GRODNO
Środa,
24 kwietnia
2024 roku
 

Werejki

Parafii i świątynie

Dekanat Wołkowysk
Danych o istnieniu tutaj świątyń katolickich do XIX wieku, kiedy to Werejki stały się własnością rodu Bispingów, jak dotąd nie znaleziono. W czerwcu 1826 roku wierni wyznania rzymskokatolickiego otrzymali pozwolenie na założenie własnej świątyni. Nadano jej status kościoła filialnego świątyni w Repli.
    Kościół pod wezwaniem Najświętszego Imienia Maryi Panny był świątynią jednowieżową, bez apsydy z transeptem. Ceglana i otynkowana świątynia została zbudowana w stylu klasycyzmu w 1848 roku na wzgórzu w centrum wsi ze środków Aleksandry z Bispingów Swietczynowej. Po śmierci, jako fundatorka kościoła, została też przy nim pochowana, lecz, gdy kościół wiernym został zabrany i oddany prawosławnym, nagrobek Aleksandry zniszczono, jej szczątki pogrzebano w grobowcu rodzinnym Bispingów przy kościele w Ejsmontach Wielkich dekanatu brzostowickiego, gdzie się znajduje dotychczas.
Obecna świątynia na planie prostokąta nie posiada wieży, nie ma też absydy. Fasadę główną zdobi sześciokolumnowy portyk, w niszach znajdują się figury św. Piotra (w lewej) oraz proroka Mojżesza. Nad wejściem mieściła się płyta, informująca o dacie zbudowania świątyni oraz jej fundatorach, została niestety zniszczona, a miejsce, w którym się znajdowała - zatynkowano. Pośrodku fasad bocznych są trójkątne frontony. Dwuspadowy dach został pokryty blachą. Wnętrze świątyni wieńczy otynkowany sufit. Wewnątrz mieszczą się trzy murowane ołtarze. Starożytni ołtarz główny w stylu klasycyzmu, gdzie para pilastrów wznosi trójkątny fronton z Wszystkowidzącym Okiem, w centrum umieszczono obraz Zmartwychwstania Pana Jezusa. Ołtarze boczne zostały zbudowane w czasach współczesnych, po odrodzeniu się kościoła. W lewym jest umieszczony obraz Matki Bożej Ostrobramskiej, w prawym zaś – tytularny obraz św.  Stanisława (parafianie uważają, iż tytuł kościoła jest podwójny – także św.  Stanisława, biskupa i męczennika). W podziemiach świątyni znajduje się krypta, zamurowana w latach 90. ub.w.
    Na pilastrach prezbiterium są umieszczone gipsowe płaskorzeźby świętych Apostołów Jakuba i Pawła (owe niezwykłe sąsiedztwo jest spowodowane być może tym, że obrazy w/w Apostołów znajdują się też na filarach sali modlitewnej. Nad wejściem świątyni wykonano balkon chóru organowego, opierający się na wewnętrzne wejście).
    Teren przykościelny został otoczony kamiennym ogrodzeniem. Z prawa od kościoła zbudowano podłużny drewniany parterowy budynek plebanii.
    W 1865 r. na fali licznych represji po klęsce powstania styczniowego kościół w Werejkach został przez władze carskie zamknięty. Zawiadomienie o tym wierni otrzymali już 15 stycznia, zaś 3 listopada świątynia została przekazana na rzecz prawosławia. Za niedługo świątynia katolicka została całkiem przebudowana w tzw. retrospektywnym stylu rosyjskim. Zmieniono ozdoby nad wejściem, i – co oczywiste – zakończenie wieży-dzwonnicy: zwieńczono ją cebulastą kopułą.
    W roku 1921 już po odzyskaniu przez Rzeczpospolitą niepodległości, świątynia została zwrócona wiernym. W wyniku rekonstrukcji rozebrano wieżę-dzwonnicę i kruchtę, w miejscu których wzniesiono sześciokolumnowy portyk. Nową wieżę-dzwonnicę (trójkondygnacyjną, czworoboczną, namiotową) zbudowano w stylu neoklasycyzmu z prawa od świątyni.
    Kościół został ponownie poświęcony pod historycznym tytułem – Najświętszego Imienia Maryi Panny. Ilość werejkowskich parafian przed II wojną światową wynosiła ponad 2 tys., do parafii należała też drewniana kaplica na miejscowym cmentarzu, również zbudowana w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Kaplica na planie prostokąta, cześć ołtarzowa trzybryłowa, pokryta dwuspadowym dachem, nad ołtarzem zaś – czterospadowym. Wejście stanowi nieduża kruchta, fasadę główną zdobi czworoboczna wieżyczka.
    W sierpniu 1952 r. zgodnie z rozkazem przewodniczącego komitetu wykonawczego kościół ponownie zamknięto i przekazano miejscowej gospodarce rolnej na magazyn zboża. Wiernym nie pozostawało nic innego jak tylko wyposażyć kaplicę cmentarną. W 1959 roku ateistyczne władze radzieckie w ogóle wycofały parafię z rejestracji. W 1990 r. po zmianach politycznych i tzw. odwilży świątynię zwrócono wiernym. Natychmiast zaczęto jej restaurację.
    Dzisiaj kościół jest czynny, posiada też status zabytku architektury.

Numer aktualny

 

Kalendarz 2022

Kalendarz
«Słowo Życia»
na rok 2022

Czekamy na Wasze wsparcie

skarbonkaDrodzy Czytelnicy!
Prosimy Was o pomoc w głoszeniu Dobrej Nowiny. Czekamy na Wasze listy, artykuły, zdjęcia i wsparcie finansowe gazety. Jako jedna rodzina "Słowo Życia" pragniemy nieść słowo Boże, mówić o Chrystusie i Kościele co raz większemu gronu ludzi na Białorusi oraz poza jej granicami.