GRODNO
Sobota,
20 kwietnia
2024 roku
 

Worończa

Parafii i świątynie

Dekanat Nowogródek
W 1741 r. Kazimierz Niesiełowski, kasztelan smoleński, założył altarię przy kościele w Horodziszczy (dziś rejon baranowicki), którą opiekowała się misja jezuitów Kolegium Nowogródzkiego. Nie później niż w latach 60. XVIII w. za zgodą biskupa wileńskiego Ignacego Masalskiego altaria została przeniesiona do worończańskiego kościoła.
    Drewniany kościół w Worończy, początkowo poświęcony pod wezwaniem Trójcy Najświętszej, został ufundowany przez Poniatowskich, w 1766 r. wspomniany jako już działający. Była to dwuwieżowa, pobudowana częściowo z drewna, częściowo z cegły świątynia na planie krzyża. Jej wnętrze zdobiło siedem ołtarzy – ołtarz główny z obrazem Matki Bożej Niepokalanego Poczęcia w pozłoconych srebrnych koronach (dokoła 4 wota), ołtarze św. Tadeusza i św. Józefa w sali modlitewnej i jeszcze po dwa ołtarze w każdej bocznej kaplicy. Nabożeństwa po dawnemu odprawiali tu jezuici, dla których został pobudowany dom misyjny.
Po kasacji zakonu jezuitów staraniem miejscowego właściciela ziemskiego Józefa Niesiełowskiego biskup Masalski w 1781 r. nadał worończańskiemu kościołowi status parafialnego. Trochę później pan Józef, „zobaczywszy małość początkowego budynku”, założył nowy, tym razem murowany kościół na południowo-zachodnim skraju wsi – na terenie siedziby Niesiełowskich. Płyta nagrobkowa fundatora (+1816) ozdobiona herbami rodowymi została wmurowana do zewnętrznej ściany kościelnego prezbiterium. Budowę skończono w 1808 r., a w 1809 r. ksiądz Jan Ćwirka, dziekan nowogródzki, poświęcił świątynię pod wezwaniem św. Anny. W tym kościele został ochrzczony znany poeta Jan Czeczot.
    W XIX w. do worończańskiej parafii dekanatu nowogródzkiego (liczba parafian w tamtym czasie wynosiła prawie 3 000) zostały przypisane kaplice w Kozłowiczach oraz Tuhanowiczach (dziś rejon baranowicki, obie się nie zachowały), w Serwaczy oraz na miejscowym cmentarzu. Ostatnia, pobudowana w 1837 r. przez generała Kobylińskiego, przedstawiała sobą drewnianą budowlę z dwupiętrową masywną dekoracyjną wieżą, która stanowiła główne wejście. Wejście na cmentarz poprzedzała dwupiętrowa drewniana brama-dzwonnica. Jeden raz wspomina się również kaplica w Mirociczach.
    Kościół św. Anny – dwuwieżowa bezapsydowa z trzema nawami bazylika w dość eklektycznym stylu. Główna fasada jest dwukondygnacyjna, zakończona trójkątnym frontonem, flankowana czworobocznymi teleskopowymi trzójpoziomowymi wieżami-dzwonnicami pod kształtnymi barokowymi kopułami. Dolny poziom fasady ma wygląd sześciokolumnowego doryckiego portyku w stylu klasycyzmu udekorowanego rustyką. Prezbiterium, prostokątne w podstawie, zniżone w stosunku do nawy centralnej, flankowane dwiema kwadratowymi w podstawie zakrystiami, jest skierowane na zachód. Do środka południowej fasady jest przyłączona pięciobryłowa tytułowa kaplica św. Anny, wykonana na rzecz fundacji Ludwiki Plater.
    W głównym ołtarzu znajduje się, jak i poprzednio, rzeźbione Ukrzyżowanie (wcześniej był to obraz, a w drugiej kondygnacji znajdował się obraz Matki Bożej Częstochowskiej). Ołtarze boczne przy końcu naw (wcześniej były namalowane) poświęcone: lewy – Matce Bożej (wcześniej znajdowała się tam figura Jezusa Antokolskiego), prawy – św. Antoniemu (wcześniej również poświęcony św. Antoniemu, teraz została tu umieszczona ciekawa figura tego Świętego wykonana w stylu współczesnego prymitywizmu). Nawa centralna uwieńczona cylindrycznymi sklepieniami na podprężnych łukach. Nad wejściem zrobiono chór. W krypcie pod kościołem zostali pochowani Niesiełowscy oraz Wereszkowie. Rysunek naścienny o wyglądzie architektonicznej kotary, który jeszcze w 1970. można było zobaczyć na ścianie ołtarza prezbiterium, niestety, został zamalowany. Przy kościele stała dwupiętrowa kamienna plebania, która się do dnia dzisiejszego nie zachowała.
    W okresie powojennym kościół został zamknięty i po pewnym czasie przekształcił się w ruiny. Został jednak zaliczony do pomników architektury. Nie zachowała się i kaplica cmentarna. Odbudowano ją ze środków wiernych w 1989 r., gdy władze sowieckie pozwoliły uczestniczyć w nabożeństwach. Kaplicę poświęcono pod historycznym parafialnym wezwaniem św. Anny ( teraz, po odbudowie kościoła, z niej się nie korzysta). Od razu rozpoczęło się również odbudowywania kościoła. Znaczną część środków na restaurację zebrał ks. Stefan Niedzielak, a kierował restauracją ówczesny proboszcz nowogródzkiej parafii, a dziś biskup – Antoni Dziemianko. 26 lipca 1995 r. kościół został rekonsekrowany przez biskupa grodzieńskiego Aleksandra Kaszkiewicza pod historycznym wezwaniem św. Anny.

Numer aktualny

 

Kalendarz 2022

Kalendarz
«Słowo Życia»
na rok 2022

Kalendarz liturgiczny

 
white
Obchodzimy imieniny:
Do końca roku pozostało dni:  256

Czekamy na Wasze wsparcie

skarbonkaDrodzy Czytelnicy!
Prosimy Was o pomoc w głoszeniu Dobrej Nowiny. Czekamy na Wasze listy, artykuły, zdjęcia i wsparcie finansowe gazety. Jako jedna rodzina "Słowo Życia" pragniemy nieść słowo Boże, mówić o Chrystusie i Kościele co raz większemu gronu ludzi na Białorusi oraz poza jej granicami.