На шляху да святасці

Нацыянальны статы­стычны камітэт Бела­русі апублікаваў інфармацыю аб колькасці шлюбаў і разводаў у краіне на пачатак гэтага года. Лічбы ўражваюць: калі ў студзені мінулага года на 1000 шлюбаў прыпадала 673 разводы, то сёлета ў студзені на 1000 шлюбаў зафіксавана ўжо 930 разводаў.
    Памяншаецца колькасць зарэгістраваных шлюбаў: у студзені 2011 г. новых шлюбаў было зарэгістравана на 17% больш, чым у студзені гэтага года. На тысячу жыхароў на пачатак гэтага года прыпадала 4,4 шлюбы, а ў студзені мінулага года гэты паказчык быў 5,2.
    Дадзеную сітуацыю мы папрасілі пракаментаваць псіхолага Каталіцкай сямейнай кансультацыі ў Гродзенскай дыяцэзіі Аляксандра Ёду: †

Дарагія чытачы! У чарговы раз на старонках нашай дыяцэзіяльнай газеты мы пачынаем час велікапосных рэкалекцый, якія павінны падрыхтаваць нас да свят Змёртвыхпаўстання Пана. У чарговых нумарах нашай газеты мы хочам прадставіць Вам спецыяльныя велікапосныя навучанні. Столькі ўжо пастоў за намі… Кожны быў іншы, кожны нёс з сабой новыя перажыванні. Спадзяёмся, што рэкалекцыі са “Словам” дазволяць Вам яшчэ лепш падрыхтавацца да Вялікадня. Давайце будзем памятаць пра ўнутранае сканцэнтраванне і прысвячэнне часу для Бога.

Святы Павел, за­дум­­ваючыся над намаганнямі спартсменаў, падкрэсліў, што яны стараюцца, каб заваяваць першую ўзнагароду – вянец, які ў рэшце рэшт будзе знішчаны, а нашыя намаганні накіраваны на тое, каб здабыць вянец незнішчальны – вечны. А якімі павінны быць нашыя намаганні ў гэтым Вялікім посце? Божая навука гаворыць нам пра ўчынкі міласэрнасці, з якіх першачарговымі з’яўляюцца тры: малітва, пост і міласціна. З гэтага пункта гледжання хрысціянін павінен правесці грунтоўную рэвізію жыцця, каб паглыбіць сваю рэлігійнасць. Не ўсе з нас маюць магчымасць актыўнага ўплыву на тое, што адбываецца вакол нас, але ўсе мы можам фармаваць сябе больш да Бога і ўплываць на думкі праз нашае слова і сведчанне жыцця. †

Вялікі пост як асаблівы перыяд у жыцці хрысціяніна выклікае ў нас шмат пытанняў. Ці дастаткова таго, што я не буду ўжываць мяса і слухаць музыку? Колькі разоў я мушу ўдзельнічаць у Крыжовым шляху? Што для мяне Вялікі пост – нудная традыцыя маіх бабуль і дзядуль ці ўсё ж такі штосьці большае? А чаму святар з-за амбона кажа, што Вялікі пост – гэта мой шанец? Як тады яго выкарыстаць? Як абраць адпаведную для сябе пастанову на Вялікі пост? А калі я раптам “спатыкнуся” ў часе посту і не вытрымаю пастановы? Ці вялікі гэта грэх? Дапамагчы разабрацца з гэтымі пытаннямі мы папрасілі ксяндза Віктара Ханько, вікарыя касцёла св. Францішка Ксаверыя ў Гродне.

– Ксёндз Віктар, у чым асаблівасць перыяду Вялікага посту?
    – У гэты час чалавек у першую чаргу засяроджвае ўвагу на тым, каб паглыбіцца ў сваё “я”. На гэтыя ўнутраныя развагі ёсць сорак дзён. Лічба 40 сімвалічная: яна абазначае ачышчэнне. Гэта час, калі чалавек мусіць знайсці сваё “я” ў самім Богу, у таямніцы Пана Бога. Асаблівая таямніца Вялікага посту – гэта містэрыя Уваскрашэння Хрыста. Таму мы паглыбляемся ў сябе, каб знайсці сваё “я” ў адносінах да Бога, да сябе і да бліжняга чалавека. Нельга знайсці Бога, калі, напрыклад, мы не ядзім мяса. Самі па сабе нейкія велікапосныя пакуты не могуць паспрыяць таму, што ў гэтым мы знойдзем Бога. У Вялікі пост я як ксёндз задаю сабе пытанне: што я раблю правільна, чаго не раблю і што павінен рабіць? Як ксёндз, як той, каго паклікаў Бог, я пытаю сябе, што асаблівага я павінен знайсці, на што раней не звяртаў увагі? Я заўсёды кажу бацькам: “Ты як бацька, Ты як маці, што Вы робіце ў адносінах да сваіх дзяцей? І што павінны рабіць?” †

Думка пра небяспеку язычніцтва ў нашыя часы можа падацца беларускаму хрысціяніну даволі смешнай. Каменныя стоды, якім пакланяліся нашыя продкі, даўным-даўно сплылі па рацэ, калі сотні гадоў таму адбывалася хрышчэнне нашых зямель. І нават у хаце самай глухой вёскі на сцяне абавязкова вісяць хрысціянскія абразы. Аднак, калі паглядзець на жыццё сучаснага чалавека бліжэй, то высветліцца, што язычніцтва ў чыстым выглядзе падсцерагае нас на кожным кроку. Узгадайце, калі вы апошнім разам чыталі астралагічны прагноз на будучы тыдзень? А хто з вас не чытаў “асаблівасцей вадалея ці блізнят”, думаючы пра выбар будучага сужэнца? А на Новы год вы апраналі штосьці чырвонае, каб задобрыць тыгра ці дракона? Ці, можа, павыкрэслівалі ўсе важныя планы з гэтага года з-за таго, што ён высакосны? Можна пералічваць далей: чорная кошка, жанчына з пустым вядром, дробная купюра ў новы кашалёк, каб “грошы вяліся”... А між тым, усё гэта праявы веры ў магічныя сілы прыроды, у залежнасць чалавека ад пэўнага збегу абставін і акалічнасцей, што наўпрост супярэчыць прынцыпам хрысціянства. Як тлумачыць айцец Юзаф Макарчык, пачатак гэтак званыя забабоны бяруць акурат у традыцыі язычнікаў: †

ДУХОЎНАЯ НЕБЯСПЕКА ГАМЕАПАТЫІ
   Акрамя псіхалагічнай інтэрпрэтацыі ўздзеяння гамеапатычных прэпаратаў, варта звярнуць увагу на духоўны фактар. Існуе нямала экзарцыстаў, якія выяўляюць існаванне сувязі паміж апантанасцю асобы злым духам і пачаткам ужывання гамеапатычных прэпаратаў. Наколькі абгрунтаванымі могуць быць такога роду боязі? Некаторыя спецыялісты звяртаюць увагу на акультычнае вучэнне гамеапатаў аб духоўных сілах (“энергіі”, “інфармацыі”), якія пераходзяць на чалавека з момантам прыняцця “лека”. Іншыя даследчыкі звяртаюць увагу на акультычныя і магічныя вытокі самога вучэння і тэхнікі гамеапатычнага “лячэння”.
    З духоўнага пункта гледжання, гамеапатыя можа быць небяспечная тым, што пацыент праз іррацыянальную веру адкрываецца на ўздзеянне духоўных сіл, не звязаных з Богам. Кожны хрысціянін добра ведае, што звяртанне да нябоскіх сіл азначае парушэнне першай запаведзі (ідалапаклонства і звяртанне да дэманаў). Існуюць шматлікія перасцярогі Бога ў Святым Пісанні перад такімі дзеяннямі (Дрг 18, 10-12; 2 Тэс 2, 9-10). Таксама Катэхізіс Каталіцкага Касцёла перасцерагае: “Усе практыкі магіі і чараў, праз якія чалавек імкнецца атрымаць патаемныя сілы, каб карыстацца імі і дасягнуць надзвычайнай улады над бліжнім – нават з мэтай яго лячэння – знаходзяцца ў сур’ёзнай супярэчнасці з цнотай рэлігійнасці (г.зн. з’яўляюцца цяжкім грахом)” (ККК 2117). †

“Калі ты хочаш быць сапраўднай дачкой Найсвяцейшай Сям’і з Назарэта, ты павінна быць кармелітанкай у малітве, картузкай у маўчанні, трапісткай у самакатаванні, францішканкай ва ўбогасці, езуіткай у паслушэнстве, сястрой Міласэрнасці ў самаахвярнасці і той, якая дакладна выконвае статут, як сыны св. Альфонса Лігуоры” .
   Бл. Марыя Францішка

Пане! Які ж цудоўны план жыцця Ты даеш мне ў словах Маці. Але які адначасова цяжкі для выканання. Быць НАЗАРЭТАНКАЙ – гэта больш, чым быць кармелітанкай... ці францішканкай... Я павінна быць. †