Wspomina rzeczy minione tylko ten, kto posiada własną historię. Co więcej, historia ta musi być pozytywna i wzbogacająca, a w dodatku w dynamiczny sposób wiążąca się z dniem dzisiejszym. Wspominanie dobrych wydarzeń własnej historii w sensie duchowym ma swoją długą tradycję. Wspomnienia są więc bogactwem człowieka i społeczności, w której żyje. Dzisiaj nawiązujemy do święta rocznicy poświęcenia Bazyliki katedralnej w Grodnie, które odbyło się 5 grudnia 1705 r. ,i wspomnienia 3 grudnia jej patrona św. Franciszka Ksawerego.

Świątynia ta powstawała w latach 1678-1705, kiedy w Grodnie działali Jezuici (Towarzystwo Jezusowe). Warto zaznaczyć, że Towarzystwo Jezusowe powstało jako «znak czasu» i odpowiedź na «potrzebę chwili». W odpowiednim też czasie Bóg wzbudzał w naszej historii osobowości, do których możemy się odwoływać jako do naszych przewodników i nauczycieli. Jednym z nich był wybitny jezuita św. Franciszek Ksawery. Święty Franciszek Ksawery był najpierw misjonarzem w Indii. Tam rozwinął wspaniałą działalność misyjną, nawracając na wiarę katolicką tysiące ludzi. Jako pierwszy misjonarz z Europy stanął na ziemi japońskiej. Stąd też święty Franciszek ogłoszony został głównym patronem misji katolickich. Stał się on też patronem obecnej Katedry grodzieńskiej, świątyni-sercu naszej diecezji. Brnąc w jej bogatą historię, warto wspomnieć, że pierwsza Msza święta w budowanym jeszcze kościele sprawowana była w 1700 r. Zaś 5 grudnia 1705 r. chełmiński biskup Teodor Potocki dokonał konsekracji świątyni. W uroczystości wzięli udział król August II i car Piotr I.†

Świątynia, a z nią i wierni, przeżywała też ciężkie czasy, kiedy przez prawie 30 lat pozostawała bez stałego kapłana. W ciągu tego czasu ludzie zbierali się w kościele w każdą niedzielę. Stawiali na ołtarzu kielich i mszał, kładli ornat, zapalali świece i rozpoczynali nabożeństwo bez kapłana. Czytali Pismo Święte, śpiewali pieśni, chodzili w procesji. Opatrzność Boża sprawiła, że właśnie w 1988 r. na nowo rozpoczęło się odrodzenie jak parafii, tak i kultu znajdującego się w kościele cudownego obrazu Matki Bożej Kongregackiej. W 1988 r. proboszczem parafii został ks. Tadeusz Kondrusiewicz, dzisiejszy arcybiskup metropolita mińsko-mohylewski. On to właśnie 3 grudnia br., w dzień wspomnienia św. Franciszka Ksawerego, sprawował Eucharystię w Bazylice katedralnej w Grodnie. Setki ludzi zebrało się tam wieczorem, by wspólnie z arcypasterzem odczuć duch Adwentu, duch radości i oczekiwania na przyjście Zbawiciela.
    Obecnie Bazylika Mniejsza w Grodnie, który to status nadał świątyni 15 grudnia 1990 r. Jan Paweł II, oczekuje na zakończenie ostatniego etapu renowacji ołtarza głównego. Chociaż jego pożar w lipcu 2006 r. poczynił niepowetowane straty, fachowcy z Polski i Białorusi dokładają wszelkich starań, by świątynia odzyskała dawny urok. Odrestaurowaną górną część ołtarza będzie można zobaczyć już na Święta Bożego Narodzenia. Fachowcy twierdzą, że minie jeszcze ponad półroku, zanim wnętrze kościoła odzyska swój dawny wygląd. Ale dla wiernych przecież zewnętrzny blichtr nie jest aż tak ważny. Powiedziałabym, że pociąga ich nieodparta siła ducha wiary, którą przesiąknięte są mury tej świątyni, jej ołtarze oraz niezliczone figury i obrazy świętych. Jest to jedna z tajemnic tej świątyni. A gdy doniosły głos kapłana wezwie do wysławiania Pana, drżą serca i starszych, i młodszych. Powstaje jedna wielka żywa wspólnota wiernych. Świat chrześcijański odczuwa tę wspólnotę i jedność szczególnie podczas Adwentu, ponieważ jego duch jest duchem nadziei i radosnego oczekiwania. Weźmy więc sobie do serca słowa Jana Pawła II: „Niech adwent i cały rok będą czasem owocnego poszukiwania Chrystusa w liturgii, w modlitwie, w słowie Bożym, w sakramentach, w życiu codziennym i w drugim człowieku. Nie lękajmy się Chrystusa, nie lękajmy się otworzyć mu drzwi naszych serc. Miejmy świadomość, że jest to czas naszego osobistego adwentu. Umiejmy się wyciszyć, wejść w siebie i podejmować mądre, zgodne z wolą Bożą, decyzje”.
    Nigdy nie zapominajmy drogi do naszej Katedry grodzieńskiej. Ona woła do nas napisem przy wejściu: „Sursum corda” – „W górę serca”. Tam są następcy: Piotr, Jan, Jakub. Tam czeka na nas Chrystus w swoich sakramentach, szczególnie w Eucharystii; czeka ze swoją Ewangelią, a błogosławiony będzie ten, kto słucha słowa Bożego i zachowuje je. Tam w sakramentach uświęca nas sam Jezus. Tam czeka na nas Matka Boża Kongregacka, by wyprosić u Swego Syna nowy cud – cud odrodzenia duchowego. Czeka, byśmy przy jej pomocy mogli, jak wzywał Benedykt XVI, otworzyć drzwi swoich serc dla Chrystusa, gdyż On niczego nie zabiera, tylko daje.

Słowo powitalne ks. arcybiskupa Tadeusza Kondrusiewicza падчас урачыстай св. Імшы 3 снежня б.г. у гродзенскай базыліцы    Ta świątynia jest mi bardzo bliska. Cenię to sobie szczególnie, gdyż na początku mego biskupstwa nadano jej tytuł Bazyliki Mniejszej. Dziękuję tu i teraz Bogu za 20 lat mojej posługi biskupiej, która rozpoczęła się właśnie w tej Katedrze grodzieńskiej, wówczas jeszcze jako kościele farnym. Znany był już wtedy nie tylko na terenie Białorusi, ale i daleko za jej granicami. Ten kościół wytrwał dzięki setkom wiernych, którzy bronili go i modlili się o rychłe zmiany. Przyszedłem wtedy do Was jako proboszcz po tych 30. latach nieobecności kapłana w tej świątyni. Widziałem radość w oczach wiernych, a serce mi się rozpalało, by sprawić, ażeby stawali się bliżej Pana. Potem moje losy potoczyły się inaczej, bowiem decyzją Sługi Bożego Jana Pawła II zostałem arcybiskupem. Dzisiaj Wasza świątynia jest inna, piękniejsza, a wasza wiara mocniejsza. Chcę podziękować Bogu dzisiaj za mój dar kapłaństwa i 20 lat posługi biskupiej. Wiem dobrze, że zawsze podtrzymywaliście mnie swoimi modlitwami. Dzisiaj prośmy Boga, byśmy szli drogą czasu wzmocnieni wiarą, nadzieją i miłością. By nasz Kościół i każdy z nas jako chrześcijanin i katolik był jak ta lampa, która stoi na górze i którą z daleka widać. Chcę bardzo, byście wszelkimi siłami przyczyniali się do budowania cywilizacji życia i miłości.

MSZE ŚW. W BAZYLICE KATEDRALNEJ: w niedziele i święta: o godz. 7.30, 9.00, 12.00, 15.00, 16.30, 19.00, 21.00; w dni powszednie: o godz. 7.00, 8.00, 9.00, 12.00, 17.30, 19.00. W każdy poniedziałek o godz. 19.00 odbywa się Msza św. za dusze zmarłych, natomiast w każdą sobotę o godz. 19.00 – Msza św. w kaplicy Matki Bożej Kongregackiej. Od 29 listopada br. co niedzielę o godz. 21.00 Msza św. odprawiana jest w języku polskim, natomiast liturgia Słowa Bożego jest sprawowana w języku rosyjskim.