Дарагія чытачы!
    Падчас Вялікага посту мы хочам разам аднавіць нашыя сэрцы, удзельнічаючы ў вялікапосных практыках, да якіх у гэтую пару навяртання заклікае нас Касцёл. Мы жадаем сустрэць Хрыста, які любіць кожнага з нас і аддаў сваё жыццё за людзей. Ёсць мноства вялікапосных практыкаў. Напэўна, з ахвотай кожны вернік прымае ўдзел у іх, каб паглыбіць містэрыю Мукі і Смерці Езуса Хрыста.
    Рэкалекцыі складаюць неадлучны элемент Вялікага посту. З першых стагоддзяў яны практыкуюцца ў каталіцкім Касцёле.
    У сённяшні час, як падкрэслівае Папа Бэнэдыкт XVI, адчуваецца неабходнасць сустрэчы з Богам. Сёння хопіць магчымасцяў абвяшчаць Божае слова. Тыповыя парафіяльныя рэкалекцыі прадаўжаюцца на працягу трох дзён у парафіях нашай дыяцэзіі. Мы хочам таксама ўключыцца ў гэтую рэкалекцыйную працу і ў трох чарговых вялікапосных нумарах на старонках нашай газеты размесцім па адной рэкалекцыйнай навуцы. Памятайце, што гэта не вызваляе Вас ад удзелу ў парафіяльных рэкалекцыях, увянчэннем чаго служыць вялікапосная споведзь.

Няма на свеце місіі больш прыгажэйшай і высакароднейшай, чым служыць ад Божага імя, як напрыклад: абвяшчаць Божае слова; сакрамэнтальна зводзіць Творцу на зямлю, як напрыклад: ачышчаць і вызваляць людскія сэрцы ад грахоў, яднаць людзей з Богам, вяртаць ім свабоду і годнасць Божых дзяцей.
    Няхай год Святарства ў нашай Гродзенскай дыяцэзіі будзе парой, якая схіляе да большай супольнасці і яднання са святарамі, да роздуму над сваёй паставай у адносінах да іх і да малітвы за іх.

Дарагія браты-святары, дыяцэзіяне!
   Перыяд Вялікага посту з’яўляецца нашай падрыхтоўкай на дзень Змёртвыхпаўстання Пана. У гэты час мы павінны ажывіць веру ў Езуса Хрыста, а таксама быць Яму ўдзячны за здзейсненае на крыжы адкупленне. Такім спосабам мы хочам падзякаваць Езусу за тое, што Ён палюбіў нас да рэшты і застаўся з намі. Асабліва ў гэтым годзе мы ўдзячны за тое, што ў Вялікі чацвер Ён устанавіў сакрамэнт Святарства і няспынна цераз паслугу святароў нагадвае аб сабе на алтары падчас кожнай Эўхарыстыі. У гэтай падзяцы мы злучаемся са Святым Айцом Бэнэдыктам XVI, які ва ўрачыстасць Найсвяцейшага Сэрца Езуса 19 чэрвеня 2009 г. адкрыў у паўсюдным Касцёле год Святарства. Нагодай да гэтага была 150 гадавіна з дня смерці св. Яна Марыі Віянэя, пробашча з Арс. Таму ў гэтым пастырскім пасланні я хачу разам з Вамі, дарагія дыяцэзіяне, прыгледзецца да святарскага прызвання. †

Завяршэнне перыяду калядных святкаванняў з’яўляецца для хрысціяніна добрай нагодай, каб пераасэнсаваць значэнне падарункаў, якімі так шчодра ўсе дзяліліся на Божае Нараджэнне. Назіранне за святочнай падарункавай “лавінай” параджае шматлікія пытанні: “Ці для таго, каб дарыць, дзяліцца дабром і цяплом, абавязкова патрэбна нагода?”, “Ці ў падарунках “ з нагоды” - важнейшае свята ці асоба?”, “А што дзеецца паміж “нагодамі”?”

Хрысціянства ведае дзве найбольш распаўсюджаныя формы матэрыяльнага дару – гэта падарунак і міласціна. Святочны дзень (рэлігійны, грамадскі ці асабісты) – гэта нагода выразіць любоў да блізкай асобы ў матэрыяльнай форме канкрэтнага падарунка. Існуе таксама другі (не ўрачысты і менш асабісты) спосаб дарэння, які выражае любоў да бліжняга ў больш шырокім значэнні. Гэта міласціна - матэрыяльная дапамога чалавеку ў патрэбе. І калі са святочнымі падарункамі нашае (у большасці – хрысціянскае) грамадства не мае праблем, то справа міласціны насцярожвае сваім нехрысціянскім абліччам.

Наблюдая за «раскрученными» фильмами последних лет, меня не покидало ощущение одной и той же идеологии, стоящей за этими «шедеврами» современности. «Матрица», «Гарри Потер», «Хроники Нарнии» «Шрек», «Аватар» и др. Многие скажут: «Это просто современное кино, кассовый фильм, классные спецэффекты и графика». Однако. Почему в этих и подобных суперфильмах реальный мир – зло, а несуществующий – добро? Почему люди – зло, а уродливые и демонические существа – добро? Почему магия, колдовство, уничтожение людей ради спасения мифических существ – добро, а обычный (реальный) человек - зло? Может, случайно герои-спасители многих из этих произведений носят имена языческих божеств? Или случайно в фильмах умирают герои, имена которых связаны с христианской символикой? Не много ли совпадений и случайностей? Или же все эти вопросы - игра больного воображения христианина?
    После просмотра нового творения Джеймса Кэмерона - фильма «Аватар», побивающего все рекорды просмотров, меня не покидало двойственное ощущение. С одной стороны – просто красивая современная фантастика-антиутопия. Но если заглянуть за все формы и обратиться к идеям и символам, то начинает вырисовываться довольно печальная идеология смысла.

Год тому назад у меня был инсульт – тяжелая и опасная болезнь. Не все выживают после него, а многие остаются инвалидами, прикованными к кровати на всю оставшуюся жизнь. При любой болезни человек возлагает на Бога все надежды на выздоровление. И у меня была надежда только на Божье Провидение. Поневоле в бессонные ночи человеку приходят и такие ненужные мысли: “Почему Бог допускает такие тяжёлые болезни?” И даже появляется самое страшное – это нарекание на Бога. Но я старался отгонять такие ненужные мысли и просил Всевышнего о выздоровлении, если будет на это Его воля. Часто я вспоминал о прожитой жизни, о том, как ещё мало сделал добра для другого человека. Если можно было вернуть назад прожитые годы, а особенно юность, когда было полно сил и здоровья, то я прожил бы их сейчас по-иному. А на Божьем Суде надо будет каждому из нас отчитаться за прожитую земную жизнь. А поэтому надо спешить делать больше добра людям, пока есть силы и здоровье. Среди нас есть много больных, инвалидов, одиноких престарелых, нуждающихся в людской помощи. А все, что мы сделаем для них – это будет наша заслуга для Бога, тогда мы станем на Божьем Суде не с пустыми руками. †

У чарговы раз у Папяльцовую сераду мы ўваходзім у перыяд Вялікага посту. Малітва і міласціна з’яўляюцца яскравым адлюстраваннем нашай традыцыйнай вялікапоснай пабожнасці. Дастаткова прыгадаць пра набажэнствы Крыжовага шляху, Песняў жальбы, збор грашовых сродкаў, які арганізоўваецца ў Папяльцовую сераду ці ў Вялікую пятніцу для Касцёла. Аднак неабходнасць посту і яго ажыццяўленне павінны мець для нас усё большае значэнне, таму што змены ў нашым секулярызаваным свеце прыводзяць да таго, што сучасны чалавек перастае разумець, як на нашыя паводзіны падчас Вялікага посту ўплывае Бог ці нават бліжні.

Раней у культуры хрысціянскіх народаў на Усходзе, якая была насычана рэлігійным духам, кожны пост меў рэлігійную і духоўную матывацыі. Сёння з-за зменаў у грамадствах трэба выразна адрозніць пост г.зн. калі чалавек адказваецца ад яды і вады па рэлігійных прычынах, ад аналагічнай практыкі посту па іншых свецкіх матывах, якія не маюць з рэлігіяй нічога супольнага. Таму трэба задумацца: якую вартасць перад Богам і які сэнс мае для нас, хрысціянаў, адказ ад чаго-небудзь, што само па сабе ёсць дабро і дазваляе нам радавацца жыццём? На старонках Старога Запавету ёсць шмат прыкладаў і заахвочванняў пасціць для таго, каб выпрасіць неабходныя ласкі, якія вельмі важны для пераадолення граху ў сабе і ў сваім акружэнні, а перш за ўсё падрыхтоўваюць нас на сустрэчу з Богам. Майсей пасціў перад тым, як ён атрымаў Дэкалог (пар. Всц 34, 28). Пасціў Ілля перад таямнічай сустрэчай на гары Горэб (1 Цар 19, 8). Прарок Ёна заклікаў пакутаваць жыхароў Нінівы, абвяшчаў пост, дзякуючы якому жыхары гэтага горада навярнуліся да Бога і адчулі прабачэнне і Божую міласэрнасць (Ён 3, 9). †

Ідзі выпраставаны сярод тых, што - на каленях, сярод тых, хто адвернуты плячамі, звергнуты ў прах. Ты ўцалеў не для таго, каб жыць. У цябе ёсць мала часу, трэба засведчыць сваім жыццём аб Богу. (…) А ўзнагародзяць цябе за гэта тым, што маюць пад рукой: з’едлівым смехам, забойствам на сметніку. (…) Будзь верны. Ідзі.
Збігнеў Гэрбэрт “Пасланне пана Кагіта”

Вялікі пост мае заданне падрыхтаваць нас плённа сустрэць таямніцу крыжа і ўваскрэсення Пана. Усе чалавечыя старанні накіраваны на нашае навяртанне, каб схіліць сэрцы да адзінай і выключнай прапановы Збавіцеля: вярнуць сяброўства з Богам, нашым Творцам, Айцом і нашым прызначэннем. Вялікі пост будзе часам унутранай перамены, наколькі мы згадаем сабе пра абавязак сведчыць пра чалавечую годнасць. Разважаючы пра гэта абавязацельства нельга абмінуць Езуса, бо Яго шляхі – гэта дарогі людской годнасці. Ён ніколі нікім не пагрэбаваў, не ўнізіў. Перад Ім кожны з нас становіцца вялікі, адзіны. Хворым Хрыстус ахвяроўваў шанс вылячэння, звар’яцелым – вызваленне ад злых духаў. Езус даваў грэшнікам шанс пачаць новае жыццё. Наш Збавіцель вяртаў людзям іхнюю годнасць. Дзякуючы Яму ў нас ёсць шанс паўстаць з упадкаў і выпрастаць згорбленыя плечы лакея.

Перад намі – Вялікі пост ці 40 дзён, падчас якіх, згодна з рэкамендацыяй Папы Бэнэдыкта XVI з сёлетняга паслання на Вялікі пост, мы павінны больш уважліва паглядзець на нашае жыццё ў святле Евангелля. Дзякуючы такому роздуму кожны з нас падрыхтуецца лепш, больш глыбей і радасней да Велікодных святаў. Час Вялікага посту, як і сам пост асацыіруюцца нам са смуткам, пакутай і неабходнасцю адрачыся ад чаго-небудзь. Аднак яго сэнс заключаецца ў тым, каб аддаліць ад сябе тое, што рассейвае дух, і паглыбіць тое, што “корміць” душу, адкрываючы яе на любоў да Бога і бліжняга. Цераз прызнанне сваёй віны перад Богам, дзякуючы інтэнсіўнай малітве, частай споведзі і частаму ўдзелу ва Эўхарыстыі і набажэнствах: Песнях жальбы, Крыжовым шляху мы зможам радасней сустракаць не толькі свята Вялікадня, але перш за ўсё з новым запалам ісці з Богам па жыцці. †

Колькі павінна быць абразоў у доме?
    Спачатку давайце растлумачым, што слова “абраз” ці “ікона” азначае пераносную карціну з выявай Хрыста, Найсвяцейшай Маці, святых ці біблейскіх сцэнаў, якая часцей за ўсё намалявана на дошцы, якую можна перанесці з месца на месца. Такі абраз выконваецца ў тэмпернай тэхніцы, якая грунтуецца на выкарыстанні фарбаў, у склад якіх уваходзіць бялок, жаўток, гума і г.д., што размешваюцца з алеямі або жывіцамі.
    Першыя звескі пра маляванне абразоў-іконаў паходзяць з канца IV пачатку V стагоддзяў. Гэты жывапіс распаўсюдзіўся на тэрыторыях Грэцыі, Балканаў, Італіі, а калі ідзе размова пра маляванне іконаў, то асабліва папулярным яно стала на Русі. Канкрэтны абраз не трэба разумець толькі як адлюстраванне святой постаці ці ілюстрацыю да Святога Пісання, але як нагадванне пра штосьці нябачнае. Аўтар паказвае на абразе пэўную выбраную постаць святога, поўную ласкі. Прынцыповай падставай існавання абраза-іконы і такога яе разумення з’яўляецца дагмат пра ўцелаўленне Хрыста, які на зямлі стаў вобразам нябачнага Бога.
    Асаблівае значэнне маюць выявы Хрыста і Божай Маці, намаляваныя не чалавечай рукой. Да такіх належаць “Хустка Веранікі”, Турынскі саван і адлюстраванне Найсвяцейшай Марыі Панны з Гвадэлупы. †

Аднойчы Настаўнік адной школы спытаў у сваіх вучняў:
    – Чаму, калі людзі сварацца, яны крычаць?
    – Таму, што губляюць супакой, - сказаў адзін.
    – Але навошта ж крычаць, калі іншы чалавек знаходзіцца з табой побач? – спытаў Настаўнік. Хіба нельга з ім гаварыць ціха? Навошта крычаць, калі ты раззлаваны?
    Вучні прапанавалі свае адказы, але не адзін адказ не задаволіў Настаўніка. Урэшце ён растлумачыў:
    – Калі людзі незадаволены адзін адным і сварацца, то іх сэрцы аддаляюцца. Для таго каб пераадолець гэтую адлегласць і пачуць адзін аднаго, ім прыходзіцца крычаць. Чым мацней яны злуюцца, тым гучней крычаць.

Неабходныя прылады і матэрыялы:
лінейка, аловак, нажніцы, клей ПВА, белая пісчая папера, чырвоная двухбаковая папера, белая гафрыраваная папера.
Спосаб выканання:
1. Нарэжце палоскі белай і чырвонай паперы шырынёй 2,5 см.
2. Захіліце ўбок і адрэжце.
3. Складзіце напалову, а далей - па дыяганалі.
4. Выражце паўкруг. Нарыхтоўка для сэрца - гатова. Зрабіце для адной галінкі два чырвоныя і два белыя сэрцы.
5. Выражце паласу гафрыраванай паперы 7-18 см і зрабіце на ёй надрэзы.
6. Складзіце напалову самую вузкую палоску і скруціце яе. †

   Гэтыя і падобныя пытанні могуць здавацца правакацыяй супраць манаства. У пэўным сэнсе так зразумелі мой папярэдні артыкул (у №19 за 2009 г. газеты “Слова Жыцця”) пра манаства некаторыя чытачы. Слушна было заўважана, што манaства ў хрысціянстве мае настолькі разнастайныя формы, якія, здаецца, несумяшчальны ў адной канфесіі. Узяць хаця б, для прыкладу, дзелавітых місіянераў, якія сканцэнтраваны на дапамозе чалавеку ў патрэбе, і “закрытых” манахаў, якія рэзка кантрастуюць з імі, пагружаных у святую абыякавасць да стварэння і сузіранне Бога. Парадоксы. Але гэтыя парадоксы толькі знешнія, павярхоўныя. Паглыбленне ж хрысціянскага разумення свету ставіць усё на свае месцы. Адсланяецца геніяльна просты сэнс. †