На шляху да святасці

Калі б Іуда заплакаў, як Пётр,
    Калі б жаль яго сэрца сціснуў?
    І з адчаем душу распасцёр,
    І ў роспачы к Небу ўзмаліўся?
   
    Як цудоўна гучала б песня,
    Што Анёлы пяюць у нябёсах!
    І калі б гэту вестку прыняў,
    Як нязмерна суцешыўся б Госпад!
   
    Калі б ён на калені ўпаў?!
    Каб, як Пётр, прыняў прабачэнне?!
    Пан падняў бы яго і паслаў
    Абвяшчаць усім народам збаўленне!
   
    Можа, тыя, чыім душам сляпым
    Даспадобы распуста, нянавісць,
    Палюбілі б Пана і ў Ім
    Адшукалі б спакой і радасць?!
   
    Ты адзіны ведаеш, Пане,
    Каго больш: ці Іуд, ці Пятроў!
    Хай суцешыць Цябе пакаянне,
    А жар пекла палохае грэшнікаў!
   
    Хай Іуды заплачуць, як Пётр,
    Бо не ведаюць самі, што чыняць!
    Калі ж грэх цягне каменем у дол,
    Толькі Бога любоў душу ўздыме! †

Задумаемся на хвілінку, з якой мэтай мы найчасцей звяртаемся да Бога ў сваіх малітвах? Калі на гэтае пытанне адказаць шчыра, дык атрымаецца, што часцей за ўсё мы аб нечым просім. Менавіта прашэнне для многіх з’яўляецца галоўнай функцыяй малітвы. На вялікі жаль, многія трактуюць Усявышняга як адказнага за ўсё, што адбываецца ў іх жыцці, і не думаюць пра наступствы сваіх рашэнняў і ўчынкаў.

У Бога на ўсе нашы просьбы сваё меркаванне
    Я прасіў Бога, каб ацаліў маё хворае дзіця. Ён адказаў: “Не. Яго душа не з’яўляецца хворай, а цела… яно часовае”.
    Я прасіў Бога, каб адарыў мяне большай цярплівасцю. Ён адказаў: “Не. Цярплівасць нараджаецца праз пакуты. Гэтую якасць нельга атрымаць, яе трэба зарабіць”.
    Я прасіў Бога, каб даў мне шчасце. Ён адказаў: “Не. Я даю табе бласлаўленне, а шчасце залежыць ад самога цябе”.
    Я прасіў Бога, каб развіў мой дух. Бог сказаў: “Не. Трэба развівацца самастойна. Але я буду кідаць табе пад ногі камяні, каб тваё развіццё было больш інтэнсіўным”. †

1. Пачні дзень з малітвы
    Хоць раніцай звычайна спяшаешся, знайдзі літаральна 5 хвілін і прысвяці іх малітве. Выберы сваю любімую форму: Ружанец, “Вітай, Марыя”, спантанную малітву сваімі словамі... Важна заўжды пачынаць дзень размовай з Тым, хто даў Табе жыццё. Можаш, напрыклад, папрасіць у Стварыцеля бласлаўлення на надыходзячы дзень.
   
    2. Праглядзі дадатак з біблійнымі чытаннямі
    Гэта вельмі прыдатная прылада, якая дазволіць Табе з лёгкасцю прачытаць любы фрагмент Святога Пісання. Уключае таксама чытанні, якімі ў дадзены дзень моліцца ўвесь Касцёл. Дадаткова там могуць быць змешчаны каментарыі да выбранага раздзела Бібліі.
   
    3. Падумай пра тое, што маеш і што атрымаў
    Выражэнне ўдзячнасці Богу за дадзеныя Ім дары – эфектыўны спосаб барацьбы з прагнасцю і пыхай. Гэта спрыяе таму, што будзённыя праблемы ўжо не ўздымаюцца да ўзроўню жыццёвых драм, а мабілізуюць да пошуку выхаду з сітуацыі. Падзякуй за здароўе, ежу, супакой і папрасі за тых, хто гэтага не мае.
   
    †

Лістапад – асаблівы месяц малітвы за памерлых. Ён мабілізуе вернікаў штодзённа ўзгадваць перад Богам аб тых, хто пераступіў ці пераступае “парог надзеі”. Хрысціянская памяць пра памерлых – гэта значна больш, чым толькі праяўленне людской зычлівасці да іх. Яна вырастае на фундаменце веры ў вечнае жыццё, несмяротнасць чалавечай душы і паўсюдны заклік да жыцця ў хвале ўваскрасення.

У гэты час узгадваем у малітве таксама памерлых святароў, якіх мы ведалі і якія не шкадавалі свайго часу, сіл і ўменняў, каб служыць Богу, Касцёлу і людзям, да каторых былі пасланы. За свайго шматгадовага пробашча кс. Іпаліта Ядкоўскага ў 50-ую гадавіну яго смерці маліліся вернікі парафіі св. Яна Хрысціцеля ў Воўпе. Святар прыбыў на месца паслугі ў 1916 годзе і аддана служыў там да моманту спачыну 24 кастрычніка 1967 года. Хоць з таго часу мінула столькі гадоў, памяць пра памерлага душпастыра надалей жыве ў сэрцах людзей. Старэйшае пакаленне ўсё яшчэ памятае яго словы і ўчынкі, прасякнутыя вялікай любоўю да Бога і клопатам пра Хрыстовы Касцёл ды душы вернікаў. †

Марыя дала нам надзейную і эфектыўную абарону ад усякага зла – Ружанец. Таму самым цудоўным падарункам, які бацькі могуць даць свайму дзіцяці, з’яўляецца прывітая пашана і любоў да гэтай малітвы з маленства. Даручаючы жыццё Маці Божай, чалавек гарантавана забяспечвае сабе эфектыўную абарону ад разнастайных пагроз і небяспек.

   Як пачаць?
    У многія сем’і Ружанец прыходзіць разам з кастрычнікам. Тады мамы і таты задумваюцца, як увесці дзяцей у гэтую малітву. Штодзённы ўдзел у ружанцовым набажэнстве многія лічаць занадта цяжкім і нудным для малых, якія да гэтага часу не мелі з ім справы. У такой сітуацыі добрым рашэннем можа стаць супольная малітва дома.
    Распачніце ад штодзённага адгаворвання аднаго дзясятка. Гэта працягнецца не больш як 5 хвілін. Дзеці могуць прамаўляць першую палову “Ойча наш” і чарговых “Вітай, Марыя”, а бацькі – працягваць.
    Калі малое ўбачыць, што ўся сям’я кленчыць на супольным Ружанцы, гэта стане для яго чымсьці натуральным. Тады яно без цяжкасцей навучыцца сістэматычнасці і настойлівасці ў малітве. †

Колькі сябе памятаю, заўсёды ў жыцці мне спадарожнічалі ўспаміны пра дзядулю, расказаныя мамай і бабуляй. Гісторыі з часам станавіліся ўсё цікавейшымі і паўнейшымі. І вось надышоў час, калі я вырашыла падзяліцца імі з большым колам людзей.
    Рашэнне было прынята, калі з’явілася магчымасць паехаць у Меднае (Расія), дзе разам з іншымі з лагера ваеннапалонных у Асташкаве спачывае мой дзядуля Уладзіслаў Саковіч. Там, каля 200 км на паўночны захад ад Масквы, знаходзяцца польскія ваенныя могілкі, дзе месціцца 25 масавых пахаванняў. Я пазірала на выразаныя на камені імя і прозвішча дзядулі і думала, колькі ён мусіў перажыць і выцерпець, пакуль не спачыў у гэтай зямлі, так далёка ад сваёй Бацькаўшчыны. Думала таксама пра тое, як шчасліва ён жыў да пачатку вайны разам са сваёй сям’ёй і што планаваў...
    Гэтае апавяданне пра дзядулю будзе вельмі простым. А ілюстрацыяй да яго няхай стануць фрагменты верша аўтарства дзядулевай дачкі, маёй мамы Браніславы Саковіч.

Дзядуля нарадзіўся ў 1899 годзе ў невялічкай вёсцы Углы ў тагачасным Васілішкаўскім павеце (сёння гэта Шчучынскі раён на Гродзеншчыне). Меў 4-ых братоў і 2 сястры.
    У кожную нядзелю хадзіў з сям’ёй у касцёл. Выпісваў рэлігійныя часопісы і шмат чытаў. Вылучаўся зычлівасцю да людзей і шчырай верай у Бога. Пасля заканчэння школы вырашыў зрабіцца кавалём.
    Стаў дасканалым спецыялістам у сваім рамясле, за што заслужыў павагу і пахвалу ад людзей. “Працавіты і міласэрны” – так пра яго казалі. Падчас хваробы брата дзядуля аддаваў таму палову грошай, якія сам зарабляў цяжкай працай пры горне. †

А ці ведаеш, чым па праву Ты як хрысціянін можаш ганарыцца? Загінаем пальцы.

Хрысціянства праз Хрыста адкрыла ісціну, што Бог ёсць Любоў
    У разуменні іншых рэлігій Усемагутны ўяўляўся і да сёння ўяўляецца як суровы і справядлівы Айцец, які карае за правіны. Хрысціянства адкрыла міласэрнага Стварыцеля, што для збаўлення чалавецтва паслаў свайго Адзінароднага Сына. Некаторыя з першых Айцоў Касцёла фармулявалі гэтую праўду так: праз увасабленне Бог сышоў да чалавека для таго, каб чалавека ўзвесці да Бога. Паслядоўнікі Хрыста пакліканы наследаваць найвышэйшую цноту. Паводле выказвання паэта Аляксея Талстога, Езус “усе законы Майсея Любові закону падпарадкаваў”. “Любі Пана Бога твайго ўсім сэрцам тваім, і ўсёй душой тваёй, і ўсёй моцаю тваёй, і ўсім розумам тваім, і бліжняга свайго, як самога сябе” (Лк 10, 27). Хрыстос спрасціў у разуменні людзей запаведзі, якія патрэбны, каб засцерагчы чалавека ад грахоўнай залежнасці і дапамагчы яму адчуць шчасце ўжо тут, на зямлі. †

4 жніўня Касцёл прыгадвае нам постаць вялікага святара, які дапамагаў тысячам людзей сустрэцца з Богам. Ён мог пераўтварыць сэрца і жыццё многіх вернікаў, паказваючы ім міласэрную любоў Пана. Святар з’яўляецца дасканалым прыкладам пераймання для сучаснага духавенства.

Клапоцячыся аб вечным жыцці даручаных яму людзей
    Ян Марыя Віянэй нарадзіўся ў 1786 годзе ў сялянскай сям’і ў в. Дардзіі каля Ліона (Францыя). Ва ўзросце 25-ці гадоў паступіў у духоўную семінарыю, але быў з яе выключаны з-за цяжкасцей у вучобе (асабліва ў вывучэнні лацінскай мовы), што вынікалі з адсутнасці адукацыі. Урэшце яму дазволілі здаваць экзамены не па-лацінску, а па-французску. У 1815 годзе Віянэй прыняў святарскае пасвячэнне. Праз 3 гады быў прызначаны пробашчам у в. Арс, дзе пражывала 230 чалавек. За 40 гадоў яго паслугай скрысталіся каля 80-ці тысяч чалавек, якія прыязджалі туды з усёй Францыі. Як святар гэтага дасягнуў? †

15 ліпеня адбылася пешая пілігрымка Гродна – Адамавічы – Навумавічы. Вернікі прыбылі на форт № 2 – месца спачыну расстраляных падчас ІІ Сусветнай вайны жыхароў Гродна і Ліпска, каб ушанаваць памяць тых, хто ахвяраваў сваё жыццё. Там традыцыйна была адпраўлена св. Імша ў інтэнцыі загінулых. Сярод іх была і бл. Мар’яна Бярнацкая, якая нястомна імкнулася да святасці. Аддаючы жыццё за іншага чалавека, яна стала наступніцай самога Езуса Хрыста.

Дарога да святасці
    Мар’яна з роду Чакала нарадзілася ў 1888 годзе ў Ліпску над Бебжай (Польшча). Ва ўзросце 20-ці гадоў выйшла замуж за Людвіка Бярнацкага. Пара мела шасцярых дзяцей, чацвёра з якіх памерлі адразу пасля нараджэння. У 1929 годзе, пасля смерці мужа, жанчына пасялілася ў свайго сына Станіслава, які праз 10 гадоў ажаніўся з Ганнай Шымчык. З той пары Мар’яна дзяліла сваю штодзённасць з маладым сужэнствам, праяўляючы да яго асаблівы клопат, мацярынскую любоў і зычлівасць. †

У беларускай мове нямала ўстойлівых выразаў, якія ўжываем не задумваючыся. Сярод іх – з узгадваннем д’ябла або імем Бога ў неадпаведным кантэксце. На першы погляд можа здавацца, што нічога пагрозлівага ў тым няма, але гэта памылковая думка.

Часам на некаторыя пытанні людзі адказваюць нібы проста: “Чорт ведае што” або “Чорт яго ведае”. Але любое згадванне нячыстага не можа застацца незаўважаным тым, хто ў гэтым непасрэдна зацікаўлены, г. зн. самім д’яблам. У наступны раз эксперт па нядобрых справах будзе гатовы “патрэбным” чынам падказаць на чарговае пытанне, бо “ведае што”. Чалавек вымушаны гэта выслухаць, таму што, як вынікае, давярае яму.
    У эмацыйных выразах “Што за чорт?”, “Якога д’ябла?” таксама згадваецца нячысты. Падобным чынам у сітуацыях з ужываннем фармулёвах тыпу “Адзін чорт”, “Чорта з два”, “Нічарта”. Атрымліваецца, на языку зноў жа “павіс” д’ябал. Трэба не забываць аб тым, што любая спасылка на яго актывізуе нядобрыя сілы да дзейнасці.
    Ёсць таксама выразы, якія выкарыстоўваем з пажаданнямі зла. Можа, ніколі не задумваемся пра гэта, бо ўжываем словы машынальна, па прывычцы. “Ціпун табе на язык” азначае, што нехта жадае, каб у другога на языку з’явілася балючая язва. “Каб на цябе ліха”, “Каб на цябе немач якая”, “Трасца табе ў бок” або “Халера яго бяры” гавораць самі за сябе. †