«Nawróćcie się do mnie całym swym sercem przez post i płacz, i lament» (por.: Jl 2,12) czytamy w jednym z fragmentów Pisma Świętego, wprowadzającego nas w atmosferę Wielkiego Postu. A jakie ciekawe propozycje przeżywania tego okresu we wspólnocie rodzinnej możemy wykorzystać, żeby w naszych domach odbywała się liturgia nawiązująca do tej, która ma miejsce w świątyni?

Kiedy w rodzinie pojawiają się dzieci, przeżywanie Wielkiego Postu zaczyna przybierać nowe formy: więcej się modli nie tylko indywidualnie, ale rodzinnie, domownicy podejmują postanowienia i codziennie wieczorem każdy mówi, jak mu poszło, rodzice z dziećmi wspólnie uczestniczą w Drodze Krzyżowej i Gorzkich Żalach. Wydaje się, że są to same proste rzeczy, ale jakże ważne, bo pozwalają wspólnie przygotowywać się do najważniejszego święta chrześcijańskiego, zachęcają otworzyć serca Bogu, który woła nas, oddaje siebie za nas i proponuje życie wieczne.
    Nie należy tłumaczyć, że każdy z nas osobiście powinien przeżyć ten okres z Bogiem, pościć, żałować za grzechy, modlić się, robić dobre uczynki... Ale mimo tego rodzice i dorośli powinni także doradzać młodszemu pokoleniu, dzielić się własnym doświadczeniem przeżywania Wielkiego Postu oraz tłumaczyć śmierć Syna Bożego, jej znaczenie, to, w jaki sposób możemy przyjąć Odkupienie Chrystusa i przeżyć tajemnicę Zmartwychwstania. Dlatego warto pomyśleć nad tym, by nabyć swoiste rytuały rodzinne, które pomogą w przeżywaniu Wielkiego Postu. Tutaj można przytoczyć wypowiedź bł. Jana Pawła II, który zwrócił się do wszystkich rodziców słowami: „Musicie czynić wszystko, aby Bóg był obecny i czczony w Waszych rodzinach. Nie zapominajcie o wspólnej, codziennej modlitwie… †

„Jeśli kto chce mnie naśladować, niech weźmie krzyż swój...” (por.: Łk 9, 23)

Pewnego razu szedłem z Wiatykiem (Komunia św. dla chorych) do starego wiejskiego domu. Za piecem na żelaznym łóżku leżała na pół sparaliżowana starsza kobieta. „Ojcze, Bóg tak bardzo mnie kocha – z trudem powiedziała, - ja się Jego doczekałam!). Zorana tysiącami zmarszczek twarz świeciła się nieziemską radością i spokojem. Nagle w jej oczach pojawił się cień trwogi. „Ojcze, jak ojciec mnie wyspowiada i udzieli komunii, to niech porozmawia z moją córką. Ona tak się męczy, a ja nie wiem, w jaki sposób mam jej pomóc...”.
    W pokoju obok czekała na mnie młoda, ładnie ubrana córka chorej kobiety. Widząc kapłana, jakoś się spięła, w jej obliczu trudno było zauważyć emocje. Jednak jej spojrzenie zdradzało ukryty bunt i sprzeciw. Gdy zamknąłem drzwi pokoju, powiedziała: „Proszę księdza, jestem taka nieszczęśliwa... Dlaczego Bóg dał tyle cierpienia mej mamie? Ona cierpi, a ja męczę się z nią...”.
    Zadziwił mnie ów kontrast między chorą matka a pełną sił córką. Jedna jest sparaliżowana, lecz szczęśliwa. Druga zaś zdrowa, lecz nieszczęsna. Chora cieszy się Bogiem, a zdrowa przeciwko Niemu się buntuje. Sparaliżowana się zastanawia, w jaki sposób pomóc zdrowej, która się skupia jedynie na swych przeżyciach. To życie jest pełne paradoksów. Ludzie na różne sposoby przeżywają krzyż własnych lub osoby bliskiej cierpień. †

Trwamy w okresie Wielkiego Postu i z każdym dniem zbliżamy się do najważniejszego wydarzenia w Historii Zbawienia – uroczystości Zmartwychwstania Pańskiego. Zanim doczekamy się tego dnia, musimy zastanowić się nad tym, jaki sens i cel ma w naszym życiu.

Z pewnością trzeba powie­dzieć, że to wszystko miało miejsce dawno temu, jednak Kościół w szczególny sposób w tym okresie pragnie nam przybliżyć świadomość tego, jaką cenę zapłacił Jezus i jakie to znaczenie ma dla nas. W poprzednim numerze mieliśmy możliwość przypomnieć sobie, czy też poznać, czym są Gorzkie Żale.
    Trudno jest wyobrazić Wielki Post również bez nabożeństwa Drogi Krzyżowej, które daje nam możliwość poprzez rozważanie kolejnych stacji jakby uczestniczyć w tym wszystkim, co przeżył i doświadczył Zbawiciel podczas drogi, na której dźwigał krzyż.
    Oto trochę historii. Nabożeństwo Drogi Krzyżowej wyrosło z tradycji pielgrzymowania do Ziemi Świętej. Już z IV w. pochodzą wspomnienia o procesji w Niedzielę Palmową z góry Oliwnej do Jerozolimy, a także pochód z modlitwami i śpiewem z ogrodu Getsemani na Golgotę w noc z Wielkiego Czwartku na Wielki Piątek, z którym była połączona adoracja krzyża. W Europie pierwsze Drogi Krzyżowe zaczęto odprawiać w południowej części Niderlandów. Jednak różniła się ona od tej, którą przeżywamy obecnie. Dopiero we Włoszech w XVII w. została założona Droga Krzyżowa, która składała się z 14 stacji. †

Papież Franciszek
    Dzisiejsza Ewangelia ukazuje nam spotkanie Jezusa z samarytańską kobietą w Sychar, w pobliżu starożytnej studni, do której kobieta udawała się każdego dnia, aby zaczerpnąć wody. Tego dnia spotkała tam Jezusa, siedzącego, zmęczonego podróżą (J 4, 6). On natychmiast zwraca się do niej: Daj Mi pić! (w. 7). W ten sposób Jezus pokonuje bariery wrogości, istniejące między Żydami a Samarytanami, i zrywa schematy uprzedzeń wobec kobiet. Prosta prośba Jezusa jest początkiem prawdziwego szczerego dialogu, w którym On, z wielką delikatnością, wchodzi w wewnętrzny świat osoby, z którą według ówczesnych wzorców społecznych, nie powinien nawet zamienić słowa. Jezus stawia ją wobec sytuacji, w której się znajduje, ale nie sądzi jej; daje jej odczuć, że ją szanuje, że ją zna do głębi, a także wzbudził w niej pragnienie wyjścia poza codzienną rutynę.
    Pragnienie Jezusa nie tyle było pragnieniem wody, lecz spotkania duszy zwiędłej, wyjałowionej. Jezus chciał spotkać kobietę z Samarii, aby otworzyć jej serce: prosi ją, by dala Mu pić, aby w ten sposób podkreślić, wydobyć z niej pragnienie, które było w niej.
        
Anioł Pański z Ojcem Świętym, 23.03.2014 †

•  W Korei Południowej encyklika „Evagelii gaudium” bije rekordy popularności. Wydanie w języku koreańskim ukazało się parę tygodni temu i już sprzedano ok. 30 tys. egzemplarzy. Lokalne źródła podają, że do tej pory papieskie dokumenty rozchodziły się z trudem i sprzedawano ich maksymalnie 4 tys. egzemplarzy. Po „Evangelii gaudium” sięgają nie tylko katolicy, ale także protestanci i anglikanie, a także nawet niechrześcijanie. Dla wielu jest to możliwość poznać Papieża przed jego sierpniową wizytą do tego kraju.
   
    •   W Niemczech, w Monachium uważają, że w tym roku najbardziej popularnymi w modzie będą koszulki z chrześcijańskim motywem. Produkowanie takich koszulek już się zaczęło. Mają być na nich umieszczone napisy typu: „Tak, my chrześcijanie”, „Jezus - droga do nieba”, „Dziecko Boże” itp. †

Współczesny świat proponuje nam wiele sposobów leczenia chorób i zachorowań. Półki w księgarniach oraz strony internetowe zachęcają nas różnymi ciekawymi tytułami książek i artykułów. Liczni autorzy proponują nam „sprawdzone” metody ratunku w różnych sytuacjach krytycznych, zapewniając czytelnika, iż tamten potrafi sam się wyleczyć. O uzdrowieniach mówi też Kościół. Ale jak się nie pogubić podczas poszukiwań słusznej drogi ku uzdrowieniu. Gdzie go szukać? W jaki sposób je otrzymać? Kto uzdrawia? Na te oraz inne pytania, dotyczące leczenia, poprosiliśmy odpowiedzieć duszpasterza służby zdrowia Grodna ks. Mikołaja Cichanowicza.

- W celu uzdrowienia ludzie wyruszają w dalekie pielgrzymki, są w stanie przestać w długich kolejkach, by uszanować relikwie Świętych, godzinami modlą się przed ich wizerunkami. Czy jest to gwarantem wyleczenia się? Co powinien robić człowiek, szukający uzdrowienia dzięki Kościołowi? †

“Weźmijcie Ducha Świętego! Którym odpuścicie grzechy, są im odpuszczone, a którym zatrzymacie, są im zatrzymane”. (J 20,22-23)

Gdy obserwujemy ludzi oraz wydarzenia, często powstaje pytanie, czego w świecie jest więcej: dobra czy zła? Pismo Święte mówi, iż Pan Bóg stworzył człowieka na swój obraz i podobieństwo. Człowiek wyszedł z rąk Pana Boga jako stworzenie cudowne – piękne, harmonijne, radosne, wolne. Porównując świat, stworzony przez Boga, do obecnego, nie sposób nie zauważyć różnicy. Stąd rodzą się w nas pytania: „Skąd w sercu człowieka pojawiło się zło?” czy „W jaki sposób możemy z nim walczyć?”.
    Bóg nie stworzył zła. Weszło ono w rzeczywistość nie dlatego, że ta była niedoskonała, lecz dlatego, że człowiek, posiadając wolną wolę, sam je wybrał. Gdy człowiek wolę traktuje jako samowolę i robi to, co mu się żywnie podoba, nie zastanawiając się, jakie będą tego konsekwencje, niezauważalnie dla siebie samego się zmienia. Księga Rodzaju opisuje, kiedy i w jaki sposób został popełniony pierwszy w historii ludzkości grzech, dotychczas mający szkodliwy wpływ na życie człowieka. Każdy z nas rodzi się z konsekwencjami grzechu pierworodnego: jest słaby, podlega wpływowi zła, choruje, cierpi i umiera. †

Nowa wersja IV przykazania kościelnego
   Konferencja Episkopatu Polski przyjęła nowelizację IV przykazania kościelnego dotyczącego postu i wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych. Piątki nadal mają zachować charakter pokutny.
   
    Przykazanie IV w nowej wersji brzmi następująco: „Zachowywać nakazane posty i wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, a w czasie Wielkiego Postu powstrzymywać się od udziału w zabawach”.
    «Nowelizacja zapisu czwartego przykazania nie zmienia w niczym dotychczasowego charakteru każdego piątku jako dnia pokutnego. Jeśli zatem w piątek katolik chciałby odstąpić ze słusznej przyczyny od pokutnego przeżywania tego dnia, winien uzyskać odpowiednią dyspensę» – napisano w uchwale Konferencji Episkopatu, która przedstawia aktualną wykładnię pięciu przykazań kościelnych. †

Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!
    Witam wszystkich Czytelników na stronach gazety „Słowo Życia” w rubryce „Na skrzyżowaniu”. Na progu stoi już kwiecień. Stopniały ostatnie śniegi i przygrzało pieszczotliwe słońce. Spodziewam się, że macie entuzjastyczny nastrój i siły odnowione. Wszystko to jest potrzebne prawdziwemu chrześcijaninowi – wesołemu i pełnemu sił. W tym miesiącu proponuję rozważyć stosunek do życia, świata oraz siebie, ale również dość ciekawe pytanie o woli Bożej. Czy wszystko, co się dzieje w świecie, dzieje się zgodnie z wolą Boga? Dowiecie się też, dlaczego róże nie są dowodem miłości i w jaki sposób nie stać się biednym, ciągle siebie oddając.
  Z Bogiem! †

Celem i wynikiem każdej ważnej spowiedzi jest pojednanie się z Bogiem oraz wspólnotą, poprawienie swego życia, a także odnowienie prawdziwego obrazu Boga w sobie.
    Każda pierwsza spowiedź człowieka dotyczy całego okresu poprzedniego życia. W przypadku dziecka, okres jest ten stosunkowo krótki. Bywa też tak, że dorosły już człowiek, który został ochrzczony jako dziecko, przez dłuższy czas niebiorący udziału w życiu religijnym, później zostaje natchniony przez łaskę Bożą, nawraca się i postanawia przystąpić do spowiedzi z całego życia. W takim przypadku spowiedź dotyczy rzeczywiście sporego okresu życia. W czasopismach katolickich czas od czasu można przeczytać piękne świadectwa tych, kto się pojednał z Bogiem i Kościołem po długich latach. Święty Augustyn również przeżył nawrócenie już w starszym wieku, napisał: „Ty, Panie, dobry i miłosierny. Dotknąłeś głębi mej duszy. Stamtąd, z głębi mego serca, wyciągnąłeś i daleko odrzuciłeś nieobjętość rozpusty… Gdzież była moja wolna wola w ciągu tylu lat? Na ile przyjemnym dla mnie jest być wolnym od złych przyjemności!”. (Spowiedź IX, 1) †

• Można włączyć się całą rodziną w czytanie Pisma Świętego, gdzie odpowiednio dobrane fragmenty zapoznają nie tylko dzieci, ale i rodziców z Historią Zbawienia oraz symbolami jej towarzyszącymi. Dzieci przy okazji nauczą się odnajdywać Księgi oraz wersety Pisma Świętego. Jest to również forma kalendarza wielkopostnego, dzięki niemu możemy poczuć, że zbliżamy się do Triduum Paschalnego.
   • ejać zdjęciami czy nagłówkami z gazet; rysunkami dzieci pokazującymi coś z ich życia codziennego. Ten projekt jest po to, żeby uświadomić dzieciom, że Pan Jezus dźwiga na krzyżu codzienne nasze życie, jest jego częścią, oraz umarł za nasze grzechy. Można dodatkowo przykleić papierowe kwiaty - jako dobre uczynki i pinezki jako złe uczynki . †

„Będzie więcej spowiedzi i dobrych przyrzeczeń - wiele rzeczy skradzionych powróci w czas krótki. A wszystko się rozpocznie po prostu od Środy, i właśnie od popiołu... od smolącej grudki”
(Ks. Jan Twardowski)

W dniu 5 marca Koś­ciół katolicki obchodził Środę Popielcową. Posypano głowy wiernych popiołem na znak pokuty i oczyszczenia, wypowiadając przy tym słowa: „Pamiętaj, że prochem jesteś i w proch się obrócisz” lub „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię”. Rozpoczął się tym samym okres 40-dniowego Wielkiego Postu, który ma przygotować wiernych na najważniejsze święto - Zmartwychwstania Pańskiego.
    Ks. bp Aleksander Kaszkiewicz, celebrując w katedrze grodzieńskiej poranną Mszę św., skupił się na słowach: „W imię Chrystusa prosimy: pojednajcie się z Bogiem” ( 2 Kor 5, 20). Zaznaczył też, że okres Wielkiego Postu jest czasem szczególnego pojednania z Bogiem i bliźnimi, czasem pokory i pokuty, modlitwy, miłosierdzia i jałmużny. Ksiądz biskup zachęcał wiernych do refleksji i rozważania nad pytaniem: „Jakie mam relacje z Bogiem?” †

Mamy za sobą pierwsze dni Wielkiego Postu, wielkopostne nabożeństwa Drogi Krzyżowej, Gorzkich Żali. W Kościele bardzo często mówi się, że jest to szczególny czas, dany nam podjąć się pokuty i nawrócenia. Ów okres powinien stać się dla każdego katolika okazją, aby jeszcze bardziej przyjrzeć się swojemu chrześcijaństwu i relacjom z Bogiem. Ma także stać się czasem, kiedy należy bardziej czynić pokutę za swoje grzechy i podejmować postanowienia, mające pomóc w pracy nad swoimi najbardziej powtarzającymi się wadami. Wszystkie praktyki pokutne i modlitewne, w których uczestniczymy podczas Wielkiego Postu, są przejawem naszej wdzięczności Jezusowi za dzieło odkupienia. Ten, kto pragnie okazać wdzięczność, jest obecny na tych nabożeństwach, ten zaś, komu jest to obojętne - ma inne sprawy i zajęcia.
    W naszej tradycji religijnej jednym z praktykowanych nabożeństw wielkopostnych jest nabożeństwo Gorzkich Żali. Nabożeństwo to posiada swoją historię i tradycję. Zostało ułożone i wydane drukiem w 1707 r. przy kościele parafialnym św. Krzyża w Warszawie staraniem arcybractwa św. Rocha. Nazwa się wywodzi od pierwszych słów, rozpoczynających owe nabożeństwo. Najpierw było śpiewane tylko przy kościele, w którym powstało, następnie zaś rozszerzyło się na całą Polskę, obecnie jest także śpiewane w innych krajach. Wersja oryginalna zachowała staropolskie brzmienie. †

Papież Franciszek
    Poprzez wezwanie do nawrócenia Wielki Post nadchodzi, aby nas opatrznościowo obudzić, przebudzić nas z letargu, z ryzyka pogrążania się w inercji. Wezwanie, które Pan do nas kieruje przez proroka Joela, jest głośne i wyraźnie: „Nawróćcie się do Mnie całym sercem” (por.: Jl 2,12). Dlaczego musimy powrócić do Boga? Ponieważ coś jest nie w porządku w nas, w społeczeństwie, w Kościele. Trzeba, byśmy to zmienili, dokonali zmiany i się nawrócili! Raz jeszcze Wielki Post nadchodzi, aby skierować swoje prorocze wezwanie, aby przypomnieć nam, że jest możliwym stworzenie czegoś nowego w nas samych i wokół nas, po prostu dlatego, że Bóg jest wierny, że jest wciąż pełen dobroci i miłosierdzia, zawsze gotów jest wybaczyć i zacząć od początku. Z tą dziecięcą ufnością wyruszmy w drogę!
        
Fragment homilii podczas Mszy św. na rozpoczęcie Wielkiego Postu, 05.03.2014 †

Dekanat Wołkowysk

Gdy 6 czerwca 1877 r. nasz znakomity rysownik Napoleon Orda namalował kościół gnieźnieński, podpisał swój rysunek następująco: „Kościół świętego Michała. Kościół bardzo starożytny, na zewnętrznej części ściany wyryto 1121, nie wiadomo, czy to chodzi o rok”. Aż dotąd tajemnicy tej liczby nie odkryto. Nikt nie odważył się twierdzić, że jest to data założenia świątyni, gdyż nie wspomina się o niej ani w dokumentach archiwum, ani w pracach badaczy. Dziś napis ten można zobaczyć na prawej części fasady głównej.
    Apokryfika o założeniu kościoła w 1121 r. jest związana z tym, że nasze Gniezno mylą ze starożytnym miastem w Polsce o tej samej nazwie. Po raz pierwszy nasze Gniezno wspomina się w dokumentach z pierwszej połowy XV w., należało wtedy do rodu Moniwidów, w 1449 r. zostało własnością Wajszwiłłowiczów, potem – Szemetów. Od 1545 r. częścią majątku zarządzali Chodkiewiczowie, następnie – Okuniowie, Kierdejowie, od początku XVIII w. do początku XIX w. – Romerowie, a potem do 1939 r. – Tarasowiczowie. †