“Пантакратар з Гары Сінай”
Кс. Яраслаў Сташэўскі SChr 11/2011
  
    Старажытныя хрысціяне паволі адкідвалі старазапаветную забарону партрэтавання. Яны захацелі бачыць свайго Валадара, які стаў Чалавекам і нарадзіўся з Дзевы. Старажытныя хрысціяне верылі, што праз Уцелаўленне нябачны Бог стаў бачным. Верылі, што Хрыстос з’яўлецца вобразам Бога. А калі Бог захацеў паказацца людзям, то Яго выяву можна маляваць, паказваць далей, а таксама акружаць глыбокай павагай. †

Сустрэча моладзі Гродзенскай дыяцэзіі з ксян-дзом арцыбіскупам Тадэвушам Кандрусевічам адбылася ў Гродне 29 кастрычніка. Сустрэча пачалася св. Імшой, якую ў Пабрыгіцкім касцёле цэлебраваў Мітрапаліт Тадэвуш Кандрусевіч.

“Дзякуй вам за запрашэнне на сустрэчу. Нягледзячы на тое, што жыццё біскупа як шчыльны каляндар і знайсці ў ім вольны час на сустрэчу цяжка, наш супольны святы Максіміліян Марыя Кольбэ пакіраваў так, каб мы маглі спаткацца: сёння на моладзевай сустрэчы, а заўтра – падчас урачыстай св. Імшы з нагоды 70-годдзя са дня пакутніцкай смерці святога Заступніка Гродзенскай дыяцэзіі”, – сказаў на пачатку св. Імшы Мітрапаліт.
    У сваёй гаміліі кс. абп Тадэвуш Кандрусевіч згадаў Дзесяць Божых запаведзей і тое, як мы іх рэалізуем у нашым штодзённым жыцці. Мы ўсе ведаем іх на памяць, але як мы ўспрымаем Божыя запаведзі: як абмежаванне нашай волі або як духоўныя арыенціры, кіруючыся якімі мы будзем імкнуцца да духоўных вяршыняў? †

Вось ужо скончыўся кастрычнік – асаблівы месяц у жыцці католікаў. У ім праз ружанцовую малітву мы аддавалі пашану Хрысту праз Маці Божую і нашую Маці. І сапраўды, гэта малітва разважання, якая супакойвае душу і ў смутку, і ў радасці. А яшчэ яна навявае на мяне ўспаміны з дзяцінства.

    Насупраць нашага дома знаходзіўся вясковы крыж. Кленчачы з татам перад акном насупраць крыжа, мы маліліся вечарамі. А ў маі і кастрычніку каля крыжа кожны дзень збіраліся вяскоўцы (у нашай вёсцы былі ўсе католікі) на маёвае набажэнства і Ружанец. Мы, дзеці, неслі пад крыж прыгожы ружанец, пацеркі якога былі вытачаны з дрэва. Якая гэта была радасць для нас! І так прыемна, з разважаннем кожнай таямніцы, плыла ружанцовая малітва над вёскай. І гэта засталося ў душы на ўсё жыццё. А таксама засталося абурэнне, таму што ў адну з кастрычніцкіх ночак 1952 года крыж быў спілаваны атэістычнымі ўладамі. Фігурка Хрыста пры падзенні разбілася на 16 частак. Тата раніцай сабраў усё, а брат склеіў так, што да цяперашняга часу не можна знайсці месцаў злучэння. †

З цягам часу, калі св. Імшу пачалі адпраўляць непасрэдна за некаторых памерлых (ці жывых), дыптыхі замянілі ўспамінамі (“mementa”), якія ўжо не ўключалі імён усіх вернікаў, якіх успамінае Касцёл, а толькі імя аднаго ці некалькіх пазначаных. У сучаснай літургіі “mementa” захаваліся, напрыклад, у I эўхарыстычнай малітве (Рымскі Канон): перад кансэкрацыяй ксёндз пералічвае імёны жывых блізкіх людзей, затым заклікае святых, а пасля перамянення пералічвае імёны памерлых, за якіх моліцца, і зноў звяртаецца да святых.
    Усё ж адмененая цырымонія чытання доўгіх спісаў памерлых захавалася, але, можна сказаць, была як бы адсунута ўбок св. Імшы (нп., на самы яе пачатак, як інтэнцыя св. Імшы).
    Сённяшнія выпамінкі з’яўляюцца працягам старажытных дыптыхаў і маюць падобны сэнс. Яны з’яўляюцца выражэннем любові і еднасці ўсяго Касцёла: пілігрымуючага па зямлі і таго, які ўжо перайшоў мяжу смерці. Запісваючы імёны памерлых на памінальных картках, а затым чытаючы іх, мы выказваем надзею, што яны такім чынам упісваюцца ў Божую кнігу жыцця. Выпамінкі маюць вялікае значэнне, таму што яны, як у старажытнасці, так і сёння, звязаны з Эўхарыстыяй. У інтэнцыі памерлых, запісаных на памінальных картках, адпраўляецца св. Імша. †

Тады падышоў Пётр і сказаў Яму: “Госпадзе, колькі разоў я павінен дараваць брату майму, які будзе грашыць супраць мяне? Ці да сямі разоў? Кажа яму Езус: “Не кажу табе да сямі разоў, але да сямідзесяці сямі разоў” (Мц 18, 21-22).

Аднойчы ўсе лясныя жыхары захварэлі: яны перасталі бачыць некаторыя прадметы. Але самае страшнае, што яны перасталі бачыць адзін аднаго. Зайчык, напрыклад, не бачыў толькі Воўка і Мядзведзя, але добра бачыў Вожыка. Яшчэ ён бачыў моркву, але не мог убачыць вялікі гарбуз. Мядзведзь і Вавёрка не бачылі моркву. Затое Мядзведзь бачыў мёд, а Вавёрка – гарэхі. Поўная блытаніна!
    А пачалося ўсё так: аднойчы Заяц вырашыў запрасіць у госці Мядзведзя. Ён доўга думаў, чым жа пачаставаць госця, і вырашыў, што самае смачнае ў свеце – гэта морква. Таму Заяц выбраў самую сакавітую моркву. †

1 лістапада - Урачыстасць Усіх Святых
    2 лістапада - Дзень успаміну памерлых

Успамін памерлых: па якой традыцыі?

“Для верных Тваіх, Пане, жыццё змяняецца, але не заканчваецца” (з літургіі Касцёла)

Для кожнага католіка першыя дні лістапада – гэта дні інтэнсіўнай малітоўнай еднасці з тымі, хто ўжо адышоў у вечнасць. Гэта дні асаблівага роздуму над словамі Апостальскага сімвала веры: “Веру […] у еднасць святых”. Праз гэтае хрысціянскае вызнанне Касцёл нагадвае нам аб існаванні цеснага духоўнага адзінства паміж вернікамі, якія знаходзяцца ў небе, чысцы і на зямлі. †

Aсвячэнне касцёла Найсвяцейшага Адкупіцеля на Дзевятоўцы ў Гродне

“Божа, Ты асвячаеш свой Касцёл і кіруеш ім, мы ўрачыста ўсхваляем Тваё Імя, таму што верны люд прагне сёння пасвяціць Табе на заўсёды гэты дом малітвы, у якім пабожна аддае Табе пашану, а Ты асвячаеш яго сваім Словам і насычаеш ласкай Тваіх сакрамантаў”, – з гэтымі словамі ксёндз біскуп Аляксандр Кашкевіч распачаў абрад асвячэння касцёла Найсвяцейшага Адкупіцеля на Дзевятоўцы.

Для кожнага католіка першыя дні лістапада – гэта дні інтэнсіўнай малітоўнай еднасці з тымі, хто ўжо адышоў у вечнасць. Гэта дні асаблівага роздуму над словамі Апостальскага сімвала веры: “Веру […] у еднасць святых”. Праз гэтае хрысціянскае вызнанне Касцёл нагадвае нам аб існаванні цеснага духоўнага адзінства паміж вернікамі, якія знаходзяцца ў небе, чысцы і на зямлі. †

Дэканат Масты

Касцёл пад тытулам Наведзінаў Найсвяцейшай Панны Марыі быў узведзены на мясцовых могілках у 1823 г. на сродкі Багумілы Бутаўт-Анджэйкавіч з роду Грамыка як філіяльны ад Мастоўскай парафіі. Касцёл кансэкравалі 8 верасня 1826 г. У 1878 г. святыня была рэканструявана. Тады да галоўнага аб’ёму былі дабудаваны вежа і нартэкс. У 1911 г. касцёл атрымаў статус цэнтра самастойнай парафіі. Колькасць парафіян мікелеўшчынскай парафіі перад Другой сусветнай вайной складала больш за 1300 вернікаў.
   Савецкія ўлады адабралі ў вернікаў толькі будынак плябаніі, касцёл жа застаўся дзейнічаць і нават атрымаў статус помніка архітэктуры. †

Апостальскі ліст Бенедыкта XVI у форме “Motu proprio”, які абвяшчае Год веры

Я пастанавіў абвясціць Год веры. Ён распачнецца 11 кастрычніка 2012 г., у пяцідзясятую гадавіну адкрыцця II Ватыканскага Сабору, а скончыцца ва ўрачыстасць Пана Нашага Езуса Хрыста Валадара Сусвету, 24 лістапада 2013 г.

1. “Брама веры” (пар. Дз 14, 27) заўсёды для нас адчынена. Яна нас вядзе да жыцця ў камуніі з Богам і дазваляе ўвайсці ў Яго Касцёл. Гэты парог можна пераступіць, калі абвяшчаецца Божае слова, а сэрца дазваляе ўздзейнічаць на сябе ласцы, якая перамяняе. Пераступіць гэты парог – значыць вырушыць у дарогу, якая доўжыцца ўсё жыццё. Яна пачынаецца хростам (пар. Рым 6, 4), дзякуючы якому мы можам клікаць Бога, звяртаючыся да Яго, як да Айца, а заканчваецца зараз жа пасля пераходу праз смерць да вечнага жыцця, якое з’яўляецца плёнам змёртвыхпаўстання Пана Езуса, які разам з дарам Святога Духа жадаў уключыць у сваю асабістую хвалу тых, хто ў Яго верыць (пар. Ян 17, 22). Вызнанне веры ў Святую Троіцу – Айца, Сына і Святога Духа – раўназначнае з верай у адзінага Бога, які ёсць любоў (пар. 1 Ян 4, 8): Айца, які ў свой час паслаў свайго Сына для нашага збаўлення; Езуса Хрыста, які ў таямніцы сваёй смерці і змёртвыхпаўстання збавіў свет; Святога Духа, які вядзе Касцёл на працягу стагоддзяў у чаканні хвалебнага вяртання Пана. †

2003 год

---

  6 студзеня -  Урачыстай св. Імшой, якую ўзначаліў кс. бп Аляксандр Кашкевіч, у гродзенскай катэдры распачалася вечная адарацыя.
   17 студзеня -  Адышоў да Бога па вечную ўзнагароду кс. бп Эдвард Самсэль, пастыр Элцкай дыяцэзіі і шматгадовы выкладчык ВДС у Гродне.
   9 – 16 лютага -  Ксяндзы біскупы прынялі ўдзел у пілігрымцы ў Рым да парогаў Апосталаў.
   15 сакавіка -  У катэдральнай базіліцы кс. бп Аляксандр Кашкевіч удзяліў пасвячэнні дыяканату чатыром выпускнікам Гродзенскай ВДС. †

Папа Бэнэдыкт XVI

    Абвяшчаючы, што другая запаведзь падобна да першай (рэд. запаведзі любові), Езус дае зразумець, што любоў да бліжняга важна так жа, як і любоў да Бога. Сапраўды, бачным знакам, які хрысціяне могуць паказаць свету, з’яўляецца любоў да Бога і да бліжніх. Дзякуючы Божаму Провіду, Касцёл менавіта сёння ўказвае сваім членам на трох новых святых (рэд. падчас кананізацыі біскупа Гвідо Марыя Канфорці, кс. Луіджы Гуанэлла і манаскай сястры Баніфацыі Радрыгез дэ Кастра), якія дазволілі Божай любові перамяніць сябе і стаць сутнасцю свайго існавання. У розных сітуацыях, маючы розныя харызматы, яны любілі Пана ўсім сэрцам, а бліжняга свайго, як самога сябе. Такім чынам яны “сталі ўзорам для ўсіх вернікаў”.

    Фрагмент гаміліі 23.10.2011, паводле беларускай секцыі Radio Vaticano †

Пакліканне – гэта, напэўна, адна з самых таямнічых магчымасцей кантакту Бога з людзьмі. Калі мы чуем гэтае слова, то ў першую чаргу думаем пра святароў, манаскіх сясцёр і братоў, а толькі потым пра тое, што пакліканне – гэта вялікі дар, які можа быць звязаны з любой прафесіяй. Бог заўсёды клапоціцца пра нас і кантактуе з намі, каб мы не забывалі аб Тым, хто нас стварыў і хто даў нам жыццё. Святыя ў небе бясконца моляцца аб пакліканні людзей да служэння Богу. Адным з прыкладаў такога ўздзеяння святых на нас з’яўляецца Навагрудак.

Навагрудак – невялікі горад на ўсходзе Гродзенскай вобласці. Сярод шэрых краявідаў усходняй Гродзеншчыны жывапісна прасціраецца радзіма Міцкевіча. Тут знаходзіцца невялікая парафія святога Міхала Арханёла, якая мае два касцёлы: Перамянення Пана (старажытная фара горада) і парафіяльны. Нягледзячы на тое, што насельніцтва горада складае амаль 30 тысяч чалавек, католікаў з іх не больш за 5% – гэта толькі каля 1,5 тысячы парафіян. Аднак гэта не перашкаджае святарам весці няспынную евангелізацыю іх маленькай аўчарні. †