Jak go przeżyć?

Rozpoczynający się w Niedzielę Palmową Wielki Tydzień to czas, kiedy powinniśmy otworzyć się na Bożą miłość i miłosierdzie. Przeżywanie męki, śmierci i zmartwychwstania Jezusa to w istocie wymowne uświadomienie sobie tego, jak bardzo Wszechmogący nas kocha i jak bardzo pragnie, abyśmy Jego miłość odwzajemniali.

Celebracje liturgiczne Wielkiego Tygodnia mają swoją głęboką wymowę i logikę. Niestety, często umyka to naszej uwadze i z konieczności koncentrujemy się tylko na uczuciowo-pobożnościowym uczestnictwie w nabożeństwach bez głębszego zaangażowania płynącego ze świadomej wiary i zrozumienia liturgii. Zatrzymajmy się więc i dokładnie się przyjrzyjmy głównym wątkom Wielkiego Tygodnia. †

Niedziela Palmowa
    Wielki Tydzień rozpoczyna Niedziela Palmowa. Nazwa tego dnia pochodzi od wprowadzonego w XI wieku zwyczaju święcenia palm. W liturgii wspominamy wtedy uroczysty wjazd Jezusa do Jerozolimy, bezpośrednio poprzedzający Jego mękę i śmierć na krzyżu. O tym wydarzeniu piszą wszyscy czterej Ewangeliści, co potwierdza jego ogromne znaczenie. Tłumy witające Chrystusa rzucały na drogę płaszcze oraz gałązki palmowe. Nie powinniśmy jednak dać się zwieść tym zewnętrznym objawom entuzjazmu i głośnemu radosnemu „Hosanna”, gdyż ci sami ludzie po kilku dniach równie głośno krzyczeli: „Ukrzyżuj Go!”, „Nie mamy króla poza cezarem!” (por. J 19, 15). Przypomnieniem tego służy wstrząsający opis Męki Pańskiej, czytany w tym dniu w czasie Mszy św.
    To kontrastowe zestawienie uwielbienia z nienawiścią powinno pobudzić do refleksji nad zmiennością i niewiernością człowieka, a więc każdego z nas. Tak łatwo zło odnosi zwycięstwo nad dobrem, tak szybko zachwyt przeistacza się w pogardę, tak prędko niestała wiara poddaje się wpływowi tłumu.
   
    Wielki Poniedziałek, Wielki Wtorek i Wielka Środa
    W Wielki Poniedziałek wspominamy, jak idąc do Jerozolimy, Chrystus kazał uschnąć figowemu drzewu, gdyż wbrew oczekiwaniu nie znalazł na nim owocu, tylko same liście (por. Mt 21, 18-19; Mk 11, 12-14). Gdy wszedł na plac świątyni i zobaczył tam kupców z towarem i bydłem, wypędził ich stamtąd (por. Mt 21, 12-13; Mk 11, 15-19; Łk 19, 45-48).
    Wielki Wtorek przypomina nam, jak Pan Jezus prowadził zażarte polemiki ze starszyzną żydowskim, które zakończył wielokrotnym „biada”, rzuconym na swoich zatwardziałych wrogów (por. Mt 21, 20 – 23, 39; Mk 11, 27-32. 41; Łk 20, 9 – 21, 1). W swej słynnej mowie eschatologicznej Chrystus mówi o całkowitym zniszczeniu Jerozolimy oraz końcu świata, który zamknie dzieje ludzkości (por. Mt 24, 1-41; Mk 13, 1-33; Łk 21, 5-34). Zapowiada też swoje powtórne przyjście na ziemię w chwale (por. Mt 25, 31-46). W przypowieści o przebiegłym słudze, o mądrych i głupich pannach oraz o talentach Zbawca nawołuje do roztropności (por. Mt 24, 42-55. 30; Mk 13, 33-37; Łk 21, 34-36).
    Wielka Środa w bezpośredni sposób nawiązuje do wydarzeń Wielkiego Czwartku oraz Wielkiego Piątku. Sanhedryn podczas tajnej narady postanawia za wszelką cenę zgładzić Jezusa. Judasz proponuje Wielkiej Radzie Żydowskiej swoją pomoc za srebrniki, obiecuje śledzić Chrystusa, i gdy Syn Boży będzie sam, zawiadomić o tym Sanhedryn (por. Mt 26, 1-16; Mk 14, 1-11; Łk 22, 1-6), aby mogli Go pojmać.
    Wielki Poniedziałek, Wielki Wtorek i Wielka Środa nie wyróżniają się niczym, jeśli chodzi o liturgię. Są to dnie szczególnie poświęcone sakramentowi pojednania. Warto więc udać się wtedy do konfesjonału, by oczyścić swe serce. Nie odkładajmy spowiedzi na ostatnią chwilę. Przystępując do sakramentu pokuty w dniach Triduum Paschalnego, tracimy szansę na głębokie przeżycie tego wyjątkowego czasu. Stojąc w długich kolejkach, trudno jest skupić się na liturgii, w pełni skorzystać z łask otrzymywanych w tym szczególnym okresie.
   
    Wielki Czwartek
    To początek trzech najświętszych dni roku kościelnego, pamiątka Ostatniej Wieczerzy, a zarazem święto Eucharystii i kapłanów. Na Ostatniej Wieczerzy Chrystus ustanowił sakrament swojego Ciała i Krwi, a także sakrament kapłaństwa. Prosto z Wieczernika Jezus z apostołami udał się na Górę Oliwną, do Gethsemani, aby się modlić. W osamotnieniu czuł okropny lęk, przejawiający się w krwawym pocie. Jednak był to strach nie tyle przed śmiercią, ile przed ludzką grzesznością i obojętnością.
    Zaraz potem wydany przez Judasza został wtrącony do więzienia. Upamiętniając to, liturgia wielkoczwartkowa kończy się procesją z przeniesieniem Najświętszego Sakramentu do tzw. Ciemnicy. Jest pusta i ciemna. W ten sposób ma nam przybliżyć noc, podczas której porzucony przez wszystkich Jezus oczekiwał na własną śmierć.
   
    Wielki Piątek
    W tym dniu, wbrew prawu, w krzykliwym niesprawiedliwym procesie przed najwyższą radą żydowską Jezus został skazany na śmierć za bluźnierstwo. Przejmującym świadectwem Męki Chrystusa jest tzw. Całun Turyń- ski – płótno z tajemniczym wizerunkiem ukrzyżowanego Człowieka. Historia męki jest tam odzwierciedlona w wyraźnych, krwawych śladach.
    W Wielki Piątek nie odprawia się Mszy św. Ołtarz jest obnażony, milczą organy i dzwony. Liturgia zaprasza nas do rozważania opisu Męki Pańskiej, a później do uczczenia krzyża. Wspominając cierpienia Chrystusa, musimy pamiętać, że nie były dla Niego niespodziewaną klęską, lecz dobrowolnym wypełnieniem zbawczych planów Boga. Śmierć Mesjasza to ostatecznie zwycięstwo, opromienione blaskiem Zmartwychwstania. Podkreśla raczej chwałę odkupienia przez krzyż, niż poniżenie przez mękę.
    Liturgia rozpoczyna się adoracją w milczeniu. Celebransi kładą się przed ołtarzem twarzą ku ziemi. Potem w skupieniu wsłuchujemy się w czytanie fragmentu Ewangelii opisującego śmierć Chrystusa, przedstawiamy Bogu potrzeby całej ludzkości w rozbudowanej modlitwie powszechnej o starożytnych korzeniach. Po uroczystym wniesieniu krzyża, trzykrotnej aklamacji, odsłonięciu i adoracji przez ucałowanie następuje obrzęd Komunii św. Na zakończenie w procesji z kołatkami i śpiewem Najświętszy Sakrament w monstrancji zasłoniętej białym welonem przenosi się do ołtarza grobu Pańskiego, przed którym wierni trwają na czuwaniu i modlitwie. Chrystus, Syn Boży, Zbawiciel świata, spoczywa martwy w grobie. Wystawiony do dalszej adoracji i ucałowania krzyż jest milczącym znakiem bezgranicznej miłości do samego końca.
   
   Wielka Sobota
    Jest dniem pustki i milczenia. Przez całą Wielką Sobotę nie odprawia się Mszy św. Tego dnia sprawowana jest jedynie Liturgia Godzin. Wierni nawiedzają grób Pański, by adorować go w milczeniu. Zgodnie z tradycją przynoszą też do poświęcenia potrawy na stół wielkanocny. Powinno nam to przypomnieć o tym, że wszystkie środki do życia zarówno cielesnego, jak i duchowego zawdzięczamy Zmartwychwstałemu.
   
    Wigilia Paschalna i Niedziela Zmartwychwstania
    Według starożytnego zwyczaju świętowanie uroczystości rozpoczynało się w przeddzień, tzw. wigilią. I choć obrzędy liturgiczne są sprawowane w wieczór soboty, ten czas odnosi się już do Niedzieli Wielkanocnej.
    Po dwóch dniach ciszy i pokuty obrzędy liturgiczne są rozbudowane, uroczyste i niezwykle bogate w symbole i treści. Tej nocy zbawczą tajemnicę przejścia ze śmierci do życia poprzez Zmartwychwstanie Chrystusa przybliżą nam cztery symbole: światło, Słowo Boże, woda chrztu i uczta życia.
    A uobecnią ją dwa sakramenty: chrzest i Eucharystia. Znaczenie światła widzi się pełniej w zestawieniu z ciemnością. Dlatego liturgia powinna się rozpocząć po zachodzie słońca, gdy zapadnie zmrok. Poświęcony ogień z ogniska jest źródłem światła dla paschału, od którego zapalają swe świece wierni. W ten sposób stopniowo ciemność jest zwyciężana przez światło Chrystusa. Symbolikę światła, świecy paschalnej i Wielkiej Nocy tłumaczy śpiew starożytnego Orędzia Paschalnego.
    Liturgia Słowa Bożego składająca się z kilku czytań przypomina nam o najważniejszych wydarzeniach z historii zbawczej, uwieńczonej Zmartwychwstaniem Jezusa. Na śpiew hymnu „Gloria in excelsis” biją dzwony. Radosne „Alleluja” obwieszcza nam, że Mesjasz zmartwychwstał.
    Liturgia chrzcielna od pierwszych wieków Kościoła była najuroczyściej sprawowana właśnie w czasie świąt Wielkanocnych. Pierwszy sakrament to symboliczne zanurzenie w śmierci Zbawcy i zmartwychwstanie człowieka do nowego życia w Chrystusie. Uroczyste poświęcenie wody chrzcielnej, Litania do Wszystkich Świętych oraz odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych powinny nas przybliżyć jeszcze bardziej do Jezusa – Źródła Życia.
    Liturgia Eucharystii nawiązuje bezpośrednio do starotestamentowej uczty paschalnej w noc poprzedzającą wyzwolenie z niewoli egipskiej. Krew baranka uchroniła Izraelitów przed śmiercią pierworodnych, a spożywana w pośpiechu pascha stała się pamiątką wyzwolenia z niewoli oraz przymierza z Bogiem. Baranek Nowego Przymierza, Chrystus, który przechodzi ze śmierci do życia, wyzwala nas wszystkich z niewoli grzechu i śmierci. Eucharystia jest wieczną pamiątką i uobecnieniem Jego ofiary. Uczestnicząc w niej, przystępując do Komunii św., otrzymujemy dar życia i wolności dzieci Bożych. Jesteśmy odkupieni!
    Procesja rezurekcyjna z zapalonymi świecami, paschałem, figurą Zbawiciela, sztandarami, której towarzyszą radosny śpiew oraz bicie wszystkich dzwonów, jest uroczystym i publicznym obwieszczeniem światu, że Chrystus zmartwychwstał, że pieczęć, straż i skała oraz kłamstwa faryzeuszów, propaganda ateistów, wrogość świata prześladującego świadków Zmartwychwstania na nic się nie zdały. Jezus żyje! My natomiast jesteśmy powołani do świadczenia o tym swoją radością, modlitwą, śpiewem, jak również całym życiem.

Warto pamiętać!     • Nie należy odkładać przygotowań do świętowania na ostatnią chwilę. Warto wcześniej zrobić zakupy, zająć się gotowaniem czy sprzątaniem. Dlaczego? Jest to konieczne, by w okresie Triduum Paschalnego mieć czas na przeżywanie w skupieniu misterium Chrystusa, móc zanurzyć się w świętowanie. Wielkanoc nie powinna się kojarzyć z robieniem porządków, ze zmęczeniem i zabieganiem.     • Ważnym aspektem dobrego przeżywania świąt paschalnych jest przeżywanie ich we wspólnocie. Dlatego w miarę możliwości warto uczestniczyć w liturgii Triduum Paschalnego całą rodziną, razem się modlić w domu oraz jeszcze gorliwiej zaangażować się w tych dniach w życie parafii.     • Wielki Tydzień powinien „wyrywać” nas z codziennej rutyny, która dotyka też doświadczenia wiary. W tym szczególnym okresie należy się skoncentrować na Chrystusie i Jego zbawczej męce. Warto się wyciszyć, duchowo dostroić do wydarzeń opisywanych przez Ewangelistów. Głębiej zaczerpnąć ze skarbu, którym są śmierć, męka i zmartwychwstanie Boga-Człowieka.     • Dzięki przeżyciu w skupieniu Wielkiego Tygodnia, zanurzeniu się w tajemnicę Bożej Miłości mamy szansę na rzeczywiste odnowienie naszego życia, naszej wiary, a także na nawrócenie się do Boga. Wielki Czwartek, Wielki Piątek, Wielka Sobota oraz Niedziela Paschalna są dniami szczególnie bogatymi w obchody liturgiczne. Jest to wspaniały dar Kościoła, który może nas ubogacić i przybliżyć do Chrystusa.