Парафіі і святыні

Дэканат Масты

Касцёл пад тытулам Найсвяцейшай Тройцы быў заснаваны тут яшчэ да 1550 г. каралевай Бонай Сфорца. Пры гэтым святыню пабудавалі не ў самой Струбніцы, а прыкладна ў кіламетры на поўнач ад яе. Паселішча, якое ўтварылася вакол касцёла, атрымала назву Плябанцы.
   Святыня, якая дзейнічае да сённяшняга дня, была пабудавана ў 1740 г. у стылі барока дзякуючы намаганням кс. Франца Абрамовіча на сродкі Юрыя дэ Сянно-Сененскага. У 1790-1799 гг. святыня была перароблена на ахвяраванні старадубскага маршалка Яна Біспінга. У 1841 г. касцёл быў адрэстаўраваны дзякуючы намаганням кс. пробашча Гжымалы на сродкі Адама Біспінга. Да прэсбітэрыя касцёла ў гэты час была дабудавана новая капліца, пад якой зрабілі пахавальню фундатараў касцёла.
   У 1800 г. у Струбніцы старадубскім маршалкам Янам Біспінгам была закла-дзена альтарыя пад тытулам Беззаганнага Зачацця Найсвяцейшай Панны Марыі. †

Дэканат Масты

На самой справе, гісторыя Мастоў – гэта гісторыя гэтай вёскі. А горад Масты – паселішча, заснаванае толькі ў пачатку ХХ ст.
   Касцёл тут быў заснаваны каралевай Бонай Сфорцай у 1539 г. У сярэдзіне XVI ст. пры ім была адчынена парафіяльная школа. Драўляны касцёл, адноўлены на ахвяраванні караля Рэчы Паспалітай Аўгуста III, у 1710 г. (або ў 1740 г.) быў рэканструяваны дзякуючы намаганням кс. Антонія Валіцкага, тагачаснага пробашча парафіі. Апошняя рэстаўрацыя старажытнага драўлянага касцёла адбылася ў 1923 г.
   У ХIХ ст. у якасці філіяльнага касцёла да Мастоўскай парафіі належаў касцёл у Мікелеўшчыне. Тады агульная колькасць парафіян складала больш за 2600 чалавек. У 1906 г. тут працавалі нехабітаваныя манаскія сёстры з супольнасці Сясцёр Служак Беззаганнага Зачацця НПМ. Яны праводзілі катэхізацыю, апекаваліся касцёлам, дапамагалі хворым. Перад Другой сусветнай вайной колькасць парафіян складала прыкладна 2400 чалавек.
   Новы касцёл з чырвонай вонкавай цэглы з рысамі неабарочнага стылю пачалі будаваць тут паводле праекта архітэктара Бабкова (галоўны інжынер – Проніч, інжынер – Станкевіч К. А.) на месцы старога драўлянага касцёла, які згарэў у 1980-я гг. Вуглавы камень быў урачыста асвечаны 26 мая 1990 г. арцыбіскупам Франчэска Коласуона, Апостальскім нунцыем у СССР. Будаўніцтва скончылася ў 1992 г., а ў 1993 г. святыня была асвечана пад тытулам св. Яна Хрысціцеля. †

Дэканат Масты

Да 1940-х гг. паселішча мела назву Зэльвяны, а мясцовыя католікі хадзілі на набажэнствы ў касцёл св. Яна Хрысціцеля ў суседніх Мастах (цяпер – Масты Правыя). У пасляваенны час абедзве гэтыя святыні былі знішчаны, а вёска Зэльвяны і чыгуначная станцыя Масты сталі шматтысячным горадам Масты, цэнтрам аднаго з раёнаў Гродзенскай вобласці. У 1992 г. у Мастах была заснавана парафія, дзе з 21 верасня таго ж года ў часовай капліцы пачала адпраўляцца святая Імша.
   Будаўніцтва новага касцёла з чырвонай вонкавай цэглы ў неагатычным стылі пачалося 2 красавіка 1993 г. (аўтар праекта – гродзенскі архітэктар Штэрн). 28 мая 1993 г., на свята Унебаўшэсця Пана, гродзенскі біскуп Аляксандр Кашкевіч і арцыбіскуп Тадэвуш Кандрусевіч асвяцілі вуглавы камень, які быў узяты з падмуркаў знакамітага Шэнштацкага санктуарыя. Сярод ахвярадаўцаў на будаўніцтва касцёла асабліва вылучылася сям’я Кораняў з в. Дубна – сп. Васіль і яго жонка Ганна, у гонар якіх у нартэксе касцёла была змешчана мемарыяльная пліта.
   З 1992 г. набажэнствы ў парафіі сталі штодзённымі. †

Дэканат Масты

Касцёл пад тытулам Наведзінаў Найсвяцейшай Панны Марыі быў узведзены на мясцовых могілках у 1823 г. на сродкі Багумілы Бутаўт-Анджэйкавіч з роду Грамыка як філіяльны ад Мастоўскай парафіі. Касцёл кансэкравалі 8 верасня 1826 г. У 1878 г. святыня была рэканструявана. Тады да галоўнага аб’ёму былі дабудаваны вежа і нартэкс. У 1911 г. касцёл атрымаў статус цэнтра самастойнай парафіі. Колькасць парафіян мікелеўшчынскай парафіі перад Другой сусветнай вайной складала больш за 1300 вернікаў.
   Савецкія ўлады адабралі ў вернікаў толькі будынак плябаніі, касцёл жа застаўся дзейнічаць і нават атрымаў статус помніка архітэктуры. †

Дэканат Вялікая Бераставіца

Першыя пісьмовыя звесткі аб існаванні драўлянага каталіцкага касцёла ў Вялікай Бераставіцы адносяцца да 1495 г. Мураваны касцёл у Вялікай Бераставіцы быў заснаваны ў 1615 г. Падчас рэпрэсій пасля паўстання 1863 – 1864 гг. каталіцкая парафія была скасавана і адрадзілася толькі пасля імператарскага Маніфеста 1905 г., які дараваў грамадзянскія свабоды. У часы ІІ Рэчы Паспалітай у Вялікай Бераставіцы дзейнічалі дзве каталіцкія парафіі. У савецкі перыяд каталікі пасёлка засталіся ўвогуле без святыні, затое абодва касцёлы былі прызнаны помнікамі архітэктуры. Вялікабераставіцкая парафія адрадзілася толькі ў 1989 г. †

Дэканат Вялікая Бераставіца

У XVIII – XIX стст. паселішча Малая Бераставіца было маёмасцю Юндзілаў, потым Солтанаў. Касцёл тут быў заснаваны прыватнай фундацыяй у 1550 г. У 1752 г., паводле дадзеных, тут дзейнічаў драўляны касцёл пад тытулам св. Антонія Падуанскага, які ўнутры ўпрыгожвалі 4 алтары. У 1784 г. у Малой Бераставіцы была пабудавана капліца.
    Касцёл з атынкаванай цэглы ў стылі класіцызму быў закладзены 30 верасня 1851 г. (аб чым сведчыць закладны камень у алтарнай сцяне) на высокім узгорку ў цэнтры вёскі. Фундатарам святыні быў уладальнік маёнтка – А. Ваўкавыскі (верагодны аўтар праекта – гродзенскі каморнік Малевіч). Да 1863 г. будаўніцтва святыні было завершана, але каталіцкія набажэнствы адпраўляліся тут зусім нядоўга. 20 мая 1863 г. у вёску ўвайшлі паўстанцы. За прыняцце паўстанцаў царскія ўлады зачынілі касцёл. У 1868 г. касцёл быў перароблены ў праваслаўную царкву. Падчас перабудовы дэкор фасадаў, завяршэнне вежы-званіцы і інтэр’ер былі зменены ў рэтраспектыўна-рускім стылі. У мясцовых католікаў засталася толькі капліца, якая была далучана да Крынкаўскай парафіі (цяпер тэр. Польшчы). †