Літургія Пасхальнай вігіліі з’яўляецца найважнейшай цэлебрацыяй у літургічным годзе. Яна распачынаецца ўвечары ў Вялікую суботу; абрады Пасхальнай вігіліі нельга распачынаць, пакуль не надыдзе ноч.
    Пачынаецца ўсё з літургіі святла. Перад касцёлам святар асвячае агонь, ад якога запальваецца пасхал – сімвал Хрыста. На пасхальнай свечцы святар крэсліць крыж і літары А (альфа) i Ω (амега), якія азначаюць, што на пачатку быў Бог і Ён таксама прыйдзе напрыканцы як міласэрны суддзя. †

Каментарый: Літургію Пасхальнай вігіліі ксёндз біскуп распачне а 19-й гадзіне абрадам асвячэння агню, ад якога будзе запалены пасхал і свечкі, якія вернікі прынясуць з сабой на ўспамін сакраманту хросту.

Святло пасхальнай свечкі мае сваю сімволіку, яна асвятляе цемру цёмнага касцёла. Яна адносіцца да Хрыста, які рассейвае цемру чалавечага жыцця, надаючы яму сэнс, а таксама да стварэння свету, калі ў цемры заблішчала святло. Пасля пасхал заносіцца ў святыню, святар пры гэтым затрымліваецца каля парога, унутры касцёла і перад галоўным алтаром, спяваючы “Святло Хрыста”. Вернікі адказваюць: “Дзякуем Пану Богу”. Усе запальваюць свечкі ад пасхала. Пасля пасхал акаджваецца і спяваецца гімн “Узрадуйцеся ўжо хоры анёлаў, у небе...”, які згадвае ўсе дзеянні збаўлення і яго значэнне.
    Падчас літургіі слова чытаецца 9 біблійных чытанняў – 7 старазапаветных, эпістала і Евангелле, якія перамяжоўваюцца рэспансарыйнымі псальмамі і малітвамі.
    Пасля апошняга чытання са Старога Запавету і малітвы, святар пачынае гімн “Хвала на вышынях” падчас якога, як і падчас Імшы Вячэры Пана ў Вялікі чацвер, б’юць званы, грае арган, ляскоткі замяняюцца званкамі і гонгам. Пасля ўрачыстага гімна цэлебрант адмаўляе калекту, затым лектар адчытвае эпісталу, а пазней урачыста спяваецца “Алелюя” і рэспансарыйны псальм. Затым святар чытае Евангелле і абвяшчае гамілію.
    Надыходзіць літургія хросту. Падчас яе спяваецца Літанія да ўсіх святых, пасля якой бласлаўляецца вада для хросту, у якую тры разы акунаецца пасхал.
    Далей адбываецца Эўхарыстычная літургія падобная на Эўхарыстычныя літургіі кожнай нядзелі.
    Цырымонія заканчваецца ўрачыстай рэзурэкцыйнай працэсіяй з Найсвяцейшым Сакрамантам, якая з’яўляецца радасным абвяшчэннем Уваскрасення Хрыста і заклікам усяго стварэння да ўдзелу ў трыумфе Уваскрослага.

Каментарый: У літургіі Пасхальнай вігіліі прадугледжана два варыянты рэзурэкцыйнай працэсіі: яна можа быць адпраўлена адразу пасля вігіліі альбо раніцай перад першай св. Імшой. Напрыклад, у парафіі Найсвяцейшага Адкупіцела на Дзевятоўцы ў Гродне працэсія праводзіцца адразу пасля Пасхальнай вігіліі. У катэдры, як і ў іншых гродзенскіх касцёлах, яна з практычнага пункта гледжання праводзіцца а 7-й гадзіне раніцы. Ксендз біскуп, узяўшы манстранцыю з Найсвяцейшым Сакрамантам, радасна абвяшчае Уваскрасенне Пана словамі песні “Вясёлы нам сёння дзень настаў…” і разам з працэсіяй праходзіць вуліцамі горада. Затым цэлебруецца ўрачыстая св. Імша.

   Гражына, 26 гадоў:
    Пасхальны Трыдуум – гэта своеасаблівая кульмінацыя ўсяго Вялікага посту, найважнейшы час, да якога вернік ішоў 40 дзён. Цягам гэтых трох дзён кожны чалавек мае шанец хіба ў найбольш эмацыйны спосаб перажыць пакуты і смерць Хрыста, а таксама ачысціць сваю душу непасрэдна перад Вялікаднем, задумацца над сваімі паводзінамі, стылем жыцця і ўвогуле прызначэннем.
    Падчас посту я не заўсёды магу знайсці дастаткова часу на разважанні і перажыванні пакутніцкага шляху Збаўцы, таму Пасхальны Трыдуум – добрая магчымасць адарвацца ад штодзённай мітусні, працы і занятасці, каб паўдзельнічаць у набажэнствах, прайсці сваім Крыжовым шляхам разам з Хрыстом. Гэты час дапамагае мне аднавіцца і ўзмацніцца духоўна, адрадзіць у нейкім сэнсе веру і запрасіць Бога ў сваё сэрца.
   Часам я нават заўважаю нейкае магічнае ўздзеянне гэтых дзён. Калі выходзіш са святыні, асабліва у Вялікую суботу, непасрэдна перад святам Уваскрасення Хрыста, свет падаецца зусім іншым: нібыта і неба, і людзі, і ўсё навокал змяняецца, адчуваецца суцэльная гармонія і супакой. Гэта стварае адпаведны настрой перад Святам Свят.