Слова рэдактара

Ужо цяпер мы – людзі нябеснай будучыні, людзі надзеі, Добрай Навіны. Атмасфера могілак дазваляе нам духоўна суцішыцца. Тады ў нас ёсць шанс пачуць тыя важныя словы, якія заўсёды ціхія.
   “Памаліцеся, калі ласка, за нашага памерлага”, “Вечны адпачынак...”, “Трэба купіць лампадкі і даць на выпамінкі”. Ці знаёма нам гэта? Знаёма. Тады чаму ж мы жывём так, як быццам бы вечнасць не існуе? Некаторыя з нас, вернікаў, лічаць, што з’яўляюцца больш рэлігійнымі, чым іншыя людзі, якія нас акружаюць. Гэта т.зв. “эфект трэцяй асобы”. Гэтая трэцяя асоба, да якой мы сябе параўноўваем, менш практыкуючая, а да таго ж, заблытаная ў сваім жыцці. У рэшце рэшт, мы заслугоўваем называцца маральнымі ці веруючымі, калі большасць людзей горшая за нас у гэтых адносінах. Менавіта такімі мы становімся ў нашай сучаснай рэальнасці, якую, між іншым, мы самі сабе ствараем. На пэўным этапе свайго жыцця мы задаём сабе пытанне: “Якое маё месца пры Богу?”. Усвядоміць тое, дзе знаходзіцца сапраўднае святло, і зразумець, дзе бездань паміж цемрай і святлом, – сёння такія жаданні становяцца рэдкасцю. †

Людзі без адукацыі і знакамітыя наву­коўцы, тыя, хто кожны дзень кленчыць у касцёльнай лаўцы, і тыя, хто ходзіць у касцёл толькі два разы на год... Усе мы грашым.
   Што рабіць? Адказ можа быць імгненны: не грашыць. Але ў жыцці ўсё інакш. Сёння чалавеку не дастаткова катэхетычнага выказвання на тэму пакаяння і навяртання. Калі мы расказваем пра сваё жыццё, нам часта цяжка паверыць, што мы можам саграшыць. У дзяцінстве мы баяліся прызнацца бацькам, што зрабілі нешта дрэннае, мы ўтойвалі гэта ці хлусілі. Так жа і ў нашых адносінах з Богам. Незалежна ад таго, у якім мы ўзросце і якую маем адукацыю, мы баімся прызнацца ў выкананым граху. Калі мы чуем, як дзіця гаворыць, што грэх аддаляе нас ад Бога, мы не разумеем гэтых слоў або не ўспрымаем іх усур’ёз. Калі мы грашым, наша сэрца б’ецца як ашалелае, хочацца знікнуць з паверхні зямлі, аднак, нягледзячы ні на што, нам яшчэ ўдаецца адгаварыць Ружанец і пайсці на святую Імшу, зразумела, не прыступаючы да св. Камуніі. Шчыра кажучы, такія паводзіны толькі робяць нас пасмешышчам. Запрашаючы Бога ў сваё жыццё, мы павінны падрыхтаваць Яму належнае памяшканне. †

Што такое па­чуццё сэнсу? Чаму мы яго губляем і якім чынам знаходзім? Ці шчаслівыя мы? Ці сапраўды нам прадвызначана, што мы павінны быць шчаслівымі? Ці жыццё не праходзіць міма нас?
   Можа падацца, што пісаць пра пачуццё сэнсу – гэта невыканальная задача. Па-першае, гэта справа сур’ёзная, а па-другое – цяжкая для зразумення. Аднак менавіта каталіцкія СМІ павінны пра гэта пісаць і памятаць. У сённяшнім дастаткова складаным свеце мы шмат увагі засяроджваем на не так важных для нас рэчах, якія не абавязкова даюць пачуццё сэнсу. Як жа нам знаёма пачуццё, калі пасля цэлага дня, прысвечанага вырашэнню сваіх спраў, застаўшыся на некалькі хвілін у адзіноце, мы адчуваем пустату і бессэнсоўнасць. Мы павінны неяк з гэтым парадзіць. Жыццё, якое засноўваецца толькі на тым, каб праіснаваць, павінна быць закрыта і засяроджана толькі на сабе. Трэба пераступіць праз сябе. Што гэта значыць? Безумоўна, кожны з нас перакананы, што з’яўляецца часткай якогасьці большага цэлага, у якім кожны мае сваё месца. На працягу жыцця тое, што становіцца для нас сэнсам, эвалюцыянуе і змяняецца. На пэўным этапе для многіх гэта выхаванне дзяцей, кар’ера, вера ці дасягненне жаданай мэты. Выбіраючы пэўны шлях, мы ўжо ніколі не даведаемся, што было б, калі б мы пайшлі ў іншым напрамку. †

Які зрабіць выбар? У якім накірунку пайсці? Што зрабіць, каб у складанай сітуацыі застацца чалавекам? Чаго Бог хоча ад мяне ў кожны канкрэтны момант? Якія Ён мае планы адносна мяне?..
   Мы штодзённа чуем разнастайныя навіны з розных бакоў свету. Так вось, кожнаму з Вас, дарагія Чытачы, я хачу перадаць надзвычайную навіну і данесці праўду аб тым, што чалавек – гэта Божае стварэнне, стварэнне з добрым сэрцам. Няпраўда, што чалавек – гэта бестыя, як нам даволі часта спрабуюць даказаць тэлебачанне і іншыя сродкі масавай інфармацыі. Праўда ў тым, што як Божае стварэнне з добрым сэрцам мы не хочам забіваць, красці ці ашукваць і ахвотна спяшаемся з дапамогай, калі здараецца нейкае няшчасце. Праўда ў тым, што, нягледзячы на нашы слабасці і недахопы, мы ўсё роўна з’яўляемся істотамі з добрымі сэрцамі. Чаму?
   Калі мы робім які-небудзь выбар, мы павінны памятаць словы натхнёнага Аўтара, які ў Кнізе Быцця гаварыў нам так: “А Бог бачыў, што ўсё тое, што Ён стварыў, было вельмі добрым” (Быц 1, 31).†

Для многіх з нас канікулы з’яўляюцца перш за ўсё часам адпачынку. Аднак часта можна пачуць з амбоны словы пробашча, які напамінае вернікам аб тым, каб і падчас адпачынку яны не забывалі пра Бога, пра малітву, пра нядзельную Эўхарыстыю, дадаючы ў канцы, што ад Бога няма ані канікул, ані водпускаў.
   З іншага боку, часта паўжартам сцвярджаецца, што пасля Божага Цела ў касцёле няма святара або што пасля Божага Цела працы ў касцёле няшмат. Пэўная доля праўды ў гэтым ёсць. Ужо за намі велікодны перыяд, Спасланне Святога Духа, Божае Цела і пілігрымкі ў Тракелі. Папа, па традыцыі, у ліпені выязджае на адпачынак са спякотнага Рыму ва ўтульны Кастэль Гандольфо. Адны любяць адпачываць, а іншыя скардзяцца, што не маюць на гэта ані часу, ані фінансаў. Аднак мы, на жаль, не заўсёды звязваем нашу працу ці адпачынак з Богам. Чаму так адбываецца?
   За мяжой усё больш вядомымі і папулярнымі становяцца т.зв. духоўныя адпачынкі. Пры розных манаскіх супольнасцях паўстае шмат цэнтраў, дзе можна ў цішыні і спакоі адпачыць некалькі дзён. Адпачывальнік мае доступ у капліцу, у супакоі і цішыні можа набрацца сіл. Папулярнасцю карыстаюцца таксама пілігрымкі ў розныя святыя месцы. Гэта значыць, што людзей ужо менш цікавяць пяцізорачныя гатэлі, а хутчэй – адасобленае зацішнае месца. †

У кожную нядзелю мы задумваемся, а якой гадзіне пойдзем у касцёл, і з гэтага пачынаем свой ранішні рытуал выхаду ў парафіяльную святыню. Некаторыя з нас маюць спецыяльна падрыхтаваную для касцёла вопратку або сваё любімае месца ў святыні; часам ужо перад выхадам туды мы ведаем, пра што будзе сённяшняе казанне.
   Я задумваюся: чаму некаторыя маюць зусім іншы сцэнарый выхаднога дня? Чаму адбываецца так, што часта замест таго, каб пайсці ў касцёл, мы накіроўваемся на рынак, а пасля абеду запаўняем дзень усім, чым толькі можна, толькі не тым, каб пайсці ў святыню? Ці варта прысвячаць сваё жыццё таму, што не мае сэнсу і будучыні і нерэальна? Давайце задумаемся на хвіліну над святасцю нашага краю, кожнага з нас. Ці наша Беларусь памятае пра духоўныя каштоўнасці, якія моцна ўкараніліся на нашай зямлі? Ці наш край жыве паводле іх? Ці задумваецца над годнай чалавека будучыняй? Падчас урачыстасці ў Будславе ксёндз арцыбіскуп Тадэвуш Кандрусевіч сказаў між іншым, што Беларусь павінна быць краем, напоўненым Святым Духам. “Белая Русь – значыць чыстая”, – тлумачыў мітрапаліт. †

У сённяшні нялёгкі час нам так неабходны тыя, хто абвяшчае Хрыста ўсім сваім жыццём; тыя, хто менавіта ў Евангеллі знаходзіць свой шлях. І такія ёсць.
   Здаецца, што жыццё ўкаранёнага ў рэлі­гіі чалавека занад­та разнастайнае. Таму я паспрабую прадставіць тут хаця б некалькі думак, якія вынікаюць з майго рэлігійнага досведу падчас сёлетняга адпачынку.
   ...Хтосьці вельмі любіць пірожныя, але хоча пахудзець, таму ставіцца да іх як да свайго найгоршага ворага. Кагосьці цікавіць, якія пачуцці ўзнікаюць падчас скокаў з парашутам, аднак ён не выносіць лятаць самалётам. Хтосьці мае свайго куміра, якога вельмі любіць, але адначасова раздражняецца, калі той робіць нешта недарэчнае. Хтосьці любіць свайго бацьку, але часта не тэлефануе яму на працягу некалькіх тыдняў, таму што баіцца пачуць папрокі тыпу: “Чаму ты...”. Хтосьці любіць свайго шэфа, але цярпець не можа, калі той пачынае хваліцца ці чытаць маралі. Хтосьці гаворыць, што з’яўляецца вернікам, аднак вельмі часта вядзе сябе так, як бы зусім ім не быў. Хтосьці гаворыць, што любіць Бога, але не спяшаецца жыць паводле Яго запаведзей...
   Давайце задумаемся над гэтым. †

Ці пераймаць азначае крочыць з усмешкай на твары і з гітарай у руках у пілігрымцы? Або трымаць харугві ў працэсіі? А можа, гэта недахоп сіл для жыцця ці адчуванне, што ўжо ўсяго досыць? Гэта праўда, што сапраўдны вучань мае на ўсё гэта права. Аднак праўда таксама і тое, што сапраўдны вучань, які пераймае свайго Майстра, стараецца заўсёды кіраваць сваім хрысціянскім крэда. І робіць ён гэта, нягледзячы на розныя нялёгкія хвіліны і негатыўны жыццёвы вопыт.
   Сучасны чалавек, а асабліва малады, часта сцвярджае, што ён павінен быць незалежным, арыгінальным і заўсёды заставацца самім сабой. А перайманне кагосьці зрабіла б яго несапраўдным, вяло б да прыстасавальніцтва і залежнасці. Але калі лепш прыгледзецца да жыцця чалавека, можна заўважыць, што тыя самыя маладыя людзі часта слепа пераймаюць спевакоў і спартсменаў, а дзяўчаты спаборнічаюць у перайманні моды.
   Значыць, праблема заключаецца ў чымсьці іншым. Пераймаць некага ў знешніх дробязях лёгка, а вось пераймаць у працы над характарам, у прысвячэнні сябе іншым – намнога цяжэй. Такое самаўдасканаленне, імкненне да святасці можна параўнаць з узыходжаннем на гару, з пераадольваннем сілы прыцяжэння. Кожны, хто хадзіў па высокіх гарах, ведае, як гэта цяжка, як нялёгка бывае дайсці да мэты. †