Слова рэдактара

Ці краіна, у якой мы жывём, з’яўляецца краінай веруючых людзей? Ці зазіраючы ў сваё сэрца і пытаючыся саміх сябе, якая яна, наша вера, мы адкажам сумленна на гэтае пытанне? Я заўсёды здзіўляўся спраўнасці і лёгкасці, з якой некаторыя гавораць аб Богу, аб зусім, па сутнасці, нялёгкіх справах, па-свойму разумеючы Божыя справы стварэння. Аднак я лічу, што трагедыя сённяшняга чалавека і сучаснай культуры заключаецца ў тым, што яны становяцца ахвярамі ілюзіі, нібы размовы пра Бога – гэта нешта зусім лёгкае. У той жа час людзі забываюць пра галоўнае: Бог ёсць Таямніца.
   Для мяне гэта цяжкія тэмы, пра якія нялёгка пісаць. Бо кожны з нас перажывае спатканне з Богам па-свойму. Часта можна пачуць выказванні тыпу: “Мая вера перажыла мноства ўзлётаў і падзенняў” або “Я – хрысціянін, таму я стаўлюся да веры сур’ёзна”. Кожны з нас мог бы расказаць штосьці сваё пра свае адносіны з верай і з Богам. І, вядома, трэба аб гэтым гаварыць, таму што важныя рэлігійныя тэмы павінны займаць у нашым жыцці належнае месца. †

Многія з нас глыбока схіляюцца перад блаславёным Янам Паўлам II. Мы адчуваем глыбокую лучнасць з Ім. Таму дзень беатыфікацыі Вялікага Папы назаўжды застанецца ў нашай памяці. Ксёндз біскуп Аляксандр Кашкевіч у сваіх велікодных пажаданнях падкрэсліў, што беатыфікацыя Божага слугі Яна Паўла II будзе другім велікодным ранкам, які Касцёл нашай дыяцэзіі перажыве асаблівым чынам. Ранкам, які для кожнага з нас стане абуджэннем да новага, лепшага жыцця. Менавіта пра гэта мы павінны памятаць.
   Беатыфікацыя Яна Паўла II - гэта не толькі ўспамін аб Яго жыцці, але пасланне для кожнага з нас на далейшы жыццёвы шлях. Тое, што мы ўбачылі ў нядзелю на плошчы св. Пятра і ва ўсім Рыме: безліч людзей, воклічы: “Santo, subito” – усё гэта павінна прамовіць да нас. Гэтая беатыфікацыя павінна вярнуць кожнаму з нас моц веры ў Хрыста. Не баяцца адчыніць дзверы Хрысту – да гэтага заклікаў нас Блаславёны. Не толькі заклікаў – Ён сам так жыў. І гэтага ж хацеў ад нас. Менавіта пра гэта ўспамінаў у сваёй гаміліі папа Бэнэдыкт XVI: “Ён зрабіў тое, да чаго заклікаў: дапамог хрысціянам ва ўсім свеце не баяцца, дапамог знайсці Бога. Дапамог нам не баяцца праўды, таму што праўда - гарантыя любові”. †

Менеджары вялікіх фірмаў упэўнены, што стан фірмы – гэта вынік іх намаганняў, адносінаў і намераў. Фатографы ў адзін голас сцвярджаюць, што калі ўжо яны маюць у руках фотаапарат, то самі вырашаюць, як мы павінны выглядаць на здымку, бо яны ствараюць свой твор. Псіхолагі, ствараючы псіхалагічны партрэт асобы, не сумняваюцца, што яны адкрываюць таямніцы псіхікі чалавека. Кожны з нас клапоціцца пра свой знешні выгляд і добрае імя і хоча быць добра ўспрыняты грамадствам.
    Я падумаў, што калі, карыстаючыся досведам розных навук, можна стварыць партрэт чалавека, то варта было б стварыць партрэт нашай дыяцэзіі, тым больш, што мы маем для гэтага нагоду – 20-годдзе яе заснавання. Дыяцэзія – гэта ж таксама людзі, а значыць, кожны з нас. Я б хацеў адразу звярнуць увагу Чытачоў на тое, што гэта будзе рэлігійны партрэт. Я разумею, што бяруся за цяжкае заданне, таму што жыццё дыяцэзіі - гэта эфект узаемаадносін многіх элементаў як з боку біскупа, так і з боку святароў і вернікаў. Тым больш, што гэтыя апошнія могуць быць як няверуючымі, так і рэлігійнымі. Але спярша трэба вярнуцца ў часе. †

У нашым зямным пілі­гры­маванні мы набліжа­емся да перажывання найважнейшай Таямніцы нашага збавення: пасхальнай містэрыі Езуса Хрыста. Перыяд Вялікага посту стаў для многіх з нас перыядам пакуты, калі Касцёл суперажывае з Хрыстом у цішыні і засяроджанні незвычайны план збавення: Бог праявіў сваю любоў у Крыжы Збавіцеля і сваю моц у Яго Змёртвыхпаўстанні. Гледзячы на Езуса Хрыста на Крыжы, кожны хрысціянін больш выразна разумее Яго словы: “Я ёсць уваскрэсенне і жыццё. Хто верыць у Мяне, хоць бы ён і памёр, жыць будзе” (Ян 11, 25). Менавіта таму гэта дні надзеі, бо зло было пераможана. Радасць Новага Жыцця ахінае кожнага з нас. Дзелячыся гэтай радаснай навіной, даваце несці яе ўсяму свету, каб даць яму надзею на Уваскрэсенне ў Хрысце. Няхай усе сэрцы адкрыюцца на нязгасную і поўную любові да людзей праўду: Хрыстус Уваскрос! Няхай яна падбадзёрыць расчараваных, падтрымае ўсумніўшыхся і пасее зерне веры ў тых, хто не ведае Бога.
    Хрыстус Уваскрос! І пасяліўся ў нашых душах, сэрцах і дамах. Давайце ісці за Ім з верай, несці Яго любоў усяму свету, сведчыць сваім жыццём аб Яго праўдах. †

Як бы выглядаў Езус, калі б жыў у наш час? У што быў бы апрануты? Чым карыстаўся б? Які меў бы пашпарт? Нам хацелася б ведаць адказы на кожнае з гэтых пытанняў, аднак сёння мала хто задумваецца, што будзе, калі мы пачуем з Яго вуснаў грозны загад.
    Калі глядзіш на сённяшняе жыццё і свет вакол нас, часамі закрадваецца спакуса самому сказаць: “А ці ты ведаеш, што цяпер Вялікі пост?” У гэты момант мне прыгадваюцца словы паэта: “Ці будзеш любіць, ці цвікі падаваць?” Давайце паспрабуем задумацца, ці пост і сёння прысутнічае ў нашым жыцці, ці ён застаўся толькі ў нейкай рэшткавай форме?
    “Недастаткова перажыць Вялікі пост, трэба перажыць яго мудра”, – такое перакананне пачуў я нядаўна падчас адной з канферэнцый. Я падумаў пра тое, наколькі важныя для нас гэтыя простыя словы. Мудрасць, якая заключаецца перш за ўсё ва ўменні сказаць НЕ задавальненням і ТАК - абавязкам. Я думаю, што многія нашы чытачы пагодзяцца са мной.
    Задавальненні. Якія яны? Трэба звярнуць увагу на тое, што чалавек ужо даўно забыўся на тыя сапраўдныя людскія радасці, якія трывала ўпісаны ў жыццё чалавека і крыніцай якіх з’яўляецца Бог. На жаль, большае значэнне цяпер надаецца псеўдазадавальненням, таму што лягчэй ісці за капрызамі сённяшняга свету. Да таго ж сродкі масавай інфармацыі безупынна трубяць пра іх, падсоўваючы чалавеку ўсё новыя і новыя ідэі. †

Такое простае, на першы погляд, пытанне не зусім простае для адказу. А таму, выслухаўшы ў першую нядзелю Вялікага посту выдатную нядзельную пропаведзь Бэнэдыкта XVI, які на гэтае асноўнае пытанне адказаў так: “Таму што існуе зло, больш за тое – грэх, які, паводле Святога Пісання, з’яўляецца глыбокай прычынай усялякага зла”, я вырашыў праверыць, як разумеюць пост іншыя. Успамінаючы лекцыі па псіхалогіі ва ўніверсітэце, якія прапаноўвалі рознага роду апытванні і анкеты, я вырашыў аналагічным чынам даследаваць хвалюючую мяне праблему і праверыць пры нагодзе, як тое, што мы, святары, гаворым падчас гаміліі, успрымаецца вернікамі.
    У гэтыя першыя дні велікапоснага перыяду я менавіта пра гэта пытаўся людзей, якіх сустракаў на сваім шляху. Пачутыя адказы даюць шмат да роздуму. Вось некалькі з іх: “Для нас гэта такі ж самы перыяд, як іншыя, таму што мы вернікі, але не практыкуем”; “Я прытрымліваюся посту так, як гавораць пра гэта ў касцёле: не ем мяса, хаджу на рэкалекцыі, у святы раблю тое, што патрабуе традыцыя”; “У мяне няма столькі сілы волі, каб прытрымлівацца посту належным чынам”; “У мяне пост толькі перад вігіліяй Божага Нараджэння і ў Вялікую Пятніцу, больш няма, або тады, калі не маю чаго есці”; “Для мяне пост – гэта ачышчэнне арганізма”. †

Многія “мудрыя” людзі ўвесь час падкрэсліваюць, што ў сённяшнім свеце нельга пражыць без прытворства, таму што цяжка стварыць такія грамадска-культурныя рэаліі, у якіх бы яго не было. Ці гэтаксама ў рэлігійным жыцці? На жаль, часам так. Рэлігійнае жыццё многіх з нас моцна прасякнута прытворствам. Часам такую прытворную пабожнасць ці канцэпцыю жыцця можна заўважыць адразу. А можа, гэтае прытворства з’яўляецца для нас добрай манетай, якая дазваляе нам функцыянаваць духоўна? Ці сапраўды мы павінны ў касцёле ці дома прытварацца, што з’яўляемся пабожнымі або – наадварот – што мы атэісты, грэшнікі, якіх Бог не слухае? Каб выклікаць пажаданае ўражанне, мы гатовы зрабіць даслоўна ўсё: рабіць кампліменты і гадзінамі кленчыць альбо не хадзіць у кожную нядзелю ў касцёл, шукаць адгаворкі ад штомесячнай споведзі і г.д. Трывожным з’яўляецца таксама тое, што мы не заўжды імкнёмся да таго, каб акружэнне думала пра нас найлепшым чынам. Часам мы хочам здавацца горшымі, чым ёсць. Рэха першароднага граху засела ў нашым сэрцы настолькі моцна, што гэта пачынае нам падыходзіць. Мы робім так, таму што нам не хочацца ўваходзіць у кантакт з Богам або мы баімся ажыццявіць большыя змены ў сваім жыцці, бо гэта патрабуе нягодаў, пэўнай ахвяры або вучобы. Напрыклад, жонка папракае свайго мужа, што ён не ходзіць у касцёл, а той апраўдваецца, што ў касцёле найбольш жанчын і ён - не для мужчын. †

На пытанне: “Што ты ведаеш пра касцёл?” – часцей за ўсё падаюць звесткі, якія датычаць жыцця духоўных. Напрыклад, многіх парафіян цікавіць прыватнае жыццё пробашча ці іншы бок яго жыцця. Аднак мы не памятаем пра тое, што Касцёл – гэта не толькі ксёндз-пробашч ці вікарый, а перш за ўсё – кожны з нас. Усе разам мы з’яўляемся пілігрымуючым Касцёлам. Папа Бэнэдыкт XVI у размове з Петэрам Зеевальдам нагадвае пра Касцёл, які св. Павел апісвае як “жывы арганізм, у якім усе ўздзейнічаюць адзін на аднаго, у якім усе аб’яднаны Хрыстом”. Я думаю, што такая еднасць, пра якую гаворыць Апостал Народаў, а ўспамінае Папа, з’яўляецца для нас, вернікаў, магчымасцю зрабіць тыя выбары, што даюць шчасце. Мы ж кожны раз становімся перад неабходнасцю выбару і заўсёды прагнем, каб гэтае наша рашэнне было як мага лепшым. Гэтым Шчасцем з’яўляецца сам Хрыстос, прысутны ў пілігрымуючым Касцёле. †