з моладдзю на адной хвалі – азначае ўвайсці ў яе жыццё, выслухаць, зразумець. Неабходна ведаць, чым жыве сучаснае пакаленне і што яго турбуе. Пры гэтым трэба адмовіцца ад манаполіі на праўду! Усе мы памыляемся, не памыляецца толькі Бог. Але ў той самы час пастыр павінен прадстаўляць нязменную Божую праўду, пры чым зразумелай для моладзі мовай, каб не адчужаць яе, але падбадзёрваць.
У сувязі з гэтым папа Францішак заклікае духавенства суправаджаць моладзь з мэтай дапамагчы ёй у жыццёвых цяжкасцях.
Асабіста я вельмі люблю сустракацца з маладымі людзьмі, размаўляць з імі і дзяліцца парадамі, як не згубіцца ў вадавароце жыцця. Няпраўда, што моладзь не клапоціцца пра сваё шчасце. Клапоціцца, толькі часта не ведае, дзе яго знайсці. Сучасны свет перапоўнены абяцаннямі дасягнення імгненнага шчасця, нярэдка націскам камп’ютарнай мышкі, што з’яўляецца падманам і ілюзіяй. Часцей за ўсё маецца на ўвазе ўяўнае шчасце, якое лопаецца, як мыльная бурбалка, і малады чалавек застаецца ля разбітага карыта. Насамрэч, каб дасягнуць сапраўднага шчасця, неабходна нямала ахвярных высілкаў. Нездарма людзі гавораць: “Пад ляжачы камень вада не цячэ”.
– Ваш біскупскі дэвіз гучыць як “Quis ut Deus” (“Хто, калі не Бог”). Чым кіраваліся, калі абіралі гэтыя словы лозунгам жыцця?
– Я быў прызначаны біскупам у часы, калі было бачна, што атэістычная ідэалогія вычарпала сябе. Нягледзячы на тое, што яна прынесла шмат бед, людзі не зламаліся. Нашы дзядулі і бабулі, а таксама бацькі перадавалі веру маладому пакаленню. Таму выбіраючы дэвізам біскупскага служэння словы “Qius ut Dues”, я хацеў ушанаваць старэйшае пакаленне, якое заўсёды на першае месца ставіла Бога; і таксама паказаць, што мая мэта як біскупа – абвяшчаць Бога і несці Яго людзям.
Не апошнюю ролю сыграў і той факт, што св. арханёл Міхал з’яўляецца апекуном Беларусі. А “Qius ut Dues” на габрэйскай мове азначае “Michael” (“Міхал”).
– Адначасова з тым з Вашых вуснаў можна пачуць выраз “Хто, як не мы; калі, як не сёння”…
– Гэта заданне, якое стаіць перад намі ў абароне чысціні веры і хрысціянскай традыцыі. Мы маем быць не “папяровымі” вернікамі, але рэальнымі. Для гэтага неабходна прадстаўляць сабой сапраўдных сведкаў хрысціянства. Недапушчальна бяздзейнічаць і абыякава глядзець на працэсы секулярызацыі і маральнага рэлятывізму – лёс хрысціянства ў нашых руках. Хто, як не мы, павінны яго бараніць, і калі, як не сёння, бо заўтра ўжо можа быць запозна.
|
< Папярэдняя | Наступная > |
---|
Літургічны каляндар
![]() | |
Адзначаем
імяніны: | |
Да канца года засталося дзён: 317 |
Чакаем Вашай падтрымкі

Просім Вас аб дапамозе ў абвяшчэнні Добрай Навіны. Мы чакаем Вашых лістоў, артыкулаў, здымкаў і падтрымкі ў фінансаванні газеты. Як адна сям’я “Слова Жыцця” мы прагнем несці Божае слова, гаварыць аб Хрысце і Касцёле ўсё большай колькасці людзей у Беларусі і па-за яе межамі.