Панямонне – унікальні рэгіён, дзе на працягу многіх стагоддзяў цесна суіснавалі розныя народы, веравызнанні, культуры, якія пакінулі пасля сябе шматлікія матэрыяльныя помнікі. Творы мастацтва, якія дайшлі да нашых дзён, захоўваюцца ў музеях і рэлігійных установах Беларусі. Некаторыя з іх былі прадэманстраваны ў Сенатарскай зале Новага замка ў рамках выставы “Сакральная спадчына Панямоння”. Гэта ўнікальны збор культавых рэчаў, які прадстаўляе хрысціянскія канфесіі нашага краю. Частку экспазіцыі склалі экспанаты, гісторыя якіх звязана з дзейнасцю сясцёр брыгітак у Гродне. Прапануем пазнаёміцца з найбольш цікавымі з іх.

Апостальскі рад
    “Хрыстос, Марыя і 12 апосталаў”
    Калі манахіні прыходзілі на службу ў касцёл, то займалі месца на хорах. Парапет хораў касцёла Звеставання Найсвяцейшай Панны Марыі быў упрыгожаны апостальскім радам. Калі выставіць усе іконы адну за другой, атрымлівалася палатно каля 8-мі метраў у даўжыню. Гэтыя абразы размяжоўвалі манахінь і людзей, якія знаходзіліся знізу. У цэнтры палатна – Езус і Панна Марыя, а па баках – 12 апосталаў. Цікава, што вучні Хрыста адлюстраваны з тымі сімваламі, ад якіх загінулі. †

Распачаты
   беатыфікацыйны
   працэс а. Пэдра Арупэ Будучы місіянерам у Японіі, перажыў ядзерную бамбардзіроўку. Каб дапамагаць пацярпелым, разгарнуў у будынку навіцыяту палявы шпіталь і сам аказваў дапамогу параненым.
Пазней, ужо ў якасці Генеральнага настаяцеля Таварыства Езуса, а. Арупэ вёў свой ордэн шляхам паслясаборнага аднаўлення, ставячы ў цэнтр увагі найбольш гаротных, асабліва бежанцаў.
Сёння нямала вернікаў у Рыме і ў свеце падмацоўваюцца яго духоўнымі творамі, даручаюць сябе яго заступніцтву. Імя Пэдра Арупэ носяць сотні супольнасцей, апостальскіх ініцыятыў і праграм ва ўсім свеце. †

Калі ідзе гаворка пра святых, хто найперш прыходзіць на думку? Напэўна, кананізаваныя духоўныя асобы – людзі, якія сваім жыццёвым шляхам абралі поўнае прысвячэнне сябе Госпаду. Аднак гэта не адзіная сцежка, якая вядзе да святасці.
    Дзе як ні ў сужэнстве чалавек мае магчымасць узрастаць у ахвярнасці і праведнасці? Каханне мужа і жонкі праходзіць шматлікія выпрабаванні: быт, непаслухмянасць дзяцей або немагчымасць зачацця, нявернасць, недахоп увагі, якую ён ці яна лічаць за лепшае ўдзяліць сябрам, працы або ўласным захапленням. Калі сужэнцы здольны захаваць сям’ю насуперак нягодам, гэта сведчыць пра іх адважнае трыванне ў любові і Божай ласцы, якую атрымалі падчас сакраманту шлюбу.
    Мы маем шчасце жыць у часы, калі Касцёл на афіцыйным узроўні прызнае святасць сужэнцаў, уводзячы паняцце “святасці абодвух”. Пачатак XXI стагоддзя адзначыўся завяршэннем беатыфікацыйнага і кананізацыйнага працэсаў 2-юх сем’яў: Бельтрамэ-Кватрокі і Мартэн.
    Гэтыя сужэнствы на ўласным прыкладзе паказалі, што поўнае гармоніі жыццё магчымае, а звычайнасць сямейных будняў можа стаць прамой дарогай да Бога.†

Паводле Катэхізіса Каталіцкага Касцёла, св. Імша – гэта ахвяра Цела і Крыві Езуса Хрыста, якую Ён устанавіў, каб увекавечыць ажно да свайго прыйсця ахвяру Крыжа, даручаючы такім чынам Касцёлу ўспамін сваёй смерці і ўваскрасення. Інакш кажучы, гэта асноўная падзея з жыцця Езуса, у якую мы трапляем, пераадолеўшы бар’еры часу і прасторы.†

Прывітанне, Маленькі Чытач!

У гэтым нумары прапаную Табе пазнаёміцца яшчэ з адным святым – каралевічам Казімірам. Напэўна, ты можаш спытацца, як каралевіч змог стаць святым? Мы прызвычаіліся, што нябеснай хвалы дасягаюць прастакі, якія аддаюць сваё жыццё на службу Богу і людзям. Але гэта сапраўды магчыма! Негледзячы на тое, што жыццё св. Казіміра было вельмі складаным, што ён мусіў прымаць мноства розных рашэнняў, абраў для сябе шлях святасці праз самакатаванне і пост. Кім жа быў гэты надзвычайны святы? Вось, што я даведалася пра яго з кнігі “Давяраючы Хрысту. Жыццяпіс некаторых святых”.†

27 студзеня ў Панаме завяршыліся XXXIV Сусветныя дні моладзі.
    У іх прынялі ўдзел 100 тысяч католікаў са 156-ці краін, у тым ліку з Беларусі. Маладыя людзі вярнуліся з далёкага краю ў свае дамы з распаленымі сведчаннем веры сэрцамі і ўпэўненасцю, што СДМ прынясуць добры плён у іх сем’ях, асароддзях і парафіях. Якія падзеі пакінулі ў іх памяці глыбокі след? Якія словы і жэсты ўзрушылі іх сэрцы?

    Падчас СДМ у Панаме папа Францішак адрасаваў да моладзі шмат важных слоў. І ўвечары, калі мы збіраліся разам, кожны дзяліўся тым, што яму найбольш запомнілася. Мяне вельмі ўразілі словы пра тое, што наша маладосць – гэта не ўчора, не заўтра, а сёння. Папа звяртаў на гэта сваю ўвагу і раней, але сэнс гэтага выказвання стаў цалкам для мяне зразумелым менавіта ў Панаме. †

Жыць Евангеллем. Першы Сінод Гродзенскай дыяцэзіі

Маладосць мае вельмі важнае значэнне. Яна з’яўляецца нібы падмуркам, на які павінна абапірацца ўсё будаванне жыцця чалавека і які часам у значнай ступені вырашае не толькі яго будучыню, але нават вечнасць. Маладыя сёння працуюць на “рынку” канкурыруючых светапоглядаў. Сучасны свет мае мноства займальных прапаноў для асоб, што робяць першыя крокі ў дарослае жыццё, а “аферты” Касцёла неаднойчы ўспрымаюцца моладдзю як незахапляльныя і нават устарэлыя. Малады чалавек часта сутыкаецца з сур’ёзнымі праблемамі, калі стараеца неяк адшукаць сябе ў гэтым свеце. Каб выйсці на добрую дарогу, яму неабходны аўтарытэты, правадыры, сапраўдныя арыенціры, якія прывядуць да праўды.

Разважанні да Сусветнага дня хворых

Хвароба – складаны досвед у жыцці кожнага чалавека. Як мы будзем ставіцца да блізкай асобы, калі яна заняможа? Ці будзем цярплівыя да яе слабасцей? Дзе возьмем узор належнага стасунку? Як будзе паводзіць сябе сам чалавек, даведаўшыся пра цяжкі дыягназ? Шмат у чым рэакцыя вызначаецца яго тэмпераментам: халерык адрэагуе больш эмацыйна, флегматык – стрымана, а меланхолік паддасца трывозе. Аднак, на шчасце, чалавек – гэта не толькі біяфізіка.

Вера як суцяшэнне ў хваробе
    “Часцей за ўсё першай рэакцыяй на дыягназ, які прадугледжвае доўгае, а то і пажыццёвае лячэнне, з’яўляецца пачуццё несправядлівасці – «За што?». Гэта натуральная рэакцыя, але цікава тое, што адбываецца далей: людзі няверуючыя, якія спадзяюцца толькі на сябе, хутка губляюць сілы і ўпэўненасць. Разам з імі сыходзіць жаданне змагацца, узнікае злосць на самога сябе і людзей навокал. Чалавека запаўняе пачуццё адчаю і бессэнсоўнасці, што прыводзяць да маркоты”, – адзначае на падставе ўласных назіранняў псіхолаг Ларыса Воўкава, якая працуе ў Гродзенскай абласной інфекцыйнай клінічнай бальніцы. Жанчына заўважае, што веруючы чалавек рэагуе на крытычную сітуацыю інакш. †

Папа Францішак
   Вядома, што бацька падману, д’ябал, заўсёды выбірае падзелены і сварлівы люд. Ён майстар падзелу і баіцца асоб, якія вучацца працаваць разам. Гэта крытэрый для адрознення людзей: будаўнікоў мастоў і будаўнікоў сцен. Будаўнікі сцен, якія сеяць страх, спрабуюць раздзяліць і напалохаць. Вы ж хочаце быць будаўнікамі мастоў. Вучыце нас, што сустрэча не азначае таго, што ўсе мы павінны пераймаць адно аднаго, думаць і жыць аднолькава, паўтараць тыя самыя рэчы – так робяць папугаі. Сустрэцца – значыць умець рабіць штосьці іншае – увайсці ў культуру сустрэчы. Гэта пакліканне і запрашэнне быць адважнымі, каб падтрымліваць супольную мару, да якой імкнёмся. І яна не перакрэслівае нас, а ўзбагачае. Гэта цудоўная мара, здольная задзейнічаць усіх. Мара, дзеля якой Езус аддаў сваё жыццё на крыжы, а Святы Дух сышоў і агнём Пяцідзесятніцы пазначыў сэрца кожнага мужчыны і жанчыны, тваё і маё сэрца, у надзеі, што ў ім знойдзе месца, каб расці і развівацца.
Фрагмент прамовы падчас адкрыцця СДМ у Панаме, 24.01.2019  †

☞ У бягучым годзе 41-му мільёну дзяцей у 59-ці краінах трэба забяспечыць доступ да чыстай вады, харчаванне, адукацыю, здароўе і бяспеку. Аб гэтым паведамляецца ў апошнім дакладзе ЮНІСЕФ, які датычыць гуманітарных інтэрвенцый у свеце. Каб рэалізаваць гэтую мэту, арганізацыя патрабуе 4 мільярды даляраў. ЮНІСЕФ ацаніла, што на дадзены моман самым складаным з’яўляецца становішча дзяцей у Емене, Сірыі і Дэмакратычнай Рэспубліцы Конга.†

Пасля ХХХІV Сусветных дзён моладзі ў Панаме дэлегацыя з Беларусі, якая прадстаўляла нашу краіну на гэтай сустрэчы, мела час на асэнсаванне і маленькі адпачынак, а таксама на знаёмства з маляўнічай панамскай зямлёй. Кс. канонік Антоній Грэмза, душпастыр моладзі Гродзенскай дыяцэзіі, дзеліцца сваімі думкамі, якія нарадзіліся пасля інтэнсіўных падзей 2-тыднёвага форуму маладых.

Такiя сустрэчы неабходны
    Першая думка, якая нараджаецца ў сэрцы, сігналізуе аб тым, што такія сустрэчы вельмі патрэбны моладзі.
    Калі сучаснае грамадства імкнецца да інтэграцыі, то гэтыя імкненні маюць больш віртуальны характар. Глабалізацыя і адначасова адкінутасць з ізаляцыяй не даюць чалавеку доступу да іншага чалавека. Папа Францішак вельмі часта звяртаў увагу на пагрозу ізаляцыі веруючай асобы ў адносінах да Бога і бліжняга. Пан заўсёды пасылае нас да іншых з жыццёвай місіяй, каб дапамагчы пераадолець сучасную ізаляцыю. †

Падаецца, што часцей за ўсё ў каталіцкім бачанні чысціня асацыіруецца з цялеснасцю, з сексуальнасцю, асабліва, як можна часта пачуць, з перадшлюбнай чысцінёй, г. зн. з адсутнасцю сексу. Ці так гэта? У самім жа акце цялеснай любові няма нічога дрэннага, як і ў сексуальнасці. Разуменне чысціні трэба вывесці па-за кантэкст цела. Яна, як і кожная добрая і наадварот справа, пачынаецца ў галаве ды ў сэрцы, якія пазней, зразумела, падключаюць і наша цела.

Нячыстасць – прага любові
    Польскі рэкалекцыяніст дамініканец а. Адам Шустак у адным са сваіх навучанняў выказаў цікавую думку: “Нячыстасць – гэта форма шукання любові, неспатоленае жаданне сэрца быць каханым, жаданне, каб быў другі чалавек, які так мяне пакахае, што мне гэтага хопіць”. Калі чалавек адчувае недахоп у чымсьці альбо патрэбу чагосьці, то хоча іх заспакоіць. А што, калі гэтая патрэба фундаментальная? Быць каханым – гэта аснова асноў. †