Парафіі і святыні

Дэканат Гродна-Усход

Касцёл у в. Казловічы пабудаваны ў першай палове ХIХ ст., у 1859 г. адноўлены мясцовай землеўладальніцай графіняй Светчынай, з роду Біспінгаў. Быў забраны ў католікаў і перароблены ў праваслаўную царкву. Вернікі былі далучаны да азёрскай парафіі. У 1920 г. святыня была пераасвечана ў рыма-каталіцкі касцёл пад падвойным тытулам Унебаўзяцця Найсвяцейшай Панны Марыі і св. Андрэя Баболі Мучаніка. У 1920 – 1922 гг. адбывалася перабудова святыні. Падчас перабудовы былі дабудаваны дзве чацверыковыя вежы. Парафія Казловічы атрымала свайго пробашча ў 1923 г. Ім стаў кс. Станіслаў Хадыка, які працаваў тут да 1932 г. Затым пробашчамі парафіі былі: кс. Казімір Маліноўскі (+1934), кс. Ян Гой (1935 – 1937 гг.), кс. Станіслаў Саросек (чэрвень 1937 г. – верасень 1939 г.). У 1939 г. колькасць вернікаў у казловіцкай парафіі перавышала 1000 чалавек. †

Астрыно, Воранава, Гродна-Вішнявец, Доцішкі, Завельцы (капл.), Ліда-Маладзёжны, Лоша (капл.), Навасёлкі (капл.), Падароск, Падбалоцце (капл.), Палецкішкі (капл.), Свяцк (капл.), Свіслач, Хадзілоні (капл.).

   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   

Дэканат Гродна-Усход

Мястэчка Прывалка вядома з 1569 г. як каралеўскае ўладанне (двор) у Гродзенскім павеце Троцкага ваяводства ВКЛ. З 1762 г. гэта ўласнасць роду Агінскіх, з 27 лютага 1792 г. мела нават свой герб – св. арханёл Міхал са шчытом і стрэламі, які перамагае д’ябла.
    Ужо на пачатку XVII ст. мясцовая каталіцкая святыня, хутчэй за ўсё капліца, адзначалася як старажытная і «невядома кім і калі фундаваная». Касцёл жа на яе месцы быў пабудаваны па фундацыі караля Жыгімонта III Вазы ў 1609 г. і асвечаны пад тытулам св. Юды Тадэвуша. Спачатку святыня атрымала статус філіі, але па просьбе віленскага біскупа Бенедыкта Войны (1600 – 1615 гг.) кароль залічыў касцёл да парафіяльных. †

Дэканат Масты

Касцёл у в. Лунна быў заснаваны каралевай Бонай Сфорцай у 1546 г. Мураваны касцёл пабудаваны ў 1782 г. на ахвяраванні апошняга караля Рэчы Паспалітай Станіслава Аўгуста Панятоўскага і асвечаны ў 1785 г. пад тытулам св. Ганны.
    Святыня пабудавана ў цэнтры вёскі з бутавага каменю і атынкаванай цэглы ў стылі г.зв. станіславаўскага класіцызму. У 1895 г. яна была значна рэканструявана на сродкі князёўны Марыі Друцкай-Любецкай (1833-1897) з Шэметаў (пахавана ў касцёле, у прэсбітэрыі змешчана мемарыяльная пліта ў яе гонар), без змен пакінута толькі апсіда. Даты пабудовы і рэканструкцыі святыні адзначаны на галоўным фасадзе перад уваходам у касцёл. Шмат на карысць святыні зрабілі паны Чахоўскія і Рамеры (пазнейшыя ўладальнікі гэтых зямель), таксама пахаваныя ў крыпце касцёла, аб чым сведчаць мемарыяльныя пліты на сценах малітоўнай залы. У ХVIII ст. мясцовая парафія ўваходзіла ў склад Ваўкавыскага дэканата, у ХІХ ст. – Гродзенскага, а ў 1920 г. Лунна стала цэнтрам аднайменнага дэканата Віленскай архідыяцэзіі, які складаўся з 8 парафій. †

Дэканат Масты

Паселішча і двор Воўпа вядомы з першай паловы XV ст. як вялікакняжацкае ўладанне. У 1449 г. кароль Казімір Ягелончык перадаў маёнтак Алёхне Судзімонтавічу (+1491), віленскаму ваяводзе і канцлеру ВКЛ (1477 – 1490). Менавіта Алёхна разам са сваёй жонкай Ядзвігай і заснаваў тут касцёл у 1477 г. У наступным годзе першы драўляны касцёл быў кансэкраваны віленскім біскупам Янам Ласовічам пад падвойным тытулам Найсвяцейшай Панны Марыі і св. Яна Хрысціцеля. Новы касцёл на гэтым месцы быў пабудаваны ў 1618 г. па фундацыі віленскага біскупа Яўстафія Валовіча. Інтэр’ер касцёла быў упрыгожаны роспісам. Галоўны алтар з абразом Найсвяцейшай Тройцы створаны на сродкі тагачаснага пробашча кс. Францішка Галішэўскага. Акрамя галоўнага алтара, святыню ўпрыгожвалі яшчэ тры алтары: св. Францішка (фундатар Анджэй Альшэўскі), Найсвяцейшай Панны Марыі (фундатар Станіслаў Румбовіч), Святога Крыжа (створаны на сродкі кс. Мікалая Дыцюша, віленскага каноніка і ваўпянскага пробашча), а таксама алтарная кампазіцыя з фігурай Маці Божай (ахвяра Багданы Пшэслаўскай). †

Дэканат Масты

Вёска Пяскі вядома з XVII ст. як уладанне Сапегаў, пры якіх у 1682 г. (або ў 1782 г.) і быў пабудаваны касцёл. Апошні драўляны касцёл быў пабудаваны тут у 1857 г. (або ў 1877 г.) графам Вацлавам Красіцкім і асвечаны пад тытулам Унебаўзяцця Найсвяцейшай Панны Марыі.
    У 1900 – 1914 гг. над мястэчкам узняўся новы, ужо мураваны касцёл, пабудаваны з бутавага каменю ў неагатычным стылі паводле праекта інжынера Даніева. Будаўніцтва вялося на сродкі парафіян. Цяпер святыня набыла новы тытул – Маці Божай Ружанцовай. Пры гэтым пад касцёл аддалі новую пляцоўку, метраў на 80 паўднёвей старой, бліжэй да цэнтра мястэчка. На старой пляцоўцы дагэтуль знаходзіцца пустка, абсаджаная дрэвамі.
    Перад Другой сусветнай вайной колькасць парафіян у пяскоўскай парафіі дасягала 1500 чалавек. †